5 اكتبر 13 1979مهر 8531 تاريخ:
جو حاضر در ايران " سخنرانى در سى و سومين كنفرانس سالانه انستيتو خاورميانه "
سند شماره " 53 "زمان: 5 اكتبر 13 1979مهر 8531
موضوع: جو حاضر در ايران " سخنرانى در سى و سومين كنفرانس سالانه انستيتو خاورميانه "
شركت كننده: جيمز بيل از دانشگاه تگزاس
مكان: هتل ميفلاور، واشنگتن، دى.سى.
توزيع: سفارت آمريكا، تهران
تقريباہ نيمى از سخنرانى بيل مربوط به زمينه انقلاب بود. " تحليل بيل
را مى توان در نشريه زمستان 1978-1979 روابط خارجى دنبال
نمود " . بعداہ در ضمن اشاره به وضع كنونى ايران اظهار نمود كه او به
دلايل زير ادامه ئ آشوب را در ايران انتظار دارد:
كمبود رهبرى،
فقدان نهادهاى سياسى قابل دسترسى و
ماهيت بسيار شكننده ئ خود انقلاب.
به نظر بيل اغتشاش خيلى شديدتر خواهد شد اگر خمينى و ديگر
روحانيون صحنه را ترك كنند، زيرا آنها تنها كسانى هستند كه
مى توانند يكپارچگى جامعه را مفظ كنند. و با اين وصف، آيت الله قادر
به استوار نمودن ساخت سياسى جديدى نخواهد بود. از نظر تاريخى
روحانيون شيعى همواره از حكومت جدا بوده و به عنوان يك نيروى
منفى عمل مى كرده اند. آنها از نظر فكرى و احساسى " عاطفى
مترجم " نيز آمادگى براى دوباره سازى ايران را ندارند. به نظر بيل
گروههائى كه مى توانند در برابر هيئت حاكمه به مبارزه برخيزند
عبارتند از:
قبائل نژادى;
- گروههاى "ضد انقلاب" كه به نظر بيل عبارتند از بقاياى ارتشى و
عوامل امنيتى " كه تا به حال حدود 600 نفر از افراد پاسداران انقلاب،
كميته و رهبران مذهبى را به قتل رسانده اند " .
- چپهاى افراطى، بخصوص فدائيان خلق.
غيرروحانيون و روشنفكران امروزى. " كه البته ايران را بدون حمايت
آنها نمى توان اداره نمود. "
آينده به عقيده ئ بيل روحانيون محافظه گرا بنيادگرا، در درازمدت
قادر به حفظ قدرت نخواهند بود. ممكن است كه يك اتحاد
مثلث گونه ميان ارتش، روحانيون مذهبى پيشرو، و تكنوكراتهاى
غيرمذهبى به منظور تخفيف اغتشاش به وجود آيد " البته تا زمانى كه
بنيادگرايان بر سر قدرت باشند به حيات ادامه خواهند داد. " با
گستردن اين سناريو بيل پيشنهاد مى كند:
ايران بايستى كه يك وسيله ئ اعمال زور مركزى داشته باشد و فقط
ارتش است كه مى تواند ايفاكننده ئ چنين نقشى باشد، اگر چه بخشهايى
از آن از بين رفته ولى خود را دوباره خواهد ساخت.
رهبران مذهبى پيشرو نيز در طرفين وجود دارند از قبيل اشخاصى
چون زنجانى، شريعتمدارى، شيرازى، بهشتى و لاهوتى.
موضع آمريكا براى بهبود روابط ايران و آمريكا بيل پيشنهاد مى كند كه
ما:
به "خطاهاى" خود در گذشته اقرار كنيم;
نمايندگانى از "نوع جديد" را به ايران گسيل داريم"
" 1 " به ايران پيشنهاد ارسال كمكهاى ادارى، فنى، كشاورزى
بدهيم. " بايد مطمئن شد كه اين كمكها به "مردم" خواهد رسيد و نه
فقط دولت " : و
از تماس با تبعيدشدگان اجتناب ورزيم.
63 شماره سند
15 اكتبر 23 1979 مهر 8531 تاريخ:
وضع كنونى
سند شماره " 63 "خيلى محرمانه
ايران
براى دومين ملاقات چهار جانبه،
تاريخ: 15 اكتبر 23 " 1979 مهر 8531 "
وضع كنونى
9 ماه پس از سرنگون شدن سلسله ئ پهلوى، انقلاب ايران هنوز هم سير
كامل خود را طى نكرده است قدرت همچنان منقسم است. اقتصاد
در حال ركود است و نظاميان و نيروهاى امنيتى متزلزل. ائتلاف
سست نيروهائى كه شاه را سرنگون كرده اند فروريخته است و رهبران
آن بر سر نوع جامعه اى كه آنها براى آينده پيش بينى مى كنند از
همديگر جدا شده اند. با وجود اين آيت الله خمينى برجسته ترين
چهره خواهد بود.
اوضاع سياسى داخلى: سه نيروى عمده در حال حاضر در ايران بر
سر كارند.
اول خمينى قدرت خود و كنترل بر همه ئ جنبه هاى جامعه ئ ايران را
تحكيم مى كند. اين كوشش به نحو همزمان در چندين جبهه صورت
مى گيرد. مجلس خبرگان طرح نهائى قانون اساسى را آماده مى كند كه
شالوده ئ قانونى براى جمهورى اسلامى خواهد بود. در اين فرايند
قانون اساسى بيشتر دقيقاہ اسلامى مى شود. همه پرسى مربوط به
قانون
اساسى و انتخابات ملى كه بعد از ان خواهد آمد احتمالاہ تحت تسلط
نيروهاى مذهبيون خواهد بود. نيروهاى مذهبى خواهند توانست به
آسانى در انتخابات برنده شده و بر حكومت جديد تسلط داشته باشند
رهبران مذهبى كنترل خود را در زمينه هاى كليدى ديگر افزايش
مى دهند:
-- با اخراج حسن نزيه رئيس شركت نفت مردى بر كنار مى شود كه در
مخالفت با روحانيون صريح تر از همه ئ ديگران بود.
-- پاكسازى هائى كه در شركت نفت تهديد به انجام آن شده است و
ديوانسالاريهاى نظامى و دولتى براى بركنار كردن پشتيبانهاى كم
حرارتتر نظام جديد ايجاد شده است.
-- حتى اقدامات متوقف كننده به منظور مهار كردن يا بركنار كردن
كميته هاى محلى مستقل، جزئى از فرايندى است كه كنترل مذهبيون
را تقويت مى كند.
دوم به موازات اين سلطه ئ فزاينده ئ روحانيون، فرقه هائى در داخل دار
و دسته ئ حاكمه براى احراز قدرت و موقعيت، هنرنمائى مى كنند
خمينى همچنان حكم نهائى در هرگونه اختلافهائى بين اين فرقه ها
است. همراهان خمينى شامل ساير آيت الله ها مى شوند كه تا
درجات مختلفى با او موافقت دارند و همچنين غيرروحانيون مانند
بازرگان نخست وزير و يزدى وزير امور خارجه. اين دو نفر همچنان
سرگرم انجام يك نبرد بى سروصدا عليه روحانيون و در راه حسن
نيت خمينى هستند. هيچكدام از اين همراهان به عنوان جانشين
احتمالى خمينى پذيرفته نشده است. اين واقعيت به اضافه ئ سن
خمينى " كه اكنون 79 سال دارد " درباره ئ خط مشى آينده ئ رژيم بلاتكليفى ايجاد مى كند.
سرانجام، چندين گروه مخالف، رژيم جديد را به مبارزه مى طلبند كه از جمله عبارتند از: