نيروى سياسى جايگزين غيرممكن است.
"ونس"
33 شماره سند
ابتكارات سياسى گفتگو با نمايندگان دائمى
سند شماره " 33 "سرى حساس
ابتكارات سياسى گفتگو با نمايندگان دائمى
لازم نيست درباره اهميت ايران براى غرب به طول و تفصيل بپردازم.
كافى است گفته شود كه استقلال و ثبات ايران در حال حاضر هر چه
باشد از زمان شاه مهمتر است. وظيفه ئ ما از نظر حمايت منافع غرب در
ايران، البته به مراتب دشوارتر است. ما با حكومتى سر و كار داريم كه
فاقد تجربه است و درباره ئ انگيزه هاى ما سوعظن عميقى دارد و در
عين حال مى كوشد تا هدفهاى ضد و نقيض برقرارى مجدد شرايط
عادى و دگرگونى ساختن جامعه طبق ايده الهاى انقلاب اسلامى كه
به طور بسيار مبهم تشريح شده است، به تحقق برساند.
ايالات متحده مشكلات ويژه اى دارد كه وظيفه ئ ما را بيش از متفقين ما
پيچيده مى سازد. انحلال روابط نظامى ما يك نكته اختلاف جدى با
حكومت اسلامى است. ما همچنين با دامنه ئ وسيعى از مشكلات
مشابه مربوط به قراردادهاى تجارتى روبه رو هستيم كه بيشتر قابل سر و
سامان دادن است. بعضى از مشكلات منجر به اقدام در دادگاههاى
ايالات متحده براى بستن دارائيهاى ايران در اين كشور شده است.
ايرانيان دامنه ئ پايبندى ما را به تفكيك قوا يعنى قوانين و مقررات و
ضابطه هائى كه اغلب اقدم ما را تحت كنترل خود دارند و همچنين
محدوديتهاى سياسى كه در نتيجه ئ بحث در مطبوعات درباره ئ سابقه ئ
حقوق بشر براى حكومت ايالات متحده ايجاد كرده است، درك
نمى كنند. سرانجام على رغم انكارهاى مكرر ما، ايرانيان عميقاہ از اين
سوعظن دارند كه ما عليه آنها با هماهنگى با اسرائيل و شاه و عربستان
سعودى و حتى
عراق و كمونيستها سرگرم توطئه هستيم.
اگر همان طورى كه ما نتيجه گيرى مى كنيم هيچ گروه يا فردى خارج از
ايران در حال حاضر قدرت آن را ندارد تا به نحو موئثرى در حوادث ايران
نفوذ داشته باشد " يعنى حكومت را سرنگون كند " ، بهترين برداشت
به نظر مى رسد چنين خواهد بود كه در موارد زير كوشش كنيم;
-- اعتدالى كردن سياستهاى رژيم كنونى و كمك به پيشبرد روش
عملى بيشتر " پراگماتيزم " ، سازش و بازسازى اقتصادى
-- كمك به حفظ و تقويت عناصرى در ايران به ويژه در ميان گروههاى
نظامى و مذهبيون اعتدالى و غيرمذهبى كه ممكن است در آينده با
روشن شدن صحنه ئ سياسى نقش سودمندى ايفا كنند.
-- ايجاد اعتماد در رژيم بر اساس كوششى براى كاهش چشم انداز
تدابير خشن كه به نوبت خود ثبات را فرارتر مى سازد. رد ماههاى اخير
ايالات متحده چند فقره اقدام محدود براى آغاز شكل جديدى از
مناسبات به عمل آورده است:
-- استخلاص لوازم يدكى در خط لوله و از سر گرفتن خريد لوازم يدكى
از سوى ايران. ايرانيان براى تحويل گرفتن كندى نشان داده اند.
-- فروش نفت سفيد نو نفت حرارتى.
-- كوششهاى هماهنگ از سوى وزارت امور خارجه براى كمك به
حل اختلافات بازرگانى.
-- كوششهاى صبورانه براى تعطيل كردن برنامه ئ فروشهاى خارجى
اسلحه به طريقى كه هم منافع ايران و هم منافع ايالات متحده حفظ
شود.
ما دلمان مى خواهد كه يك سفير تعيين كنيم ولى مبارزات تبليغاتى
ايران در مطبوعات " و همچنين به طور خصوصى در ملاقات يا يزدى "
فرصت مناسبى به ما نداده است. هنوز هم از سوى سركردگان
سياسى و به ويژه روحانيون درباره ئ صحبت با ما بى ميلى قابل
ملاحظه اى وجود
دارد.
پنج انديشه وجود دارد كه شما مى توانيد با سه نماينده مورد بحث
قرار دهيد:
1- نزديك شدن به خمينى، آنجايى كه ما مى دانيم هيچ كدام از
سفيران غربى يا از فرستادگان از زمان انقلاب فوريه خمينى را نديده
است. ما تصور مى كيم سودمند باشد كه نمايندگان غربى با خمينى
ديدار كنند، نه براى اينكه روحانيون را در آغوش بكشند، بلكه براى
اينكه به او اطمينان دهند كه غرب انقلاب اسلامى را مى پذيرد و
قصدى براى مداخله در امور داخلى ايران ندارد و درباره ئ بى ثباتى
مداومى كه ناشى از ضعف دولت بازرگان است نگرانى دارد. هدف از
اين ديدار آن خواهد بود كه شايد به آيت الله به نحو ملايمى القا شود
كه اگر قرار نيست كمونيستها فرصتى براى مداخله ئ جدى در ايران
داشته باشند، بازرگان نيازمند به پشتيبانى بيشترى است.
ما درباره ئ اينكه كدام كشور قدم اول را بردارد انديشه يا و پيشنهادى
نداريم ولى شايد فرانسويها با توجه به كمك آنها به خمينى در گذشته
بهترين موقعيت را داشته باشند.
2- نزديك شدن به عراق. ايرانيان اعتقاد دارند كه عراق به نحو
فعالانه اى به شورشيان كرد و عرب در ايران كمك مى كند. اين
اعتقادات و اظهارات ممكن است تا اندازه يا صحت داشته باشد.
بسيار محتمل به نظر مى رسد كه اگر عراق كوشش جدى براى ادامه ئ قيام
خود دشوارى خواهند داشت.
به عنوان قدم اول به عقيده ع ما فرانسويان و آلمانيها ممكن است
به طور جداگانه با عراق درباره ئ تحولات ايران به بحث بپردازند. هدف
غايى چنين تبادل نظرهائى كه مستلزم فرايند طولانى ايجاد اعتماد
خواهد بود اين است كه عراقيها را متقاعد سازند تا از اعمال فشار بر
دولت بازرگان بكاهند.
3- كمك به نظاميان ايران. ايرانيان به ما گفته اند كه سياست آنان اين
است كه به پشتيبانى از تجهيزات نظامى از مبدا ايالات متحده تنوع
بخشند. ما پاسخ داده ايم كه از لحاظ اصولى ايرادى در اين باره از
جانب ما نخواهد بود مشروط بر اينكه ترتيباتى كه با اروپاييها داده
مى شود در چهارچوب قوانين و مقررات و سياستهاى ما باشد. " ما
فقط براى آنچه كه خودمان فراهم خواهيم كرد پروانه خواهيم داد " .
ما همچنين مشكلات عملى را كه ممكن است به وجود آيد خاطرنشان
ساخته ايم در حالى كه درباره ئ تنوع بخشيدن به پشتيبانى موانع واقعى
وجود دارد ما اميدواريم كه متفقين با ما هم عقيده باشند كه در آينده
ممكن است يك گروه كليدى باشند كه همه ئ ما بايد آنچه از دستمان
برمى آيد براى تقويت نظاميان ايران كه در آينده ممكن است يك گروه
كليدى باشند بكوشيم. ما ميل داريم با متفقين قبل از اين تحولات
تماس نزديكى داشته باشيم تا تامين كنيم كه نظاميان ايران پشتيبانى
لازم را دريافت كنند.
4- تماس با ناراضيان تبعيدى. ما معتقد نيستيم كه بختيار و ساير
ناراضيان در خارجه در حال حاضر براى نفوذ سيساى آينده نويد
بخش باشند. ما قصد داريم از هرگونه ارتباط با اين گروهها كه
ممكن است تلويحاہ به معناى صحه گذاردن سياسى بر فعاليت آنها
باشد اجتناب كنيم.
5- مشورتهاى منظم: ما معتقديم كه مهم خواهد بود اگر با متفقين
درباره ئ تحولات ايران در تماس مداوم باشيم. ما پيشنهاد مى كنيم كه
سفيران و كاردار خود در تهران را تشويق كنيم به اينكه درباره ئ
فعاليتهاى خود به طور منطم مشورت كنند هر چند ناجور خواهد بود
كه هر چهار نفر در آن واحد گرد هم آيند. ما پيشنهاد مى كنيم.