لطفا منتظر باشید ...
سوره نور آيه هاى 25 - 21
21. يا اَيُّهَا الَّذَينَ ءامَنُوا لاَتَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَولاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكى مِنْكُمْ مِن أَحَدٍ أَبَدًا وَلكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّى مَن يَشآءُ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ. 22. وَ لاَيَأتَلِ اُولُو الْفَضْلِ منِْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا أُولِى الْقُربى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا اَلاَ تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ. 23. إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحَصَنَاتِ الْغَافِلاَتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِى الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ. 24. يَومَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيْهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ. 25. يَومَئِذٍ يُوَفِّيهِمُ اللَّهُ دِيْنَهُمُ الْحَقَّ وَيَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحقٌّ الْمُبِينُ.ترجمه
21 - [هان ] اى كسانى كه ايمان آورده ايد: از پى گامهاى شيطان پيروى نكنيد و [بدانيد كه ] هر كس پاى بر جاى گامهاى شيطان گذارد [و از آن موجود پليد پيروى كند، گمراه و سرگشته خواهد شد چرا كه ] او [پيروانش را] به زشتى و [كارهاى ]ناپسند وامى دارد؛ و اگر فزونبخشى خدا و رحمت او بر شما نبود، هرگز هيچ كسى از شما [مردم ] پاك نمى شد؛ امّا [اين ] خداست كه هر كسى را بخواهد [و او را شايسته بداند ]پاك مى سازد و خدا [ست كه ] شنوا و داناست.22 - و ثروتمندان و دارندگان امكانات گسترده [در جامعه ] شما نبايد سوگند ياد كنند كه از دادن [بخشى از دارايى و نعمتهاى خود] به نزديكان و بينوايان و هجرت كنندگان در راه خدا دريغ ورزند، و بايد [از لغزشهاى آنان ]بگذرند و چشم پوشند؛ مگر دوست نمى داريد كه خدا [لغزشهايتان را] بر شما بيامرزد! و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.23 - بيقين آن كسانى كه به زنان پاكدامنِ بى خبر [از گناه و لغزش و ]با ايمان نسبت بى عفّتى مى دهند، در اين جهان و جهان ديگر [از بخشايش خدا بدور و ]لعنت شده اند، و برايشان عذابى سهمگين خواهد بود.24 - در آن روزى كه زبان، دست ها و پاهايشان بر ضد آنان به آنچه انجام مى دادند، گواهى مى دهند.25 - آن روز خدا [ى دانا و توانا] جزاى به حق [و در خور كارهاى ]آنان را بى كم و كاست به آنان مى دهد و [آن روز] خواهند دانست كه خدا همان حقيقت آشكار [و ترديدناپذير] است.شأن نزول
در شأن نزول و داستان فرود دومين آيه مورد بحث، سه روايت آورده اند:1 - به باور پاره اى، اين آيه شريفه در هشدار به ابوبكر فرود آمد؛ چراكه او پس از جريان «افك» و آن تهمت رسوايى كه پاره اى ساختند و پرداختند، سوگند ياد كرد كه كمك مالى خويش به پسرخاله اش «مسطّح» را - كه از مسلمانان مهاجر و جهادگران در پيكار «بدر» بود، و اينك به اين گناه بزرگ دست يازيده بود - قطع كند. و خداى پرمهر با فرود اين آيه بر قلب پاك پيامبر، او را از اين كار بازداشت و همه را به گذشت و چشم پوشى از لغزش ها و گناهان فرمان داد. و «ابوبكر» نيز پس از فرود آيه گفت: اينك كه چنين است دگرباره كمك مالى خويش را به «مسطّح» از سر خواهم گرفت و هزينه زندگى او را خواهم داد و گناه بزرگ او را ناديده خواهم انگاشت چراكه دوست دارم خدا مرا مورد بخشايش قرار دهد و از گناهانم بگذرد.2 - امّا به باور پاره اى ديگر، بدان جهت فرود آمد كه ابوبكر سوگند ياد كرده بود كه هزينه زندگى كودك بى سرپرستى را كه مدّتى به عهده گرفته بود و مى داد قطع كند و خدا با فرود اين آيه بر پيامبرش او را از اين كار بازداشت.3 - و از ديدگاه برخى پيام آيه شريفه جنبه عمومى دارد و قرآن بدين وسيله روشنگرى مى كند كه مردم مسلمان در اين گونه فراز و نشيب ها و رويدادهاى تلخ نبايد دستخوش احساسات نسنجيده شوند و از مرز حقّ و عدالت و ارزشهاى اخلاقى و انسانى بگذرند؛ و اين هشدار و سفارش هم بدان جهت فرود آمد كه گروهى از مردم با ايمان از ماجراى «افك» سخت ناراحت شدند و تصميم گرفتند كه به دست اندركاران آن تهمت رسوا، هيچ گونه كمك مالى ننمايند و از آنان براى هميشه ببرند. با اين بيان آيه شريفه در مورد گروهى از مسلمانان فرود آمد و نه در باره برخى.تفسير -
هشدار از پيروى شيطان!
اينك قرآن شريف، روى سخن را به همه مردم با ايمان نموده و به آنان هشدار مى دهد كه از پيروى شيطان و گام نهادن بر جاى گامهاى گمراهگرانه آن موجود پليد و وسوسه گر بپرهيزند، و از سرنوشت تهمت بافان و دروغسازان كه خدا رسوايشان ساخت، درس عبرت گيرند؛ در اين مورد مى فرمايد:يا أَيُّهَا الَّذَينَ ءامَنُوا لاَتَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ هان اى كسانى كه به خدا و پيامبرش ايمان آورده ايد! از گام سپردن در راه شيطان و پيروى از راه و رسم ننگبار و رسواى او - كه ناخشنودى و خشم خدا را در پى خواهد داشت - بپرهيزيد!به باور پاره اى، منظور اين است كه: از وسوسه ها و دمدمه هاى او پيروى نكنيد.وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِو بدانيد كه هر كس پاى بر جاى گامهاى او گذارد و از او پيروى كند گمراه خواهد شد؛ چراكه او پيروانش را به زشتى و زشت كردارى و كارهاى ناروا سوق مى دهد.وَلَولاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكى مِنْكُمْ مِن أَحَدٍ أَبَدًاو اگر بخشايش و مهر خدا بر شما نبود و برنامه اى برايتان نمى فرستاد كه در پرتو آن به پاكى و صفا برسيد، هرگز هيچ كس از شما به پاكى و صفا نمى رسيد و از وسوسه هاى شيطان نجات نمى يافت.وَلكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّى مَنْ يَشآءُامّا خداى پرمهر و فرزانه هر كسى را بخواهد و او را شايسته بداند، به راه و كارى رهبرى مى كند كه پاك و پاكيزه گردد و به نعمت صفاى درون، اوج گيرد.وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ.و خدا هماره بر اساس مصلحت عمل مى كند چراكه او شنوا و داناست.از اين آيه شريفه اين نكته ظريف دريافت مى گردد كه خدا براى بندگانش چيزهايى را مى خواهد و اراده مى فرمايد كه در جهت عكس وسوسه هاى شيطان و گمراهگريهاى اوست.و نيز دريافت مى گردد كه هيچ كس جز در پرتو لطف خدا و مهر او نمى تواند به شايستگى و برازندگى دست يابد و درون را پالايش كند و خود را پاك و پاكيزه سازد، آرى! همه موفّقيّت ها و سرفرازيهايى كه نصيب خوبان مى گردد از لطف و مهر اوست.هشدار از تندرويها
در دوّمين آيه مورد بحث، به همه ايمان آوردگان هشدار مى دهد كه از تندروى و افراطكارى دورى گزينند و بدانند كه كيفر گناهكاران نيز بايد عادلانه و بر اساس حساب باشد و نه بر اساس احساسات تند و سركش و مرزنشناس:وَ لاَيَأْتَلِ اُولُو الْفَضْلِ منِْكُمْ وَالسَّعَةِ أَنْ يُؤْتُوا اُولِى الْقُربى وَالْمَسَاكِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ آن كسانى كه داراى برترى اقتصادى و امكانات گسترده مالى هستند نبايد سوگند ياد كنند كه از انفاق به نزديكان و بينوايان و مهاجران در راه خدا دريغ ورزند.يادآورى مى گردد كه «مسطّح» هم از خويشاوندان ابوبكر بود و هم از بينوايان جامعه و هم از كسانى بود كه در راه حقّ و عدالت از مكّه به سوى مدينه هجرت كرد.به باور پاره اى، منظور آيه شريفه اين است كه ثروتمندان و دارندگان امكانات گسترده نبايد در كمك به خويشاوندان و بينوايان و هجرت كنندگان كوتاهى ورزند؛ چراكه واژه «يأتل» را پاره اى از ريشه «أَلِيَّه» برگرفته اند كه به مفهوم سوگند مى باشد، و پاره اى نيز آن را از ريشه «الو» به مفهوم كوتاهى كردن گرفته اند.وَلْيَعْفُواو بايد از لغزشهاى آنان بگذرند؛و لْيَصْفَحُوا
و از اشتباهات آنان چشم پوشند.أَلاَ تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ آيا دوست نمى داريد كه خدا به پاداش گذشت و عفو شما، لغزشهايتان را بيامرزد!وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ.و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.در سوّمين آيه مورد بحث، دگرباره به موضوع پاسدارى از عفّت و پاكدامنىِ جامعه بازمى گردد و به كسانى كه به زنان پاكدامن و شايسته كردار تهمت بى عفّتى بزنند، سخت هشدار مى دهد و مى فرمايد:إِنَّ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحَصَنَاتِ الْغَافِلاَتِ الْمُؤْمِنَاتِ لُعِنُوا فِى الدُّنْيَا وَالْأخِرَةِكسانى كه به زنان پاكدامن و بى خبر از كارهاى زشت، نسبتهاى ناروا مى دهند، در اين سرا و سراى آخرت از رحمت خدا بدور و مورد لعنت و نفرين او قرار مى گيرند.به باور پاره اى، منظور اين است كه اين تهمت بافان در دنيا در خور تازيانه، و در آخرت سزاوار دوزخ و عذاب خدا هستند.وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ.و برايشان عذابى سهمگين خواهد بود.
