تفسیر هدایت جلد 11

اگر به دفتر هر يك از سازمانهاى بيمه در كاليفرنيا واقع در امريكا بروى و از آنها بيمه كامل در برابر تمام خطرها بخواهى، همه مى‏گويند: بلى. ولى اگر دريا اين ايالت را به كام بكشد- موضوعى كه برخى از زمين شناسان وقوعش را انتظار دارند- حتما ما و شما قربانيان آن زمين لرزه‏ها خواهيم بود.

«وَ إِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَرِيخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ يُنْقَذُونَ- و اگر بخواهيم همه را غرقه مى‏سازيم و آنها را هيچ فرياد رسى نباشد و رهايى نيابند.»

شايد كف بحر الميت در سرزمين فلسطين حاوى برخى از آثار قوم لوط باشد كه شهرهايشان با جنبش ساده پر جبراييل- عليه السلام- زير و زبر شد، چه كسى مى‏تواند، جز رحمت خدا، به فرياد چنان افرادى برسد؟

چندى بيش، هنگامى كه مساحتهايى پهناور از جنگلهاى چين دچار آتش سوزى شد، هيچ يك از وسايل بشرى قادر به خاموش كردن آنها نشد، و فقط ريزش بارانهاى سيل آساى طبيعى آنها را خاموش كرد.
هيچ كس به فرياد كسانى كه خدا بر آنها خشم گرفته نمى‏رسد و در صورتى كه كسى پيدا شود كه به نجاتشان بشتابد نجات دادنشان امكان پذير نيست.

[44] آرى. فقط رحمت خداست كه هنگام مصيبتهاى عمومى جلوه‏گر مى‏شود، و برخى را به صورتى شگفت انگيز نجات مى‏دهد، اين رحمت تنها پناهگاه به هنگام خشم خداى با جبروت است.

«إِلَّا رَحْمَةً مِنَّا- جز به رحمت ما.»

عادتا وقتى ما بازمانده‏ها و جان سالم يافته‏هايى از سوانح طبيعى را مى‏يابيم آن را «تصادف» مى‏ناميم، اتوبوسى بزرگ واژگون مى‏شود، و تمام سرنشينانش مى‏ميرند، جز كودكى شيرخوار يا كشتى بزرگى غرق مى‏شود، و جز تنى چند از مردانى كه به تخته پاره‏اى چسبيده‏اند از مسافران آن كشتى نجات نمى‏يابند يا زمين لرزه روستايى را فرو مى‏بلعد، ولى پير زنى تهى شكم را پس از ده روز از زير آوار سالم بيرون مى‏آورند، و حتى هنگام هلاك قوم ثمود و عاد و قوم لوط
و قوم نوح، مردان صالح باقى ماندند تا آن داستانها و عبرتها را روايت كنند، و گواه بر اين حقيقت باشند كه همه كارها به دست خداست.

«وَ مَتاعاً إِلى‏ حِينٍ- و برخوردارى تا هنگام مرگ.»

كسانى كه از اين حادثه نجات يافتند، نيمه خدايان نيستند، بلكه مهلت و اجل آنها تا زمان مقرّر و معيّن خود به تأخير افكنده شده، و چون اجلشان برسد، بيگمان ساده‏ترين سببها عهده‏دار از بين بردن آنها خواهد بود.