لطفا منتظر باشید ...
سياسى در ايران امروز را كاملاہ درك مى كنيم و سفارت را به خاطر
گرايشهاى سياسى عالى آن در اوضاع و احوال بسيار ناهنجار مورد
تمجيد قرار مى دهيم. آنچه مهم است اين است كهن ما مى كوشيم
روندها را با حداكثر جزئيات ويژه ئ ممكن توصيف كنيم، همچنين
علاقمند به دريافت بصيرتها و قضاوتهاى ناظران زيرك ايرانى هستيم
كه با مراجع تصميم و اقدام روابط نزديكى دارند. به زدن زنگ درها
همچنان ادامه دهيد.
ونس
42 شماره سند
سفارت آمريكا در تهران از:
وزارت امور خارجه واشنگتن دى.سى به:
20 سپتامبر 29 1979 شهريور 8531 تاريخ:
خمينى حملاتش را به روشنفكران تعديل مى كند
سند شماره " 42 "تاريخ: 20 سپتامبر 29 1979 شهريور 8531
طبقه بندى 6 خيلى محرمانه
شماره: 182
از: سفارت آمريكا در تهران
به: وزارت امور خارجه واشنگتن دى.سى.
موضوع: خمينى حملاتش را به روشنفكران تعديل مى كند.
1- " تمام متن خيلى محرمانه است "
2- خلاصه: سخنرانى هاى آيت الله خمينى بعد از مرگ طالقانى
دربرگيرنده يك تغيير در لحن تاكيد او مى باشد. او جملاتش را به
روشنفكران ايرانى كه قبلاہ به عنوان غربزده " شيفته غرب " تكفيرشان
كرده بود نرمتر كرد. در عوض سخنرانى هاى او در بر گيرنده ئ دعوت
براى وحدت بود... وحدت ميان روحانيت، وحدت ميان دانشگاهها
و وحدت ميان روحانيون و روشنفكران اگر چه ما نمى توانيم انگيزه
خمينى را بدانيم اما سعى او بر اين است كه اطمينان حاصل كند كه
قسمت اعظم هواداران سابق طالقانى از جمله روحانيت ميانه رو و
تحصيلكرده هاى غيرروحانى نسبت به انقلاب ايران دچار
سرخوردگى غير قابل جبران نگردند. آينده نشان خواهد داد كه آيا
تغيير جهت در سخنرانى هاى عمومى خمينى تاثير عملى در مقامات
انقلابى يا كار مجلس خبرگان دارد يا خير.
3- در تلگرام مرجع الف، سفارت بعضى از اثرات مرگ طالقانى بر
رهبرى سياسى ايران را مورد بحث قرار داد. يكى از مشكلات ايجاد
شده در اثر مرگ او اينست كه يكى از مهمترين پايگاههاى انتخاباتى او
يعنى روشنفكران مستقر در دانشگاه بدون رهبر و حامى مشخص
شده اند. مرگ طالقانى اين گروه را بدون يك رهبر با مقامى شايسته
قرار داده است كه بتواند براى حفظ وحدت ميان روحانيت افراطى
طرفدار انقلاب ايران و عوامل ميانه رو و غيرروحانى كه خود را تحت
فشار روزافزون طرفداران يك دولت كاملاہ اسلامى حس مى كنند،
فعاليت نمايد. اگر چه هنوز خيلى زود است كه قضاوتى قطعى به عمل
آوريم: به نظر مى رسد كه آيت الله خمينى تلاش مى كند كه طرفداران
ميانه روتر طالقانى را به خود جلب كند و از وفادارى مستمر آنها نسبت
به انقلاب، اطمينان حاصل كند.
4- همان طورى كه سفارت در تلگرام مرجع الف اشاره نمود وفادارى
پيروان طالقانى شديداہ شخصى و بر اساس اعتماد و احترام غريزى
بود. اين وفادارى همچنين بر اساس يك سرى از عوامل منحصر بفرد
انسانى بود كه در هيچ يك از ديگر رهبرانى كه اكنون در صحنه
سياسى ايران هستند وجود ندارد. آيت الله حسينعلى منتظرى كه
به جاى طالقانى به امامت جمعه تهران منصوب شد وفادارى مشابهى
را به خود جلب نكرده است. كار منتظرى در اولين نماز جمعه اش در
15 سپتامبر 7 در محل بهشت زهرا، گيرا نبود. او ظاهر برجسته اى
ندارد و سخنگوى با تاثيرى نست. اگر چه خيلى ها به خاطر احترام به
يادبود طالقانى در نماز جمعه شركت كردند ولى منتظرى ممكن است
زمانى كه نماز جمعه در 21 سپتامبر از سر گرفته مى شود براى جلب
اجتماع انبوه طالقانى در دانشگاه تهران، با مشكل مواجه شود.
5- هم اكنون علائمى بر دروازه هاى دانشگاه تهران نمودار شده كه
اعلام مى نمايند دانشگاه، دانشگاه طالقانى ناميده شود، و منتظرى
ممكن است قادر نباشد كه با سلف خويش برابرى كند.
به نظر مى رسد كه در غياب هرگونه جايگزين آشكار براى طالقانى به
عنوان
رهبر تحصيلكرده ها، نخود خمينى حركتها آشتى جويانه اى در
جهت اين گروه انجام مى دهد.
6- تحصيلكرده ها قبلاہ هدفى براى تمسخر و تحقير خمينى بوده اند.
درست چند روز قبل از مرگ طالقانى، خمينى در يك اجتماع در
مدرسه فيضيه قم گفت كه آن شرقى هايى كه غرب را كعبه خود قرار
داده اند پيروان طاغوت " شيطان " هستند كه در قرآن از آن صحبت
شده است. خمينى پس از كوچك شمردن زير بناى اقتصادى كشور،
با احساساتى فراوان به شنوندگانش گفت، اسلام حدى است، اسلام
بيهوده نيست. اسلام به اين معنى ييست كه دختر و پسر لباسهايشان
را بيرون آورده و با هم داخل آب شوند. خمينى گفت كه اسلام فقط
دو ورزش را مجاز مى داند، تيراندازى و اسب سوارى كه هر دوى آنها
مفهوم فرعى تعليمات نظامى را داشته اند. او گفت دومى به قدرى
اهميت دارد كه اسلام حتى شرط بندى در مورد نتايج آن را مجاز
دانسته است.
7- خمينى همچنين استفاده از اسامى غربى براى مغازه ها، جاده ها و
پاركها را محكوم كرد و تقاضاى تحريم مغازه ها و توليداتى را كرد كه
فقط به منظور تبليغات و فروش داراى اسم غربى هستند. او گفت فقط
از اين طريق است كه ايران مى تواند بر شيفتگيش نسبت به غرب غلبه
پيدا كند و چيزى غير از يك جذب كننده غيرفعال آنچه كه غرب
عرضه مى دارد شود.
8- خمينى، در اين سخنرانيهاى ديگر سخنان تند بخصوصى براى
روشنفكران ايرانى به كار برد. قبلاہ در يك سخنرانى گفته بود، "ما
روشنفكران ايرانى را نمى خواهيم" و سپس با گفتن اينكه بعضى از آنها
ممكن است با ارزش باشند سخنش را عوض كرد. در سخنرانى
8 سپتامبرش در قم وى روشنفكران را به همان شيفتگى نسبت به
غرب " غربزدگى " متهم نمود كه تمام جامعه ايران را بجز مسجد و
روحانيت را به فساد كشيده است. " براى اطلاع شما: عبارت
غربزدگى به طور كنايه آميزى توسط مرحوم جلال آل احمد، يكى از
روشنفكرانى كه به تندى مورد حمله خمينى قرار مى گيرد، ابداع شده
بود " . خمينى گفت وظيفه روشنفكران اين نيست كه از آزادى دروغين
غرب طرفدارى كنند بلكه وظيفه ئ آنها آشكار ساختن زيانها و
بى فايدگيهاى اصلى آن مى باشد.
9- خمينى در يكى از اولين سخنرانيهايش بعد از مرگ طالقانى به نظر
رسيد كه به ميزان قابل توجهى موضع ضد روشنفكرايش را تعديل
كرده باشد. اگر چه خمينى هنوز آنهائى كه روحانيت را ارتجاعى
مى خوانند مورد حمله قرار مى داد ولى گفت كه اكنون بزرگترين احتياج
كشور اتحاد مى باشد، خصوصاہ بين روحانيون و روشنفكران.
10- خمينى كه در 13 سپتامبر در قم صحبت مى كرد روشنفكران را
ترغيب نمود كه قسمتى از درياى قدرت مذهبى شوند تا اينكه نيروى
تركيبى اين دو گروه بتواند بهتر به كشور خدمت نمايد. "شما تمام" از
يك ملت هستيد و در يك كشور و يك خانه زندگى مى كنيد. پس
نيروهايتان را يكى كنيد و از خانه تان حفاظت كنيد. "اگر چه هنوز از
شيفتگى روشنفكران نسبت به غرب انتقاد مى نمود اما از محكوم
نمودن كامل و تندى كه وى فقط 5 روز قبل به آن دست زده بود
صرفنظر نمود."
11- خمينى همچنين از رهبران مذهبى خواست كه از قدرتى كه در
دست آنهاست سوعاستفاده نكنند و به آنها در مورد مخالفت با
جوانان تحصيلكرده دانشگاهى كه رهبرى آينده مملكت را تشكيل
مى دهند اخطار كرد. او گفت كه نگرانى عمده براى هر دو دانشگاه و
روحانيون بايستى اتحاد باشد. او هم از دانشگاه و هم از روحانيت
خواست كه به گروههاى متخاصم تقسيم نشوند و وحدت درونى
خود را در هدف
