زمان انجام عمره مفرده
5 عمره مفرده زمان معينى ندارد و در تمام سال مى توان بجاآورد، ولى اگر فاصله دو عمره كمتر از يك ماه باشد، احتياط آن است كه عُمره دوّم را به قصد رَجاء (به اميد مطلوب بودن و ثواب) بجا آورد.(1) (م172 و173)مكان اعمال عمره مفرده
6 مكانهايى كه اعمال عمره در آنجا بجا آورده مى شود، به طور اجمال بدين شرح است:[
1ـ آية الله خامنه اى: فاصله معينى بين دو عمره شرط نيست، ولى بنابر احتياط در هر ماه فقط يك عمره براى خود مى تواند بجا آورد، ولى آوردن عمره براى غير خود، هر نفر يك عمره جايز است.
آيات عظام فاضل، صافى، تبريزى، سيستانى، مكارم: اگر دو عمره در دو ماه باشد مانع ندارد، اگر چه يكى در آخر ماه و ديگرى در اوَل ماه بعدى، ولى اگر بخواهد در يك ماه دو عمره بجا آورد و هر دو براى خودش باشد، عمره دوم را رجاءاً بجا آورد، ولى اگر آن دو عمره يا يكى از آنها براى شخص ديگرى باشد، (آية الله صافى: اگر آن دو عمره براى دو نفر باشد) در يك ماه هم مانع ندارد.
آية الله بهجت: افضل، بلكه احوط آن است كه عمره دوّم در ماه ديگرى غير ازماهى باشد كه عمره اوّل را بجاآورده است يافاصله بين آنها ده روز باشد، ولى اگر بخواهد يك عمره براى خود و يك عمره براى ديگرى بجا آورد، فاصله يك ماه لازم نيست. و همچنين اگر هر دو عمره براى ديگرى باشد.
]
* احرام: در يكى از ميقاتها; مثلا جُحفه و مسجد شَجَره يا بيرون منطقه حرم.
* طواف: در مسجدالحرام، به دور كعبه.
* نماز طواف: در مسجدالحرام، پشت مقام ابراهيم.
* سعى: فاصله بين دو كوهِ صفا و مروه، كه امروزه به صورت سالنى ساخته شده است.
* تقصير: مكان معينى ندارد.
* طواف نساء: در مسجدالحرام، به دور كعبه.
* نماز طواف نساء، در مسجد الحرام، پشتِ مقام ابراهيم. (مناسك)
تفصيل هر يك از اينها خواهد آمد.
احرام
مكان احرام
7 زائرانى كه قبل از اعمال عمره، براى زيارت قبر پيامبر(صلى الله عليه وآله) وائمه بقيع(عليهم السلام) به مدينه مى روند، آنگاه كه روانه مكه مى شوند، بايد در مسجد شجره، كه در نزديكى مدينه و بر سرراه مكّه واقع شده است، محرم شوند و كسانى كه از جدّه بهجُحفه مى روند و از آنجا عازم مكّه مى شوند، بايد در جُحفه محرمشوند.(1) (م200، اوّل و پنجم)[
1ـ بجز اين دو مكان، جاهاى ديگرى نيز بر احرام مشخص شده است. مكانهايى كه براى احرام مشخص شده، «ميقات» نام دارد و عبارتند از:
* مسجد شجره; در منطقه ذوالحليفه، نزديك مدينه، براى كسانى كه از مسير مدينه منوره به مكه مى روند.
* جُحفه; ميقات كسانى است كه از راه شام به مكه مى روند و اكنون بسيارى از زائران از جدّه به جحفه مى روند و از آنجا محرم مى شوند همچون كاروانهاى مدينه بعد كه ابتدا به مكّه مى روند براى انجام عمره و سپس به مدينه مى روند براى زيارت.
* وادى عقيق; براى كسانى كه از راه عراق و نجد به مكه مى روند.
* قرن المنازل: ميقات كسانى است كه از راه طائف به مكه مى روند.
* يَلَملَم; ميقات اهل يمن و كسانى كه از آن مسير به مكه مى روند.
]
8 كسانى كه با هواپيما به جدّه مى روند، نمى توانند از جده يا تَنْعيم(1) محرم شوند،(2) بلكه بايد به يكى از ميقات ها; مثلا جحفه بروند و از آنجا محرم شوند و اگر از مدينه بروند، بايد از مسجد شجره محرم شوند. (م222)
9 اگر شخصى در مكه باشد و بخواهد عمره مفرده بجاآورد لازم است به خارج حرم; مثلا تنعيم برود و از آنجا محرم شود. (م227)
10 كسانى كه از مدينه به مكّه مى روند، بنابراحتياط واجب(3)[
1 تنعيم نام محلّى است در ابتداى شهر مكّه و يكى از حدود منطقه حرم است.
2ـ آية الله سيستانى: مى توانند از جدّه با نذر محرم شوند; زيرا جنوب شرقى آن، محاذى با جحفه است.
3ـ آية الله تبريزى، آية الله مكارم: احرام در بيرون مسجد، طرف راست يا چپ آن نيز كفايت مى كند، ولى بهتر است داخل مسجد محرم شود.
آية الله خامنه اى: واجب است داخل مسجد محرم شوند.
آية الله بهجت: بنابراحتياط واجب بايد در قسمتى كه از قديم مسجد بوده است محرم شوند و بنا به تحقيق از اهل اطلاع، توسعه مسجد در طرف راست و چپ و پشت به قبله بوده است، بنابر اين در سمت محراب مسجد توسعه پيدا نكرده است و در صورتى كه نتوانند در آن قسمت محرم شوند در طرف راست يا چپ همان قسمت محرم شوند و بنابر احتياط واجب در جحفه يا محاذى آن تجديد احرام كنند.
]
بايد در داخل مسجد شجره مُحرم شوند و احرام در خارج مسجد، هرچند نزديك آن باشد، صحيح نيست. (م202، 205 و 222)
11 در صحّت احرام، طهارت شرط نيست; يعنى كسى كه وضو ندارد يا غسل بر عهده اش مى باشد احرامش اشكال ندارد،پس زن حائض(1) يا مُستَحاضَه هم مى تواند در همان حال محرم شود ولى نسبت به احرام در مسجد شجره احكام خاصى دارد كه در مسأله بعد خواهد آمد. (م288)
12 وظيفه زن حائض نسبت به احرام در مسجد شجره:
الف: مى تواند بانذر قبل از ميقات محرم شود; مثلا در مدينه.
ب: اگر بانذر محرم نشده است مى تواند(2) درحال عبور از مسجد محرم شود ولى نبايد در مسجد توقف كند. (م203 و 217 و 232)
[1 برخى از احكام حائض در ص47 و برخى از احكام مستحاضه در ص53 خواهد آمد.
2ـ به حاشيه مسأله قبل مراجعه شود.
آية الله سيستانى: براى حائض احرام بستن بيرون مسجد شجره كافى است.
] ج: اگرنتواند درحال عبور درمسجد شجره محرم شودو نمى تواند تا وقت پاك شدن صبر كند، احتياط واجب آن است كه نزديك مسجد مُحرم شود و در جُحْفَه يا مُحاذى آن احرام را تجديد كند(1)و چنانچه حدود محاذات را تشخيص دهد و در تمام آن حد با نيت احرام لبّيك ها را تكرار كند، كفايت مى كند. (م205 و 230)
13 مُحاذى ميقات براى كسى كه به مكّه مى رود جايىاست كه ميقات به خطّ مستقيم در طرف راست يا چپ او باشد، به طورى كه اگر از آنجا بگذرد، ميقات متمايل به پشت سر اوشود. (م213)
14 اگر زن حائض به گمان اين كه مى تواند در حال عبور از مسجدشجره محرم شود، وارد مسجد شد ولى پس ازورودبه مسجد متوجه شد كه نمى تواند از در ديگر خارج شود، بايد فوراً از همان درى كه وارد شده است خارج شود و چنانچه محرم شده، احرامش صحيح است و اگر محرم نشده، بايد در حال خارج شدن از مسجد محرم شود; يعنى به نيت احرام عمره، لبيك ها را بگويد. (م234)
[1ـ آية الله فاضل، آية الله صافى: بايد نزديك مسجد محرم شود و نياز به تجديد احرام نيست.
آية الله بهجت: بايد طرف راست يا چپ مسجد محرم شود.
آية الله خامنه اى: بايد از جحفه يا محاذى آن محرم شود و مى تواند با نذر شرعى از منزل خود در مدينه احرام ببندد. به حاشيه مسأله 13 نيز مراجعه شود.
]