(شـسـت وشـوى مغزى تكنيك يا فرايندى است كه براى دستيابى به يكى از دو هدف زير مورد استفاده قرار مى گيرد:1 ـ وادار كـردن فـردى بى گناه به پذيرش حقيقى اين كه او عليه مردم يا دولت مرتكب جرمى جدى شده است .2 ـ تغيير اجبارى ديدگاه سياسى فرد تا آن حد كه عقايد قبلى خود را رها كرده و طرفدار عقيده خاصى شود.)(246) هـر دو هدف مزبور در واقع تلاش و كوششى است براى تاءثيرگذارى بر فرد، تا آن كه او چـيـزهـايـى را كـه قـبـلا بـاطـل مـى دانسته به عنوان واقعيت بپذيرد و چيزهايى را كه واقعيت مى دانسته دروغ بپندارد.بـراى وصـول بـه اهـداف مـزبور، روش هاى مشابه وجود دارد اما تاءكيد بر هريك از آنها موجب تفاوت بين اعمال كنندگان شست وشوى مغزى شده است .اروپـايـى هـا بـيـشـتر بر بعد اعترافى قضيه و چينى ها بيشتر بر همسان سازى ايدئولوژيك تـاءكـيد دارند؛ يعنى اروپايى ها در پى كسب اعترافند و چينى ها از اعتراف به عنوان وسيله اى بـراى تـسـهـيـل تـغـيـيـر عـقـيـده ايـدئولوژيـك بـهـره مـى بـرنـد. شـسـت وشـوى مـغـزى بـه دنـبـال قـالب بـنـدى نـگـرش هـا، تـلقـيـن بـعـضـى عـقـايـد و تـضـعـيـف يـا زايـل كـردن عـقـايـد ديـگـر اسـت . بـراى ايـن فـرايـنـد از واژه هـاى ديـگـرى مـثـل كـنترل انديشه ، اصلاح انديشه ، اصلاح ايدئولوژيك استفاده مى شود ولى اصطلاح شست وشـوى مـغـزى عـمـومـيـت بـيـشترى دارد. بنابراين ، اين فرايند به عنوان يكى از شيوه هاى جنگ روانى مورد بحث و بررسى قرار مى گيرد.
1 - 3 ـ تاريخچه :
بـا بـررسـى مـنـابـع مـخـتـلف بـه ايـن نـكـتـه مـى تـوان دسـت يـافـت كـه سـيـر تحول شست وشوى مغزى را در دو محور كاملا جداگانه مى توان مورد بحث و بررسى قرار داد.1 ـ تاريخچه به كارگيرى اين شيوه توسط كمونيست هاى چينى ؛ 2 ـ تاريخچه به كارگيرى اين شيوه توسط كمونيست هاى اروپايى و شوروى .
1 - 1 - 3 ـ كمونيست هاى چينى
اشـكـال ابتدايى اين شيوه عليه اسرا و به ميزان كمترى عليه شهروندان خودى در دهه 1920م بـه كـار گـرفـته شد. در دوره 1945 ـ 1935م شست وشوى مغزى به منظور تضمين وفادارى روشـنـفـكـرانـى كـه وارد مـنـاطـق تـحـت كـنـتـرل كـمـونـيـسـت هـا مـى شـدنـد، اعمال شد. و كمونيست هاى چين از دهه چهل براى دو منظور: ايجاد تعصب در ميان اعضا و چينى كردن (ايـدئولوژى كـه اسـاسـا خـارجـى بـود، اين روش را به كار گرفتند. و از آن زمان به بعد، شست وشوى مغزى تكنيك هاى پيچيده و نوين پيدا كرد و ابزارهاى جديدى به كار رفت .
2 - 1 - 3 ـ كمونيست هاى اروپايى و شوروى
سـابـقـه شـسـت وشـوى مغزى به دوران جنگ هاى داخلى و دوران رژيم تزارى برمى گردد و تا زمـان 1930 به منظور گرفتن اعتراف هاى حيرت آور از اين شيوه استفاده مى شد. اين اعتراف ها در (دادگـاه هـاى ويـژه خـائنـيـن ) بـه كـار گرفته و از طريق رسانه ها پخش و اعلام مى شد. همچنين طى دهه هاى 1950م ، اين روش براى پيگردهاى تصفيه فكرى به كار رفت . به عنوان نـمونه ، مقاماتى كه پست هايى در دست داشتند، بازداشت شده و به توطئه عليه رژيم متهم مى شدند و بعد از يك دوره بازجويى ، آنها با سرافكندگى در انظار عمومى يا در برابر مقامات بـه پـاره اى از جـرايـم اعـتـراف مـى كـردند. در صورتى كه بسيارى از اين اعتراف ها دروغ و جـعـلى بـوده اسـت . امـا مـتـهـم واقـعـا بـاور كـرده بـود كـه چـنـان جـرايـمـى را مـرتـكـب شده است .(247) ايـن حـركـت بـعـدها در نتيجه حوادث جنگ كره به طور وسيعى گسترش يافت . بعضى از اسراى امـريـكـايـى اعـتـراف كردند كه در جنگ ميكروبى دخالت داشته اند و برخى كمونيست شدند. اين گونه رفتارها را برخى به شست وشوى مغزى نسبت دادند. از آن زمان به تدريج اين اصطلاح در جهان رواج پيدا كرد.(248) بـعد از جنگ كره ، چينى ها كه وفادارى سياسى مطمئنى نداشتند به كالج هاى انقلابى و مراكز اصـلاح انـديـشـه اعـزام و پـس از گـذرانـدن دوره هـايـى بـه كـمـونـيـسـت هـاى ثـابـت قـدمـى تـبـديـل
لطفا منتظر باشید ...
