يك استراتژى درست اقتصادى متقاعد كردن شاه براى كم كردن انتظاراتش
است. ايران مى تواند از بحرين بهتر باشد اما بايد توهم "آلمان غربى" را ترك
كند. توزيع درآمد بسيار ناجور است و ثروتمندان فاقد تعهد يا اعتمادى
هستند كه بايد حامى سرمايه گذارى شود. اين امر به ازدياد نارضايتى سياسى
و ركود اقتصادى كمك مى كند. "مك گافى" اشاره نمود كه مردم سير نزولى
اقتصاد را تقصير شاه مى دانند و در جستجوى يك "ايده بزرگ" جديد
هستند كه عبارت باشد از برابرى عملى در اكتشاف جديد نفت. تامست اظهار
داشت كه دولت ايران بايد تصميمات خيلى سختى اتخاذ كند، به ويژه براى
آرام كردن طبقه متوسط كه به طور متزايدى خواهان نقشى در تعيين سرنوشت
خويش مى باشند. "ناس" متذكر شد كه يكى از مخالفتهاى بزرگى كه دارد ظهور
مى كند تقسيم منابع ميان مصرف نظامى و توسعه اقتصادى است. اين امر
مسائل سياسى خود را مطرح ساخته و موافقت شده است كه مقدار قابل
توجهى از مخارج نظامى به نفع توسعه غيرنظامى در بعضى از قسمتها محدود
بشود اما نه در بخش وسائل مستعمل. تيلور در پاسخ سئوالى اظهار نمود كه
راههائى براى خرج پول وجود دارد كه ممكن است توسعه بلندمدت را
افزايش دهد بدون اينكه خطر تورم ايجاد كند: يكى آموزش بيشتر در قسمت
كارگرى تكنيكى مانند آموزش حرفه اى و تعمير اتومبيل و غيره. دوم
خانه سازى كه با در دست قرار دادن منابع و حذف مصالح از بازار سياه باعث بهبود
خانه هاى كارگرى خواهد شد نه ساختمانهاى لوكس. سوم خرج مرحله اى
براى كشاورزى به جاى خريدارى محصولات خارجى با پرداخت كمكهاى
بلاعوض كه باعث تشويق بيشتر توليد داخلى خواهد شد.
مسائلى براى آمريكا
مقامات عمده توافق داشتند در اينكه آمريكا دارد تا اندازه اى سپر بلا براى
مشكلات ايران واقع مى شود آمريكا از شاه حمايت مى كند و لذا ايدئولوژيهاى
مذهبى آمريكا را به عنوان حامى حكومت مورد حمله قرار مى دهند. متجددين
معتقدند كه حضور آمريكا در ايران باعث بالا رفتن اجاره ها و هزينه هاى
غذائى شده است. دانشجويان خاك آمريكا را به عنوان جائى كه مزاياى
زيادى عرضه مى كند دوست دارند اما نه آنها و نه بزرگترهايشان باور ندارند كه
آمريكا از نظر فلسفه سياسى چيزى را براى ايران داشته باشد. در اين لحظه
قدرت آمريكا مورد تكريم نيست و ما را به عنوان يك كشور ضعيف و
غيرمصمم ملاحظه مى كنند. در حال حاضر چنين نظرى اشكالات جدى در
حسن نيتى كه توسط اكثريت عمده اى از ايرانيان ابراز مى شود ايجاد نمى كند.
معهذا موقعيتهائى به وجود مى آيد كه طى آن آمريكا ممكن است به سرعت سپر
بلاى مشكلات ايران شود متجددين آمريكا را به خاطر شكستهاى اقتصادى
دولت ايران سرزنش مى كنند و مخالفان ما را سرزنش مى كند كه چرا عقيده
آنها را در مورد تركيب سياسى به شاه تحميل نمى كنيم.
امضا: استمپل، لمبراكيس، تيلور
03 شماره سند
سفارت آمريكا تهران از:
وزارت امور خارجه واشنگتن به:
7 ژوئن 17 1978 خرداد 7531 تاريخ:
مشكلات داخلى ايران، نيار براى اطلاعات.
سند شماره 03تاريخ: 7 ژوئن 17 1978 خرداد 7531
طبقه بندى: محرمانه
از: سفارت آمريكا تهران
براى اقدام به وزارت امور خارجه واشنگتن
براى اطلاع:
سفارت آمريكا در ابوظبى
سفارت آمريكا در دوحه
سفارت آمريكا در جده
سفارت آمريكا در كويت
سفارت آمريكا در منامه
سفارت آمريكا در مسقط
موضوع: مشكلات داخلى ايران، نيار براى اطلاعات.
1 منامه، همچنين جده، كويت، و مسقط در اول ژوئن مطلبى را تحت عنوان
"ايران در سالهاى 19778، صحنه داخلى" دريافت داشته اند هدف اين
تحليل آن است كه ناآراميهاى داخلى از سياست آگاهانه اعطاى آزادى كه در
1976 توسط شاه آغاز گرديد و هنوز هم ادامه دارد، مشتق مى شود. در حالى كه
"برنامه اعطاى آزادى" شكوه ها و برخى خصومتهاى جدى رژيم را از عمق به
سطح آورده، شاه و نهادهاى او كنترل كامل اوضاع را در دست دارند. مطالعه
فوق چند نوع مخالف را، از جمله دوگونه گروه مذهبى، سايه هائى از رهبران
قديم و جديد جبهه ملى، تروريستها و دانشجويان مورد تجزيه و تحليل قرار
مى دهد.
2 سفارتخانه هاى حوزه خليج را در معرض بازيابى گسترده تر
قرار خواهيم داد، هر چند كه تاكنون توزيع گزارش وضعيت را محدود نگه
داشته ايم وزارت امور خارجه شايد خواستار فرستادن نسخه اى از 08 A به
ديگر سفارتخانه ها در حوزه خليج كه تقاضاى كسب اطلاع و تحليل
رويدادهاى جارى در ايران را دارند باشد.
سوليوان
13 شماره سند
14 ژوئن 24 1978 خرداد 7531 تاريخ:
خلاصه مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
سند شماره 13محرمانه
خلاصه مذاكرات هيئت مسائل مملكتى
14 ژوئن 24 1978 خرداد 7531
سفير جلسه را با شرح ملاقاتش با آقاى ناس در مورد نخست وزير آموزگار كه
ديروز انجام گرفت آغاز كرد. در ميان موضوعاتى كه مورد بحث قرار گرفت از
حزب رستاخيز، رابط انرژى اتمى و كلنل ساندرز مى توان نام برد. نخست
وزير خاطرنشان ساخت كه او زياد تحت تاعثير عقيده يك جناح سوم براى
حزب رستاخيز قرار نگرفت. در مورد انرژى اتمى آموزگار در رابطه با عبارت
"زمان بندى" و مسئله NFM براى ايران طراحى سازنده ارائه داد. با تلفن از
واشنگتن شنيديم كه بنگاههاى درگير رضايت دارند و مى روند كه لحن بيان
ديگرى را پيشنهاد كنند. سفير همچينن يادداشت به نخست وزير داد كه
مربوط به مشكلات انتفاع محفوظ " كپى رايت " كلنل ساندرز بود
نخست وزير گفت كه براى تبديل علامات خاطيانه كنتاكى فرايد چيكن به "كاشانى
فرايد چيكن" اقدام خواهد كرد.
در همان جلسه سفير درباره بودجه ساختمانى دانشگاه تبريز اطلاعاتى به
بايندر داد. هنوز رئيس دانشگاه تعيين نشده و در آينده نزديك نيز تعيين
نخواهد شد. آقاى ناس در غياب سفير اطلاعات مربوط به اين مسئله را فراهم
خواهد كرد.
سفير از آقاى لمبراكيس خواست كه درباره اعضاى گوناگون مجلس كه براى
رستاخيز راى آورده اند يك تحقيق پيرامون زندگى ايشان انجام دهد. از آقاى
لمبراكيس اين هم خواسته شد كه ببيند آيا بيانيه ناشى از ديدرار امير بحرين از
ايران به تمام واحدهايمان در منطقه خليج رسيده