مسائل متفرقه حلق يا تقصير در حج - مناسک حج همراه با حواشی مراجع معظم تقلید نسخه متنی

تقصير يا حلق .

[م ـ] اگر برخلاف اين ترتيب عمل كند پس اگر از روى غفلت و سهو بوده اعاده لازم نيست ، و اگر از روى جهل به مسأله بوده بعيد نيست كه اعاده نخواهد و احتياط به اعاده است ، و اگر از روى علم و عمد بوده⁽¹⁾ در صورت امكان احتياط را ترك نكند⁽²⁾ .و بوى خوش ، و اما صيد⁽⁵⁾ از دو جهت حرمت داشت : يكى آنكه در حرم صيد جايز نيست نه براى محرم و نه براى غير محرم و اين حرمت باقى است ، دوم آنكه بر خصوص محرم نيز
[1ـ آية الله خامنه اى : اگر خلاف ترتيب مقرر عمل كند معصيت كرده است لكن على الظاهر تكرار اعمال غير مترتبه لازم نيست گرچه موافق احتياط است .

2ـ آية الله خويى ، آية الله تبريزى : اگر از روى جهل يا نسيان بوده اعاده لازم نيست .

آية الله گلپايگانى : در صورت علم و عمد و امكان بايد اعاده كند .]
آية الله بهجت : اگر از روى فراموشى و جهل باشد اعاده آن لازم نيست و همينطور در صورت تعمّد بنابر مشهور كه اظهر تماميت آنست ( مناسك ، ص 143 و مناسك شيخ ص78) .

آية الله مكارم : اين احتياط مستحب است .

⁽⁴⁾3ـ آية الله فاضل ، آية الله صانعى : و دو عمل ديگر منى را هم كه رمى و ذبح است انجام داد .

4ـ آية الله سيستانى: همه استمتاعات جنسى بر حرمت خود باقى است ولى عقد كردن چه براى خود چه براى ديگران و همچنين شهادت بر عقد پس از حلق يا تقصير جايز است.

5ـ آيات عظام خويى ، سيستانى ، تبريزى : بنابر احتياط واجب صيد بر او حرام است ، و اين احتياط تا ظهر روز سيزدهم ادامه دارد .

آية الله خامنه اى: از اينجا به بعد را متعرض نشده اند.

آية الله گلپايگانى : حرمت صيد به حال خود باقى است .

صيد جايز نيست چه در حرم باشد يا غير حرم و بعيد نيست كه بواسطه حلق يا تقصير از جهت دوم حرمت برداشته شود ، پس جايز است از براى او صيد در خارج حرم
⁽¹⁾ .

مسائل متفرقه حلق يا تقصير در حج

[م ـ] اگر قربانى بدليلى از روز عيد تأخير افتاد ، بنابر احتياط نمى تواند⁽²⁾ حلق كند و از احرام خارج شود و بعد قربانى كند بلكه ترتيب بين قربانى و حلق و اعمال مترتبه بر آن را بايد مراعات كند على الاحوط⁽³⁾ .[م ـ] تأخير حلق تا آخر ايام تشريق مانع ندارد هرچند عمدى باشد و حلق در شب هم صحيح است و كفايت مى كند⁽⁴⁾ .

[1ـ آية الله مكارم : احتياط آن است كه در اين حال صيد را ترك كند .]
آية الله گلپايگانى ، آية الله صافى : حرمت صيدازجهت دوّم هم باقى است وبعداز انجام طواف نساء و نماز آن حلال مى شود .

آية الله بهجت : حليّت صيد احرامى به مجرّد تماميّت مناسك منا بى وجه نيست ، ( مناسك ، مسأله 412 ) .

2ـ آية الله خامنه اى: تأخير حلق يا تقصير از روز عيد بر كسى كه ذبح را تأخير انداخته واجب نيست بلكه بعيد نيست وجوب انجام حلق يا تقصير در روز عيد ولكن طواف حج قبل از ذبح محل اشكال است.

آية الله گلپايگانى ، آية الله صافى : مى تواند حلق كند و از احرام خارج شود ولى اعمال مكّه بايد بعد از قربانى و حلق انجام شود . (871 آداب و احكام حج) .

آية الله اراكى ، آية الله نورى : بلكه بايد روز عيد حلق كند و تأخير نيندازد .

3ـ آية الله اراكى ، آية الله نورى : به حسب جمع بين روايات ، ترتيب مستحب است ولى چون شهرت بر وجوب قائم شده احوط رعايت ترتيب است در صورت امكان و عند الضرورة خلاف ترتيب مانعى ندارد و در فرض سؤال اگر ذبح را تأخير انداخت ، تأخير حلق جايز نيست .

آية الله مكارم : و اگر رعايت اين احتياط واجب را نكند عمل او باطل نيست .

آية الله تبريزى : بنابر احتياط ، قربانى بايد در روز عيد باشد و چنانچه قربانى در روز عيد ممكن نباشد مى تواند بعد از رمى حلق يا تقصير را در روز عيد انجام دهد و مُحلّ شود و قربانى را تأخير بيندازد .

آية الله صانعى : المستحب در قربانى و حلق .

آية الله سيستانى : اگر قربانى را در منى تهيه كرد جايز است تقصير يا حلق .

4ـ آية الله خامنه اى: بنابر احتياط واجب حلق يا تقصير بايد در روز عيد باشد و اگر تأخير انداخت انجام آن در شب يازدهم يا بعد از آن كافى است.

آية الله اراكى : تقصير و حلق را در شب انجام ندهند و تأخير حلق از روز عيد جايز نيست .

آية الله سيستانى : حلق در شب عيد جايز نيست مگر براى خائف و به احتياط مستحب از روز عيد تأخير نشود ولى بعد از عيد در شب هم كافى است .

آية الله مكارم : احتياط در ترك حلق در شب است .

آية الله گلپايگانى ، آية الله صافى : حلق در شب خلاف احتياط است و اگر در روز عيد ترك نمود ، روز يازدهم بايد حلق كند . ( مجمع المسائل 1\490

مسأله 5 ) . معظم له متعرض تأخير عمدى تا آخر ايام تشريق نشده اند .

آية الله خويى ، آية الله بهجت : احتياط واجب اين است كه در روز انجام شود ، و آيات عظام متعرض تأخير عمدى تا آخر ايّام تشريق نشده اند .

آية الله تبريزى : احتياط واجب در عدم تأخير عمدى است . چنانكه گذشت بنا بر احتياط حلق بايد در روز باشد . پس اگر در روز عيد انجام نگرفت بايد در روز بعد انجام گيرد .

معلوم شد كه وكيل او هنوز قربانى نكرده ، حلق مزبور كافى است
⁽²⁾ و اگر بعد از حلق اعمال مكه را هم انجام داده باشد كفايت مى كند و لازم نيست آنها را اعاده كند .

[م ـ] كسانى كه سال اول حج آنها است و وظيفه آنها سر تراشيدن⁽³⁾ مى باشد بنابر احتياط ، جايز نيست بواسطه زيادى مو ، اول سر را ماشين كنند و بعد آن را بتراشند هرچند فوراً بتراشند و در صورت علم و عمد كفاره دارد⁽⁴⁾ .[م ـ] كسى كه بخواهد ديگرى را حلق نمايد نمى تواند قبل از اينكه خودش حلق يا تقصير كند سر او را بتراشد ولى مى تواند ناخن ديگرى را براى تقصير بگيرد ، و ازاله موى
[1ـ آية الله بهجت : بنابر احوط .]
آية الله صانعى : بلكه مى تواند چون ترتيب بين اعمال منى استحبابى است .

2ـ آية الله سيستانى : ولى او هنوز محرم است و بايد لباس دوخته را بيرون آورد و از ساير محرمات احرام اجتناب كند و با ذبح مُحل مى شود و همچنين در قسمت بعد مسأله .

آية الله بهجت : گذشت كفايت حتّى در صورت عمد در مسأله 1140 .

3ـ آية الله نورى: مخيّر بين تراشيدن سر و كوتاه كردن مو و يا چيدن ناخن كه درمسأله 1120 ذكر شد مى باشد .

4ـ به مسأله 1120 مراجعه شود .

آية الله سيستانى : اگر با ماشين ته زن بتراشند كافى است گرچه احتياط مستحب تراشيدن با تيغ است .

آية الله مكارم : كوتاه كردن كافى است .

ديگرى نيز قبل از خارج شدن از احرام جايز نيست ولو براى تقصير
⁽¹⁾ .

استفتائات حلق و تقصير

[س ـ] كسى كه سفر اول حج او است در وقتى كه سلمانى سر او را براى حلق مى تراشيده مشغول گرفتن ناخنهاى خود بوده و غافل بوده كه نبايد اين كار را بكند . آيا كفاره دارد يا خير ؟
ج ـ چيزى بر او نيست .

[س ـ] كسى كه در غير منى حلق نموده و اعمال مترتبه را انجام داده و پس از اين عمره مفرده انجام داده ، آيا مُحِلّ شده است يا خير ، و عمره مفرده او صحيح است يا خير ؟
ج ـ مُحِلّ نشده است ، و عمره او صحيح نيست⁽²⁾ .[س ـ] گفته مى شود كه مسلخ جديد در منى نيست و اشخاص پس از قربانى در آنجا و بيرون آمدن ، پشتِ همانجا حلق و تقصير كرده اند ، وظيفه آنان چيست ؟
ج ـ اگر حلق و تقصير در منى نبوده بايد اعاده شود⁽³⁾ .

[1ـ آية الله بهجت : وبعيدنيست تقصيرواقعوموجب احلال شودهرچند بافعلى كه برغيرحرام است انجام گيرد(مناسك س120).

آية الله سيستانى : و مجزى نيز نمى باشد .

2ـ آيات عظام گلپايگانى ، تبريزى ، صافى : مگر اينكه از جهت جهل به مسأله و غفلت در غير منى حلق كرده باشد كه در اين صورت اجزاء بعيد نيست هرچند احتياط آن است كه در صورت امكان به منى برگردد و حلق كند . همچنين است حكم سه مسأله بعد .]
آية الله فاضل: مگر اينكه از روى جهل قصورى يا غفلت و نسيان در غير منى حلق كرده باشد كه در اين صورت محل شده و عمره او صحيح است، هر چند كه در صورت امكان و عدم عسر و حرج بهتر است به منى برگردد و حلق كند و اعمال مترتبه را اعاده كند.

آية الله مكارم : اين حكم در صورت عمد مسلّم است و در صورت جهل يا نسيان عمل آنها صحيح است و اگر مى تواند به منى برگردد و سر خود را بتراشد و يا كوتاه كند برگردد .

آية الله سيستانى : كافى است هر چند عمداً باشد ولى واجب است در صورت امكان موى خود را به منى بفرستد . ( مناسك ، مسأله 408 ) .

آية الله خامنه اى : نظر ايشان نسبت به صحت عمره مفرده يا عدم آن بدست نيامد .

3ـ آية الله فاضل: به حاشيه مسأله قبل مراجعه شود.

مانند مسأله سابق است .