گاه دروغ در نقل گفتار و رفتار ديگران نيز راه مىيابد كه از آن به «بهتان» تعبير مىكنند. دروغ بستن به ديگران، به اين معنا است كه كسى چيزى را نگفته يا عملى را مرتكب نشده است؛ ولى آن گفتار و عمل را به او نسبت دهند كه اين كار فعلى حرام و از گناهان بزرگ است.دروغ بستن به خدا، پيامبر صلّى الله عليه وآله وسلّم و امامان عليهم السلام همان گونه كه گذشت، از مصاديق اين نوع دروغ است.حضرت صادق عليه السلام مىفرمايد:الكذب على الله و على رسوله صلّى الله عليه وآله وسلّم من الكبائر.(52)دروغ بستن به خدا و رسولش از گناهان بزرگ است.رسول اكرم صلّى الله عليه وآله وسلّم نيز فرمود:من قال على مالم اقل فليتبوا مقعده من النار.(53)اگر كسى جيزى را كه من نگفتهام به من نسبت دهد، جايگاهش در آتش است.امام صادق عليه السلام به مردى از اهالى شام فرمود:يا اخا اهل الشام اسمع حديثنا و لا تكذب علينا فانه من كذب علينا فى شىء فقد كذب على رسول الله صلّى الله عليه وآله وسلّم و من كذب على رسول الله صلّى الله عليه وآله وسلّم فقد كذب على الله.(54)اى برادر شامى! گفتار ما را بشنو و به ما دروغ نبند. همانا هركس به ما دروغ ببندد، به پيامبر دروغ بسته و هركس كه به پيامبر دروغ بست، به خدا دروغ بسته است.از امام باقر عليه السلام نيز نقل شده است:يا ابا النعمان لا تكذب علينا كذبه فتسلب الحنيفيه.(55)اى ابو نعمان! به ما دروغ نبند كه از صراط مستقيم دور خواهى شد.ترجمه آيات و نقل قول از امامان بى آن كه به سند آن اطمينانى باشد، از مصاديق بارز اين گفتار است كه انسان به مراقبت بيشتر در برابر آن وظيفه دارد؛ البته زمانى كه انسان از مستند بودن گفتارى مطمئن نيست و آن را به يكى از امامان و يا پيامبر خدا نسبت مىدهد، وزهاش باطل نمىشود؛ بلكه ابطال روزه در آن جا است كه از خلاف واقع بودن مطلب آگاهى كامل دارد؛ سپس آن را نسبت مىدهد. انسان بايد مراقب باشد كه مسائل مشكوك و مسائلى را كه از سند آن آگاهى كامل ندارد، بيان نكند.
لطفا منتظر باشید ...
