شناختنامه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و شهر ری نسخه متنی

ارجمندى و پرهيزگارى وى از وقتى كه به دست قابلگان تربيت مى يافت آشكارا بودو از عهد مهد، همى با عزّت و تقوى نمايش يافت.

شيخ مفيد محمد بن محمد بن نعمان كه از اجلّه علماى اماميه است در كتابارشاددر حق وى گويد:كان زيد بن على بن الحسين عين اخوته بعد ابى جعفر و افضلهم و كانعابداً ورعاً فقيهاً سخيّاً شجاعاً و ظهر بالسيف يأمر بالمعروف و ينهى عن المنكر و يطالببثارات الحسين عليه السلاميعنى مابين اولاد على بن الحسين عليه السلام پس از استثناء جنابحضرت باقر عليه السلام زيد به وفور فضل و كثرت فقه ممتاز بود و به عبادت و تقوىو سخاوت و شجاعت اختصاص داشت با شمشير ظهور نمود بر حالتى كه امر بهمعروف و نهى از منكر مى كرد و خونخواهى حسين بن على عليه السلام مى نمود.

ابوالفرج اصفهانى درمقاتل الطالبييناز ابوالجارود زياد بن منذر روايت كند كهگفت:قدمت المدينة فجعلت كلّما سألت عن زيد بن على عليه السلام قيل لى ذاك حليف القرآنذاك استوانة المسجد من كثرة صلاته.يعنى به مدينه وارد شدم هر زمان كه از احوال زيدبن على پرسش مى نمودم؛ مرا مى گفتند كه زيد ملازم و مواظب كلام اللّه است و ازبسيارى عبادت و صلات در مسجد تو گويى خود استوانه مسجد است.

صاحبخطط مصريهآورده زيد را از كثرت ممارست بر قرائت و تدبّر در معانىقرآن؛ حليف قرآن مى گفتنداز زيد روايت شده كه گفت: مدت سيزده سال عمرخويش را بر قرائت قرآن صرف نمودم در كلام اللّه آيتى كه در آن رخصت بر طلبرزق مفهوم گردد، نيافتمعاصم بن عمر بن الخطّاب پس از شهادت زيد، اهل كوفه رامخاطب ساخته بگفت:لقد اصيب عندكم رجل ما كان فى زمانه مثله و لا اراه يكون بعدهمثله زيد بن على لقد رأيته و هو غلام حدث و انه ليسمع الشّى ء من ذكر اللّه فغشى عليه حقيقول القائل ما هو عائد الى الدّنيا.