لطفا منتظر باشید ...
مقدمه:
اين تلگرام تلاشى است در جهت ترسيم دانسته هاى ما درباره گروههاىمخالفى كه در 8 ماه گذشته در نتيجه انعطاف پذيرى بيشتر دولت ايران در
برابر اظهار مخالفت عمومى ظاهر شده اند. چون جناح مخالف ايرانى
مدتهاى مديد "مخفيانه" كار مى كرده است و هنوز هم در ظاهر شدن در برابر
بيگانگان با احتياط عمل مى كنند نمى توان اين تلگرام را تحقيقى جامع درباره
گروههاى مخالف و يا تحليلى خواص درباره همه افراد حاضر در صحنه
دانست. دليل ديگر بر مدعى اين است كه عده اى از مخالفين عضو چند
سازمان
يا گروه مشخص هستند. تشريح زير با گروههائى كه در چپ طيف قرار دارند
آغاز شده به مخالفين "ميانه رو ليبرال" و محافظه كارانه مذهبى راست
مى انجامد.
گروههائى كه ممكن است داراى روابط تروريست باشند.
در چپ ترين جناح طيف ايدئولوژيكى، گروههاى انقلابى چپ گرائى، چون
سازمان انقلابى حزب توده كه در اروپا فعاليت نموده و در تهران نيز سازمانى
يكپارچه را ايجاد كرده، قرار دارند. درباره اين گروه اطلاعاتى چندان نداريم
فقط مى دانيم كه يكى از اعضاى آن در يك تيراندازى تروريستى در دسامبر
1976 دستگير گرديده است. ديگر گروههاى ماركسيستى نيز در اروپا وجود
دارند ولى از نظر ما سازمانهايى كوچك بوده و نمى توانند تاعثير چندانى بر
ايران داشته باشند.
مشهورترين چپ گرا، شايد جبهه آزادى بخش ملى باشد " LFN " ، كه نهضت
آزادى ايران منشعب گرديده است. جبهه آزادى بخش ملى به وسيله
بنى صدر در سال 1964 در پاريس سازمان يافت. صادق قطب زاده كه يكى از
اعضاى اصلى و رابطين اين سازمان در پاريس به شمار مى رود مسئول مكاتبه با
افرادى چند در ايران است.
با وجود اينكه جبهه آزادى بخش ملى روابط تروريست دارد ولى تلاش
مى نموده است كه خود را سازمانى حامى گروههاى مخالف ميانه روى راست
ماركسيستى قلمداد كند ولى اين ادعا براى بسيارى قابل قبول نيست ظاهراہ
جبهه آزادى بخش ملى گروههاى يك پارچه و كوچكى را در تهران و چند
شهر اروپايى و آمريكائى ايجاد كرده است. بنا به گزارشى مقر اين سازمان در
آمريكا در هوستون مى باشد رابطه اصلى آن در تهران ممكن است صدر حاج
سيد جوادى باشد كه قبلاہ به قضاوت مشغول بود و در چند برنامه مخالفت
منجمله مكاتبه اخيرش با رئيس سازمان ملل والد هاين دست داشته است
بعضى از آيت الله با مجاهدين خليق " مبارزين مردم " در تماس هستند. ليكن
تا آنجا كه ما مى دانيم اينها گروه خاصى را به اين منظور تشكيل نمى دهند در
حال حاضر از نحوه ايجاد اين تماسهاى مطلع نيستيم ولى از طرف افرادى كه
با جناح مخالف سر و كار داشته اند اشاراتى در اين زمينه شده است از طريق
اين آيت الله ها مخالفين مذهبى ضد چپ در رابطه با بعضى از بخشهاى
مجاهدين قرار مى گيرند. به نظر مى رسد كه تيمهاى داراى فعاليت تروريستى
دور از دسترس اين رابطين نگاه داشته مى شوند علاوه بر اين بازار كه مركز مهم
طيف مخالف سياسى در حال حاضر است از نهضت مخالفين/ مذهبى
حمايت بسيار به عمل مى آورد.
در حالى كه تعدادى از مردم خود را كمونيسم يا حاميان حزب توده مى دانند
ولى حزب توده سازمانى غيرقانونى است و به صورت زيرزمينى كار
مى كنند. سفارت معتقد است كه رهبر اين حزب همان عبدالعلى پرتوى
علوى، استاد سابق دانشگاه و رئيس سابق سازمان جبهه توده و برادر بزرگ
علوى رهبر اين حزب در تهران كه اكنون در آلمان شرقى در تبعيد به سر
مى برد، مى باشد درباره ديگر اعضاى احتمالى اين گروه اطلاعات كافى در
دست نيست ولى در ديگر دانشگاههاى
ايران شخصيتهاى چپ در رابطه با آن قرار دارند و بنا به اعتقاد بسيارى از
اساتيد دانشگاهى هم مسلكان، اين گروه نفوذ ايدئولوژيك و فكرى بسيارى بر
دانشجويان دارند.
بازماندگان ميانه روتر جبهه ملى پيشين
ماهيت متغير هسته مركزى نهضت مخالفين، شناخت دقيق آن را مشكل
مى سازد با اين وصف، عناصر اصلى زيرين را روئيت كرده ايم كه بسيارى از
شخصيتهايشان در دو يا چند گروه عضويت دارند. اتحاديه نيروهاى جبهه
ملى ايران كه در نوامبر 1977 سازمان يافت افرادى چند از قبيل داريوش
فروهر، دكتر كريم سنجابى، شاهپور بختيار و على شايگان را گرد هم آورده
است. تلاش اين گروه در جهت بازگرداندن حكومت مشروطيه و از بين رفتن
"ديكتاتورى" شاه بوده است. على اصغر حاج سيدجوادى شايد مهمترين
نويسنده اى باشد كه در تماس با اين گروه است. بسيار از گروههاى ميانه رو خط
مشى اصلى افكار حاج سيدجوادى را آنچنان كه در نامه 200 صفحه اش در
آوريل 1977 به تحرير آورده است مى پذيرند. سفارت سعى كرده است يك
نسخه از اين نامه را چنگ آورد. ولى تاكنون موفق نشده است، اتحاديه داراى
گرايشهاى چپ بوده و شامل بسيارى از پيروان جبهه ملى " دوره مصدق " مى باشد.
نهضت راديكال ايران در سال 1975: به وسيله مهندس رحمت الله مقدم
مراغه اى و چند تن از دوستانش پايه گذارى شد. بنا به اعتقاد سفارت محمد
حسين ملكى و مهندس كاظم حسيبى از جمله اعضا يا رابطين اين واحد
خاص به شمار مى آيند نهضت راديكال ايران سياستى مشابه اتحاديه
نيروهاى جبهه ملى دارند. و خواستار لغو تنها حزب ايران، آزادى مطبوعات،
انتخابات جديد و آزاد، و آزادى قوه قضائيه مى باشد. تنها وجوه تمايز آن با
اتحاديه نيروهاى جبهه ملى همان نقطه نظرهاى شخصيتهايى است كه 2530
سال قبل اظهار
شده است. ظاهرا كمتر گرايش به چپ داشته " مانند حزب راديكال در فرانسه "
ولى گرايش كمى نسبت به آمريكائيها در آن به چشم مى خورد.
حزب زحمتكشان به وسيله دكتر مظفر بقايى رهبرى مى گردد. اين حزب
ابتكار شخص دكتر است كه خود سالها نويسنده اى سرسخت بوده و زمانى به
حمايت از دكتر مصدق پرداخت ولى بعدها در سال 1953 آن نخست وزير
جدا شد.
اعضاى برجسته ديگرى نيز در اين گروه وجود دارند، كه بسيارى از آنها از
جمله اعضاى كانون نويسندگان ايران فرارى هستند كه سعى در تجديد
سازمان خود دارند: هدايت الله متين دفترى ك قاضى اهل تهران و نوه بزرگ
مصدق است. على امينى، نخست وزير آزاديخواه سابق حامى نزديك
بسيارى از گروهها مخالف: فريدون آدميت، سفير پيشين ايران در هلند و هند
مقدم مراغه اى از حزب راديكال " بالا " : و مهندس مهدى بازرگان اولين رئيس
شركت ملى نفت ايران و مخالفت ديرين شاه از اين جمله مى باشند. در
بسيارى از راهپيمايى ها بازرگان مهارت خود را در سخنورى نشان داده است
و خواستار حكومت مشروطه آزادى وسيع مطبوعات و استقلال كامل قوه
قضايه و انتخابات كاملا جدى و آزاد مجلس مى باشد.
بسيارى از اين افراد و گروهها خود را در يك جبهه ملى جديد با هيئت
مديره اى هفت نفره كه مركب از مهندس مقدم مراغه اى مهندس بازرگان كريم
سنجابى دكتر كاظم سامى آيت الله حاج سيدابوالفضل موسوى زنجانى و
آقاى صمغ آبادى است سازمان داده اند اين گروه با كميته حقوق بشر تازه
تاعسيس يافته كه در ژانويه 1978 تشكيل شده بود همكارى داشته و در حقيقت
دارا به عضويت مشترك هستند با گروه دكتر فروهر نيز همگامى دارد ولى
على رغم حقوق شخصيتهاى مذهبى در جبهه ملى جديد به نظر نمى رسد كه
هماهنگى بسيارى با متعصبين
و محافظه كاران مذهبى داشته باشد.
علاوه بر اين مخالفين ديرينه چند شخصيت ديگر نيز اهميت كسب كرده اند
كه مى توان گفت يا به خاطر وظايفى بوده است كه در آن درگير بوده اند و يا
به خاطر روابط خارجيشان است. مهمترين افراد اين گروه عبارتند از
غلامحسين ساعدى نويسنده اى كه توجه ناشرين آمريكايى را به خود جلب
نموده است: دكتر هما ناطق استاد تاريخ دانشگاه تهران " عضو كانون " : و
على اصغر مسعودى افسر پيشين ارتش و مشاور سابق زندانيان سياسى در
دادگاههاى نظامى بسيارى از اين مخالفين ميانه رو از خشونت اجتناب
ورزيده معتقدند كه آمريكا مى تواند شاه را وادار به برآوردن خواستهاى
آزدايخواهانه آنها سازد همين اتكا آنها به نقش آمريكاست كه آنان را وادار به
تقاضاى توقف فعاليتهاى تروريستى از طريق واسطه هاشان از گروههاى
تروريستى كرده است ليكن اگر اكثر آنها متوجه شوند كه آمريكا نمى تواند
شاه را وادار به كنار آمدن با آنها بكند تبديل به نيروى بسيار خطرناك خواهند
شد در حالى كه مى دانيم كه دولت ايران از تلاشهاى آمريكا در اين زمينه
حساسيتشان مى دهد ولى تاكنون از طرف دولت نسبت به تمايل سفارت با
اينگونه افراد با افراد نزديك به آنها و با ديگر حاميان جناح مخالف
عكس العمل شديدى مشاهده نگشته است البته اگر دولت از اين عمل احساس خطر
كند و يا نسبت به پشتيبانى اساس دولت آمريكا مشكوك شود مى توان احتمال
داد كه وضع تغيير خواهد كرد.
گروههاى داراى تمايلات مذهبى در دو هفته گذشته بخصوص به دنبال وقايع
قم " عطف به قسمت نقطه نظرهاى جناح مخالفت مذهبى نيز روشن تر شده
است. آيت الله سيدكاظم شريعتمدارى نيز بخصوص بعد از مصاحبه اش با به
روزنامه نگار خارجى به عنوان سخنگوى اين گروه شناخته شده است " تهران
961 " حامى پشت صحنه اين آيت الله هاى مترقى و رابط گروه مذهبى تهران
دكتر ناصر ميناچى است كه
