كارنماى خواص - عوام و خواص از دیدگاه قرآن نسخه متنی

شـد، چـون ايـن انـگيزه ها نابود شدنى و بى دوام است ، آينده حركت بدون پشتوانه خواهد بود. نمونه اين مطلب را قرآن در جريان بنى اسرائيل و اصحاب طالوت ذكر مى كند.

آنـهـا ابـتـدا بـه پيامبرشان گفتند: (فرماندهى براى ما برگزين تا در راه خدا جهاد كنيم ) و وقتى با ترديد پيامبرشان در مورد جهاد كردن آنها مواجه شدند، جواب دادند:

(مَا لَنا اَلاّ نُقاتِلَ فى سَبيلِ اللّهِ وَ قَدْ اُخْرِجْنا مِنْ دِيارِنا وَ اَبْناءِنا)^158 چرا در راه خدا نجنگيم با آن كه ما از ديارمان و از نزد فرزندانمان رانده شده ايم .

امـا هـنـگـامـى كـه حـكـم جـهـاد صـادر شـد، دوام نـيـاوردنـد و جـز عـده اى قـليـل و مـخـلص ‍ بـقـيـه در امـتـحـان شـكـسـت خـوردنـد. آيـت الله جـوادى آمـلى در ذيل اين آيه مى فرمايد:

(انـگـيـزه اصـلى براى مبارزه در اين گروه ، همان علاقه به وطن و آب و خاك و فرزندان بوده اسـت .

گـرچـه مـمكن است علاقه به وطن يا علاقه به فرزند و مانند آن ، زمينه مبارزه را فراهم بـكـنـد ولى ايـن عـمـل دوام نـدارد. زيرا آن كه علاقه به وطن يا فرزند دارد، ممكن است با مشاهده شـدايـد، در بين راه از جهاد برگردد. تنها عامل مهم مبارزه ، عشق به لقاى حق است نه علاقه به آب و خاك و فرزند، لذا اينها گفتند: چرا مبارزه نكنيم ...) ولى با مشاهده برخى از دشوارى هاى جنگ ، از بين راه برگشتند.)^159

كارنماى خواص

آيـات بـسـيـارى از قـرآن بيان گر كار و اقدامات خواص خوب يابد است كه به شرح آنها مى پردازيم :

1 ـ كارنماى خواص خوب

1 ـ قيام و مبارزه

خـواص خـوب و حـق مـدار بـه مـقتضاى تعهد انسانى ـ الهى خويش براى انجام وظيفه قيام كرده و نـسـبـت بـه انـحـرافـات ، كـجـروى هـا، سـتـم هـا و تـجـاوزگـرى هـا عـكـس العمل نشان داده اند. قيام خواص به صورت هاى مختلف بوده است :

الف ـ مـبـارزه مـخـفـى يـا تـقـيـه اى : بـسـيـارى از خـواص در مـراحـلى از مبارزه به خصوص ‍ در مراحل اول كه كفر تسلط و قدرت تمام دارد و هرگونه تظاهر ايمانى را به شدت سركوب مى كند، راه و روش قيام تقيه اى را پيش گرفته اند.

تـقيّه به معناى تسليم و سكوت در برابر دشمن نيست بلكه به معناى كتمان ايمان و استفاده از تاكتيك استتار و مبارزه مخفى است . خواص مؤ من در جامعه خفقان زده براى آن كه بهتر بتوانند از سـرمـايـه هـاى خـود ـ اعـم از جـان ، مـال ، مـوقـعيت اجتماعى و... ـ براى مبارزه در راه ايمان و هدف مـتـعـالى خـود اسـتـفـاده كـنند، متوسل به تاكتيك تقيه مى شوند. اين روش و تاكتيك مبارزاتى از بـهـتـريـن اقـدامـات براى انقلاب و انقلابيون بوده و در قرآن و روايات مورد تاءكيد و تاءييد قـرار گرفته است .

قرآن در داستان زندگى ، انقلاب و مبارزات حضرت موسى (ع )، اقدام هاى انـقـلابـى مـؤ مـنى را ذكر مى كند كه در دستگاه ظلم و جور فرعونى است و در آنجا مقام و موقعيت مـمـتـازى دارد ولى با ظلم و جور مخالف بوده و به نبوت حضرت موسى (ع )، ايمان آورده ولى بدون اينكه ايمان ، كفرستيزى و حق خواهى خود را آشكار كند، در دستگاه ظلم مانده و به بهترين روش از موسى (ع )دفاع كرده است .

اوليـن صـحـنـه كـه قـرآن از ايـن مؤ من انقلابى به تصوير مى كشد، زمانى است كه موسى (ع )ظالمى فرعونى را كشته و قتل افشا شده است :

(وَ جـاءَ رَجـُلٌ مـِنْ اَقـْصـَى الْمـَديـنـَةِ يـَسـْعى قالَ يا مُوسى اِنَّ الْمَـلاََ يَاءْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُونَ فَاخْرُجْ اِنّى لَكَ مِنَ النّاصِحينَ)^160 مـردى دوان دوان از دور دسـت هـاى شـهـر آمـد و گـفـت : اى مـوسـى دربـاريـان شور و تصميم به قتل تو گرفته اند و امر به قتل تو مى كنند پس از شهر خارج شو كه من ناصح و خيرخواه تو هستم .

(يـاءتمرون ) از مصدر (ائتمار) يعنى همديگر را امر كردن . اين آيه اشعار دارد كه آن مرد از دربـاريـان فـرعون بوده و وقتى آنان از اقدام انقلابى موسى مطلع شده اند، جلسه گرفته و هـمـديـگـر را بـه كـشـتـن مـوسى (ع )تشويق كرده اند و بعد از مشورت و اظهار نظر جمعى ، به اتفاق تصميم به كشتن موسى (ع )گرفته اند و او كه در جمع بوده ، از جلسه مشورتى خارج شـده و بـه سـرعـت خـود را بـه مـوسى (ع )رسانده