جلوه های بلاغت در نهج البلاغه نسخه متنی

4- علت عمده ى حذف بعضى از صنايع بديعى، اختصاص آنها به شعر و كلام منظوم از قبيل حل و عقد در مبحث سرقات شعريه بوده است كه در اينجا سالبه به انتفاى موضوع است.

5- در كتب تدوين شده در علم بديع معمولا صنايع مختلف بدون ارتباط با يكديگر در كنار هم قرار گرفته اند. كوشش آقاى دكتر سيروس شميسا در كتاب "نگاهى تازه به بديع" براى ارائه ى يك دسته بندى منظم و موسيقايى از صنايع بديعى كوشش نسبتا موفقى بوده است و لذا محور تنظيم صنايع بديعى در اين كتاب، بر اساس روش پيشنهادى ايشان با مقدارى دخل و تصرف است.

6- اكثر كتب بلاغى براى ارائه مثال به يك جمله و گاهى نيمى از يك جمله اكتفا كرده اند كه در اين نوشته براى ارائه ى زيبايى معنا در كنار جمال تعبير جمله ها بصورت كامل و در مورد لزوم همراه با ذكر جمله ى قبل از آن آمده است.

7- براى استفاده ى بيشتر خوانندگان پس از ذكر مثالها، ترجمه فارسى آنها نيز آورده شده است و براى رعايت هماهنگى منبع نقل ترجمه ها ترجمه ى دلنشين و خوش آهنگ استاد دكتر سيد جعفر شهيدى مورد استفاده قرار گرفته است.

8- هر چند ذكر منابع و مراجع هر بحث، بويژه در بخش بديع مناسبت داشت، اما انجام اين كار در پاورقيهاى استاد دكتر ميرلوحى بر كتاب بديع القرآن "ابن ابى الاصبع مصرى" كافى مى نمود.

9- پاورقيها، اشاره به منابع مورد مراجعه دارد و لزوما به معنى نقل قول يا ترجمه كامل نيست.

10- علاوه بر تبعيت از سنت معمول در كتب بلاغى گهگاه نظريات شخصى يا ابتكارى ارائه شده
است كه بعضى از آنها در فهرست نظريات شخصى در بين فهرستهاى پايان كتاب عنوان شده است.

11- در بين شروح متعدد نهج البلاغه سه شرح از "ابن ابى الحديد معتزلى"، "ابن ميثم بحرانى" و "ميرزا حبيب الله خويى" بيشتر مورد استفاده قرار گرفته است.

12- شروح مختلف نهج البلاغه و پژوهش هاى ديگرى در اين زمينه به تفصيل در مورد شايبه ى منحول بودن بعضى از قسمتهاى نهج البلاغه و شواهد طرح كنندگان اين شبهه و دلايل ابطال آن بر اساس مدارك و اسناد معتبر بحث كرده اند كه با توجه به اختصاص اين كتاب به جنبه ى بلاغى اين كتاب از ورود در اين مبحث خوددارى شده است.

در پايان وظيفه خود مى دانم مراتب سپاس خويش را از اساتيد محترم آقايان دكتر حريرچى، دكتر انوار و دكتر آذرشب ابراز دارم و از حجت الاسلام جناب آقاى دين پرور و همكاران محترمشان در موسسه ى بنياد نهج البلاغه كه در امر چاپ و نشر اين اثر ناقابل همت گماشتند، صميمانه تشكر مى نمايم.

توفيق الهى در بهره ورى از سخنان مولاى متقيان "ع" يارمان و در تاسى به ارزشهاى خدايى آن اسوه ى خداجويان قرينمان و در تمسك به شفاعت آن فاتح قله ى ايمان نصيبمان باد.

و هو المعين

محمد خاقانى اصفهانى

تابستان 1373