تفسیر هدایت جلد 11

آن گاه چون در صور بدمند، آنها از گورها بيرون
مى‏آيند و روانه درگاه پروردگار خود مى‏شوند (و به جاى آن پرسشهاى آميخته به مسخره ايشان را مى‏بينى كه) مى‏گويند:

واى بر ما، چه كسى ما را از آرامگاهمان برانگيخت؟

(بيگمان او همان خداى مقتدر است، پس در مى‏يابند و اعتراف مى‏كنند و مى‏گويند:)

اين است آنچه خداى رحمان (درباره رستاخيز) وعده داده بود و پيامبران و فرستادگان او (آن گاه كه ما را از اين روز هولناك بيم مى‏دادند) راست گفته بودند. و آن جا حكمى است عادلانه كه تمام حاضران را در برمى‏گيرد (و سياق آيات برخى از مناظر پاداش را تصوير مى‏كند)، اهل بهشت به شادمانى سرگرم باشند، در حالى كه گناهكاران را به سوى دوزخ كشند، و پروردگار بنده خود را به محاكمه مى‏گيرد و گويد:

اى آدمى زادگان آيا با شما پيمان ننهاديم كه شيطان را نپرستيد؟!

او دشمن شماست، و راه او از راه راست الهى جدا و منحرف است و او بسيارى از مردم را گمراه ساخته و به دوزخ وارد كرده است، آيا شما از سرنوشت آنها پند نگرفتيد؟!

اكنون به دوزخ رويد كه اين است آنچه شما را بدان وعده داده بوديم، (و پس از آن كه گر چه از عذاب جهنّم را براى ما تصوير مى‏كند، گويد:) اگر مى‏خواستيم مى‏توانستيم در دنيا آنها را جزا دهيم، ولى چشمانشان را محو كرديم و آنها را مسخ نموديم (و اين كارى است كه خدا با بعضى مى‏كند و نمى‏توانند مانع آن شوند)، پس هر كس عمر دراز يابد آفرينش دگرگون شود. آيا نمى‏انديشيد (كه بيگمان او قادر است كه اينان را نيز به همان وضع دچار سازد).

قرآن رشته سخن را به آخرت مى‏كشاند- و پس از آن كه نفوس پاك را با تصوير مناظرى از آن به خشوع و سرسپردگى وا مى‏دارد- مطلب را متوجّه ردّ شبهه‏هاى مردم درباره پيامبر مى‏سازد و مى‏گويد: ما بدو شعر نياموختيم (و گفته او ابدا با شعر تناسب و پيوندى ندارد) زيرا بيانات او جز ذكر و يادآورى و قرآن روشنگر نيست، و هدفش هشدار دادن به كسانى است كه دلى زنده دارند، امّا در مورد ديگر كسان جز اين گروه، براى آن است كه حجّت را بر آنها تمام كند .

(و روند آيات ما را يادآور توحيد مى‏شود كه پايه هر عقيده درست و صالح است، پس كسى كه به واقع به خدا ايمان آورده هرگز از شريكان موهوم و مجعول فرمان نمى‏برد، بلكه ازپيامبرى فرمان مى‏برد كه خدا تنها فرمانبردارى از او را امر كرده است).