ديه فك - دیه، یا، مجازات مالی نسخه متنی

ديه فك

مواردى كه در آن بحث مى شود .

1) هر دو فك از بين بروند ;

2) يك فك از بين برود ;

3) نصف يا كمتر از نصف فك از بين برود ;

4) فك با دندان از بين برود ;

5) جنايتى كه موجب نقص فك يا باعث دشوارى در انجام كار آن شود .

1) اگر هر دو فك از بين برود, بايد ديه كامل پرداخت شود; يعنى اگر مجموع دو فك, تنها بدون دندان و يا بدون زبان از بين برود, در اين صورت, جانى بايد ديه كامل فكين را بپردازد .

2) اگر يك فك از بين برود, ديه آن, نصفِ ديه كامل است; در اينجا نيز ديه يك فك مطرح است و جداى از دندان حساب مى شود; مثلاً, كسى فك پايين او دندان نداشته باشد (يا بر اثر پيرى يا بر اثر سانحه اى) كسى فك او را از بين ببرد, بايد نصف ديه را بدهد .

3) اگر نصف يك فك يا كمتر و يا بيشتر از آن از بين برود, بايد مقدار از بين رفته را نسبت به كل مساحت حساب نموده و ديه اخذ كرد. نحوه محاسبه به اين صورت است; به عنوان مثال, اگر مساحت فك ده سانتيمتر است و نصف آن; يعنى, پنج سانتيمتر بر اثر سانحه از بين رفته, بايد ديه نصف آن پرداخت شود; يعنى 250دينار در مرد و 125 دينار در زن; به همين صورت در كمتر و بيشتر از نصف بايد حساب شود .

4) اگر فك با دندان از بين برود, در اين صورت, ديه هر كدام جداگانه حساب مى شود, چه بر اثر يك ضربه باشد يا چند ضربه. در اين جا مسأله اغلظ حساب نمى شود, بلكه هر كدام, ديه خودش را دارد كه بايد پرداخت شود. البته فكى كه دندان كامل داشته باشد, نصف ديه كامل دندان پرداخت مى شود, اما اگر كمتر دندان داشته باشد, به همان مقدار كه دندان دارد; حساب مى شود و ديه فك نيز مستقلاً محاسبه و گرفته مى شود .

5) جنايتى كه موجب نقص فك گردد; در صورتى كه نقص ايجاد شده, موجب نقص فك شود و يا باعث دشوارى در جويدن گردد, بايد ارش پرداخت شود, چون اين نقص بر اثر ضربه و جنايتى ايجاد شده و جانى نيز بايد مجازات شود,لذا ارش در نظر گرفته مى شود .

خ) ديه گردن(1)

1) ديه شكستن گردن بطورى كه گردن كج شود, ديه كامل دارد .

2) جنايتى كه موجب كج شدن گردن شود و يا مانع فرو بردن غذا گردد, ارش دارد كه با نظر حاكم تعيين مى شود .

3) اگر گردنى كه بر اثر جنايت كج شده يا در فرو بردن غذا مشكل دارد, خوب شود ارش دارد .

توضيح: مسأله قطع كردن گردن را نبايد با شكستن استخوان اشتباه كرد, چون قطع و بريدن گردن مساوى است با كشته شدن انسان كه همان قتل است, لكن در اينجا مسأله شكستن استخوان گردن مطرح است كه ديه آن در بندهاى فوق بيان شد .