لطفا منتظر باشید ...
سفارت آمريكا از:
وزارت امور خارجه واشنگتن دى. سى به:
19 ژانويه 29 1978 دى 6531 تاريخ:
هيئت نمايندگى ويليامز استيونس
سند شماره 6تاريخ: 19 ژانويه 29 1978 دى 6531
طبقه بندى: محرمانه
شماره: 91700
از: سفارت آمريكا
به: وزارت امور خارجه واشنگتن دى. سى
موضوع: هيئت نمايندگى ويليامز استيونس
1 خلاصه هيئت نمايندگى ويليامز استيونس در تاريخ 9 تا 11 ژانويه
ديدار 36 ساعته سودمندى از ايران به عمل آورد. سناتورها در تاريخ 10 ژانويه
با شاه نهار صرف نمودند كه ظاهرا رخدادى در ديدار كوتاهشان به شمار
مى رفت. اين هيئت با نخست وزير ايران آموزگار نيز به تبادل نظرهاى مهمى
پرداختند و در هنگام صرف نهار با ژنرال طوفانيان از تلاشهاى ارتش در
جهت نوسازى نيز آگاه گرديدند. پايان خلاصه.
2 همچنين اين هيئت توانست در تاريخ 10 ژانويه پس از بازگشت شاه از
ملاقات با سادات در آسوان و توقف كوتاه ايشان در رياض جهت ملاقات با
ملك خالد و مقامات سعودى به تبادل نظر در طول نهار بپردازد. موضوع
بحث به هنگام نهار نيز پيرامون مسائل خاورميانه و آينده صلح متمركز بود.
ديگر عناوين بحث شامل شاخ آفريقا و وضع امنيت در اين منطقه بود.
3 شاه به سناتورها اينگونه فهماند كه سادات بيش از حد فداكارى نموده
است در حلى كه اسرائيل هنوز نتوانسته است به وى جواب كافى بدهد. بحث
بسيار صميمانه و دوستانه انجام گرفت و شاه بسيار خوشحال به نظر
مى رسيد. وى اظهار داشت كه موفقيت روش پيشنهاد
شده توسط سادات بستگى به تصميم اسرائيل دارد. شاه به خوبى مى داند كه
انجام مذاكرات به سادگى امكان پذير نيست. ليكن مهم است كه اسرائيل به
سادات به گونه اى جواب دهد كه كل ظريفى كه بوسيله سادات چشم به زندگى
گشاده پژمرده و پرپر نشود.
4 جلسه دو ساعته هيئت با نخست وزير آموزگار تا ارائه نمايشى توسط وى
از طرحهاى توسعه پيشرفت و آن طور كه اذعان شد مشكلات بزرگى كه براى
نيل به موفقيت مى بايست بر آنها غلبه كرد شروع شد نخست وزير همچنين در
جواب كه سئوالى كه شد نمايشى اضافى از وضع امنيتى ايران در قبال هر يك
از همسايگانش به علاوه وضع عمومى منطقه ارائه كرد. پيرامون تعرفه و انتقال
تكنولوژى نيز بحث شد واضح است كه سناتورها و نخست وزير از نتايج اين
بحث استفاده هاى شايان برده اند سناتور ربيكاف در پايان اظهار داشت كه ما
معتقديم كه هيچ كس اطلاعات كافى در اختيار نداشته و ايرانيان و آمريكائيها
بايد با صراحت به بحث و تبادل نظر پيروان مسائل دوجانبه بپردازند تا هر
چه بيشتر از يكديگر بياموزند.
5 ژنرال طوفانيان وضع سررشته دار در ايران را تشريح نمود، سفير
چگونگى كمكهاى امنيتى عمومى به ايران و مديريت آمريكائى برنامه هاى
مستشارى نظامى را در ايران برشمرد.
6 سناتورها به هنگام صرف صبحانه موفق به اتاق بازرگانى ايران آمريكا
شدند و پيروان اين موضع نيز به بحث و تبادل نظر پرداختند. بحث جريان
بسيار جالبى را طى نمود و در ابتدا رئيس اتاق آقاى لفلدت از حضار خواست
تا موضوع ماليات را پيش نكشند تا جلسه فرصت تبادل نظرهاى كلى و
جامع تر را پيدا كند.
سوليوان
7 شماره سند
سفارت آمريكا در تهران از:
وزير امور خارجه واشنگتن دى. سى به:
24 ژانويه 4 1978 بهمن 6531 تاريخ:
مذهب و سياست قم و عواقبش
سند شماره 7تاريخ: 24 ژانويه 4 1978 بهمن 6531
محرمانه
از: سفارت آمريكا در تهران
به: وزير امور خارجه واشنگتن دى. سى
موضوع: مذهب و سياست قم و عواقبش
مرجع: " A " تهران 8450 " B " 9830
" C " تهران 5660 " D " 77 تهران 421
خلاصه متن: آشوبهاى مذهبى در طول آخر هفته 1514 ژانويه به طرز
گسترده اى وجود داشت. مصاحبه آقاى شريعتمدارى با سه خبرنگار خارجى
آشكار و بى سابقه تكذيب عمومى اظهارات و بيانيه هاى دولتى بود. به عنوان
ماحصل رويدادهاى قم مى توان گفت، اين حركت سياسى مذهبيون، سازمان
يافته ترين و پرتوانترين و شكل يافته ترين جنبش آنان از سال 1963 تاكنون
بوده. مسلمانان به طور كلى صرفنظر از بعد تقديس متحد شدند. دولت
ايران تظاهر مى كند كه هنوز مقدار نسبتاہ قابل توجه وقايع پيش بينى نشده در
طول مبارزات وجود دارد كه ممكن است ورق را به نفع دولت برگرداند.
پايان خلاصه متن
1 توضيحاتى كه ذيلاہ خواهيد شرح وقايعى است كه از تماسهائى كه با
ايرانيان نزديك به رهبران مذهبى اخذ شده است، يا از دو خبرنگارى " از سه
خبرنگار " كه با آقاى شريعتمدارى يا ساير رهبران مذهبى مصاحبه
كرده اند. ارزيابى و تشخيص سفارت از وقايع مهم و پرمعنى قم و نيز عواقب
آن در پاراگراف 6 تا 9 داده شده است.
2 اخبار كاملى كه به دست ما رسيده است حكايت از آن دارد كه در 5141
ژانويه تظارات وسيع مذهبى در مشهد
آبادان اهواز دزفول خرمشهر شوشتر زنجان و يا شايد شهرهاى
ديگر ديده شده است. بازار اهواز به مدت دو روز بسته شده بود. و نيز گزارش
گرديد كه 50 شهروند اهوازى به زور از محل سكونت خود به قم تبعيد
شده اند و اين امر به دنبال شركت آنان در تظاهرات صورت گرفته است.
شايعات تائيد نشده حاكى از اين است كه تعدادى از مردم شهر كشته شده اند
و نيز در نقاط ديگر هم تعدادى مجروح وجود داشته است. شايعه تائيد
نشده اى در تهران حاكى از آن است كه سه نفر از مردم به دنبال مجروح شدن
در دانشگاه صنعتى آريامهر كشته شده اند " 11 و 12 ژانويه " . به نظر مى رسد
بسيارى از ايرانيان از باور كردن گزارشات مربوط به وقايع مذهبى مندرج در
روزنامه ها دست برداشته اند و آن را ضد تضاهرات كه ملحم از دولت از تلقى
مى كنند.
3 به نظر مى رسد خبرنگارانى كه با آيت الله شريعتمدارى مصاحبه كرده اند
تحت تاثير صميميت او قرار گرفته اند.
آيت الله مايل به مصاحبه براى انتشار در روزنامه نبود ولى نهايتاہ قانع شده كه
اگر اظهارنظر ايشان با نامشان همراه نباشد براى مردم كمتر معنا خواهد
داشت. شريعتمدارى مستمراہ تاكيد مى كرد كه مايل نيست در زد و خوردها و
كشمكشها با مقامات دولتى درگير شود او گفت كه او به بازار شهر دستور نداده
است كه بسته شوند و او رهبران مذهبى در هر شهر را تشويق كرده است كه
خودشان تصميم بگيرند كه چگونه مراسم يادبود آنهائى كه در قم كشته اند
انجام يابد.
به هر حال بيانيه هاى شريعتمدارى كه در واشنگتن پست هم آمده است " 02
ژانويه " به عنوان يك مبارزه مستقيم با دولت ايران كه مسلحانه روبه روى مردم
قم در تظاهرات اخير ايستاده است تلقى مى شود.
4 احترامى كه از جانب ساير رهبران مذهبى " يا افراد روحانى كه در مدرسه
مذهبى شهر قم كار مى كنند " در طول مصاحبه حضور
داشتند، نسبتا به شريعتمدارى واضح و آشكار بود. رهبران مذهبى همگى
توافق داشتند كه پليس بيش از حد لزوم خشونت به خرج داده و تيراندازيش
به سوى مردم كاملا بدون انگيزه بوده است. آيت الله سئوالى مطرح كرد: " كه
البته سئوال به وسيله مخبرين گزارش نشده است " چرا پليس از گاز اشك آور و
يا از شلنگ آب پاش براى متفرق كردن مردم استفاده نكرد؟ شريعتمدارى و
هم قطارانش گفتند كه جمعيت اصلى " اوليه " حدود 5000 نفر بوده اند. او
گفت چيزى حدودى 30 نفر به طور پراكنده وقتى تيراندازى شروع شد
كشته اند و بعدا تعداد بيشترى كشته شده اند كه جمعاہ 70 نفر كل آمار
كشته شدگان وقايع اخير است. " نظريه سفارت: گزارشاتى كه سفارت از طريق
خبرگذارى پاريس دريافت كرده است بعد از اولين خبرها، مبنى بر اين بوده
است كه آمار كشته شدگان 76 نفر است كه اين رقم به دستور دولت ايران به
كار برده نشده است. به قضاوت ما رقم صحيح و درست تر همان آمارى است
كه بوسيله گروه اطلاعاتى مخالفان گزارش شده است كه ادعا مى كند كه 14
نفر از كشته شدگان به طور رسمى شناسائى شده اند و علامتگذارى
گرديده اند " به يادداشت مذاكره جداگانه رجوع شود " و اين خبر اخير از
خبرهائى قابل اطمينانى بوده است كه سفارت به تازگى دريافت كرده است
5 در ادامه بحث با خبرنگاران خارجى شريعتمدارى همچنين عنوان كرده
است كه مساجد و مدارس علوم مذهبى اهواز به مدت 5 روز بسته بوده اند و
اين به خاطر اين است كه در آنجا روحانيون اثر زيادى گذاشته اند دو نفر از
روحانيونى كه به تازگى از استان خوزستان برگشته اند، از اثرات
سازماندهى شان در آنجا سخن گفتند. برداشت خبرنگاران اين بود كه
شريعتمدارى به عنوان يك رهبر پيشرو در مقابل عكس العمل مردم در برابر
دولت قرار دارد. ساير منابع سفارت او را يك از 8 رهبر بزرگ مذهبى ايران و
يا احتمالاہ بزرگترين و مهمترين آنها توصيف كرده اند بعد از زندانى شدن
آيت الله طالقانى و نيز تبعيد
