از آن جا كه در فرآيند توسعه اقتصادى، خواست، تصميم و اهتمام افراد جامعه اساسى ترين نقش را ايفا مى كند و ابزار پيشرفته توليد و فن آورى جديدتر در سايه فكر و ابتكار انسان به وجود مى آيد و تأثير سياست هاى پولى و مالى براى حل مشكلات اقتصادى نيز محصول فكر و انديشه بشر است، لذا، بيش از هر چيز به نقش نظرات، عقايد، روحيات و ارزش هاى مورد قبول جامعه ـ كه در واقع، بستر انديشه ها و زمينه ساز پيدايش ابتكارات و خلّاقيت هاست ـ پى مى بريم. به همين دليل، ابعاد انسانى توسعه بيش از ابعاد فيزيكى و مادى آن اهميت مى يابد و از سوى ديگر، تأثير و كارايى ابزار و سياست ها براى رسيدن به اهداف مبتنى بر نهادهايى است كه متناسب و هماهنگ با آن ها به وجود مى آيد و تكامل مى يابد تا به وسيله آن ها، خط مشى هاى بلندمدت توسعه معيّن گردد و رعايت حقوق، قوانين و مقررات نهادينه شود، به گونه اى كه با تعويض افراد در صحنه هاى سياسى و اجتماعى، مصالح كلى جامعه فدا نشود و اهداف، خط مشى ها و سياست ها هر چند مدت يك بار دستخوش تغيير نگردد و بر اساس سليقه هاى مختلف و منافع افراد تنظيم نشود.از آن جا كه ما معتقديم اسلام به عنوان كامل ترين دين در بردارنده برنامه صحيح زندگى در زمينه هاى سياسى، اقتصادى و اجتماعى بوده و تأمين كننده سعادت و خوشبختى دنيا و آخرت انسان است، لذا، با اين ادّعا كه معارف و فرهنگ غنى اسلام نيز حاوى ارزش هاى اخلاقى و عملى، زمينه ساز توسعه اى همه جانبه است، برخى از ارزش هاى اخلاقى زمينه ساز توسعه در فرهنگ اسلامى مطرح گرديد و درباره آن ها بحث شد، با اين ويژگى كه اسلام توسعه اى را مطلوب مى داند كه همراه با پيشرفت هاى مادى در سايه ابتكار، خلّاقيت، علم و فن آورى، انسان را از رشد كمالات انسانى و معنوى خود غافل نسازد، بلكه او را وادارد تا همه تلاش ها، برنامه ها و اهداف مادى خود را در جهت رسيدن به آن ها تنظيم نمايد.در اين زمينه، بديهى است جامعه اسلامى براى تأمين نيازهاى مادى خود، همراه با استقلالى همه جانبه و عزّت و سربلندى، بايد به آخرين پيشرفت هاى علمى و ابزار و فن آورى روز مجهّز گرديده و پيش از آن، عناصر فرهنگى مناسب و ارزش هاى هم سو با پيمودن اين مسير را در ميان افراد جامعه تقويت نمايد و با ايجاد يا تكامل نهادهاى لازم، خط مشى بلندمدت توسعه اقتصادى خود را ترسيم نمايد تا در اين دنياى پر تحوّل و عصر پر تلاطم و به هنگام بروز تحولات و حوادث، دچار سردرگمى و بحران نگردد.