نويسنده كتاب «تاريخ عمارة مسجد الحرام» سخني را از «سهيلي» آورده كه خالي از لطف و زيبايي نيست و آن جمله اين است:«قال السهيلي: كانت زمزم سقيا اسماعيل ابن ابراهيم فجرّهاله روح القدس بعقبه وفي ذلك اشارة الي أنّها لعقب اسماعيل ووارثه وهو محمّد(صلي الله عليه وآله)وأمّته»29«سهيلي گويد: زمزم آب نوشيدني بود كه روح القدس جبرائيل، با پاشنه پاي خود براي اسماعيل فرزند ابراهيم جاري ساخت و واژه «بعقبه» مي تواند اشاره به اين نكته باشد كه زمزم براي اعقاب اسماعيل است كه عبارتند از حضرت محمّد(صلي الله عليه وآله) و امّت او.»چنانكه خواهيم ديد، بيشتر روايات فريقين، اينگونه بيان مي كند كه جبرئيل به صورت انساني در آمد و با پاشنه پاي خود زمين را شكافت و آب زمزم جوشيد و برخي روايات از شيعه و سنّي، از پاشنه پاي اسماعيل سخن مي گويد30 و در هر حال برداشت سهيلي و اشاره رمزگونه اي كه بدان پرداخته، در هر دو صورت مي تواند صدق كند و خدا داناتر است.
لطفا منتظر باشید ...
