نهج البلاغه از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای نسخه متنی

اگر ما اندكى با نهج البلاغه آشنا شويم و راه خود را به سوى اين كتاب باز كنيم، راه سواستفاده ى دشمنهاى كوچك و خرد و ريزى كه در داخل هستند و نيز راه استفاده دشمنهاى بزرگ جنايتكارى كه هميشه از غفلت و از دورى ما از اسلام استفاده كرده اند؛ بسته خواهد شد. (5).

ائمه ى اطهار عليهم السلام در دوران حاكميتى كه مورد قبول خودشان باشد زندگى نمى كردند؛ آنها در دوران اختناق به سر مىبردند مسايل از ديدگاه يك حاكم و مسؤل اداره ى مملكت بر زبان آنها جارى نمى شد؛ اما اميرالمؤمنين عليه السلام به عنوان يك حاكم اسلامى حرف مىزند و با جامعه يى كه تحت اشراف و حكومت خود اوست، سخن مىگويد و اين بخش بيشترين سخنانى است كه از اميرالمؤمنين عليه السلام در نهج البلاغه نقل شده است. البته در كلمات آن حضرت سخنانى هم وجود دارد كه مربوط به دوران حكومت ايشان نيست.

ما امروز در همان شرايط قرار داريم، شرايط كنونى جامعه ى اسلامى ما همان شرايط است. (6)

نهج البلاغه كلام اولين مؤمن به وحى محمدى، و كلام خليفه ى پيغمبر صلّى الله عليه و آله است؛ خليفه يى كه همه ى مسلمانها بر او اتفاق نظر دارند و امامى كه به اعتقاد شيعه و بسيارى از اهل سنت افضل صحابه است. يعنى انسانى در اين حد عظمت و اهميت، سخنرانى ها و خطبه هايش عينا باقى مانده است و اين مىتواند نشان دهنده ى متنى عظيم و اصيل از معارف اسلامى باشد ما مىتوانيم پايه هاى اعتقاد كامل و جامع به اسلام را در اين كتاب - كه اخلاق و زهد و عرفان و رهبرى و نظام سياسى و اجتماعى در آن وجوه دارد - پيدا كنيم. (7)

نهج البلاغه يعنى مجموعه يى كه به همت و تلاش سيد بزرگوار شريف رضى (8) گرد آمده و بحمدالله تا امروز مرجع مراجعه و مطالعه ى خواص و انديشمندان - نه فقط محور معرفت و كار عمومى مردم - بوده است. شايد در تمام دورانى كه اين كتاب تأليف شده و به وجود آمده، مانند امروز مورد نياز و متناسب با اوضاع زمان و مكان نبوده است. البته نهج البلاغه از جهات مختلف حايز اهميت است.

شايد بشود گفت كه نهج البلاغه مجموعه يى از عمده ترين مباحث و معارف اسلامى است و همه ى آنچه كه براى يك انسان مسلمان و يك جامعه ى اسلامى لازم است، سخنى و حرفى و اشاره يى و يا بحثى و هدايتى از آن در نهج البلاغه آمده است: توحيد و عقايد اسلامى و اصول دين تا اخلاق و تهذيب و تزكيه نفسانى؛ سياست ملك دارى و كيفيت اداره ى صحنه هاى عظيم فعاليت اجتماعى تا تنظيم روابط اخلاقى و خانوادگى، جنگ و سياست و حكمت و علم و... (9)