تفسیر هدایت جلد 11
لطفا منتظر باشید ...
حتى شايد ما
اين حكم را بر ديگر معانى طغيان (سركشى و تجاوز) عموميّت دهيم، پس هم چنان كه انسان در زندگى سياسى سركشى مىكند در زندگى اجتماعى نيز طغيان مىكند، به همسايه و خانواده خود و مردم ستم مىراند. از احاديث آمده در تفسير اين آيه استفاضه مىشود كه مراد از «الطّاغين- سركشان» همان سلاطين ستم پيشهاند، در حالى كه مراد شامل پيروان و كسانى كه در درگاه آنهايند نيز مىشود.[56] آيات در ذكر سرانجام سركشان جزئيّاتى بيشتر مىدهد تا به بيم دادن بيفزايد شايد انسان از راه باطل برگردد و به رغبت پاداش نيك و پرهيز از عذاب به راه حق هدايت شود.«جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَها- به جهنّم مىروند.»بعضى از فيلسوفان پيشين گفتهاند- و بعضى از نادانان امروز هم دنبال آنها را گرفتهاند- كه دوزخيان به عذاب آتش عادت مىكنند و ديگر از آن متأثّر نمىشوند (و احساس سوزش نمىكنند) و اين انديشه انحرافى را در هيكل جانورى تجسّم داده و پنداشتهاند كه آتشخوار است، امّا قرآن كه عين حق و حقيقت محض است با اين خرافه مخالفت مىورزد و تأكيد مىكند كه تبهكاران همواره عذاب را مىچشند، و كلمه «يصلونها» يعنى آنها به نحوى دائم جهنّم و آتش را لمس و احساس مىكنند.«فَبِئْسَ الْمِهادُ- كه بد جايگاهى است.»و آن جايگاهى است كه براى آنها گسترده و آماده شده و گويى آنها خود براى خويش بسترى از آتش در دوزخ گستردهاند، بلى. آماده سازى زمينى براى چيرگيشان در آن روز به شكل آماده سازى جهنّم براى آنها نمودار مىشود.[57] «هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ- بايد آب جوشان و چرك و تراويده سياه دوزخيان را بنوشند.»حميم به معنى گرماى بسيار (و داغ) است، امّا غسّاق، چنان كه در بعضى واژهنامهها آمده است:
