تفسیر هدایت جلد 11

آيا نمى‏بينند كه ما به دست قدرت خود چارپايان را براى آنان آفريديم (آن گاه مردم را به فكر بهره‏گيرى از آنها افكنديم و آنها را براى ايشان رام كرديم كه به كارشان گيرند) و اكنون مالك آنهايند؟!

(و پس از يادآورى نعمتهاى خدا مردم را متوجه سپاسگزارى و شكرى مى‏كند كه از بارزترين معانى آن سپاسگزارى ايمان به خدا و فرمانبردارى از پيامبر اوست، امّا برخى شرك آوردند) و غير از خدا كسانى را به خدايگانى گرفتند (و مى‏خواهند بدين وسيله نقص خود را جبران و ترميم كنند) شايد آن خدايگانان ايشان را يارى دهند (و واقعيّت اين است كه عكس اين مطلب درست است) و خدايگانان نمى‏توانند به آنها يارى دهند بلكه اين مشركان‏اند كه سپاه آماده به خدمت آنها شده‏اند.
(آن گاه سياق آيات پيامبر را مخاطب قرار مى‏دهد تا دلش را استوار سازد و كافران را بيم دهد) و مى‏گويد:

آنچه آنها به تو مى‏گويند تو را اندوهگين نكند. به راستى خدا آشكار و نهان آنها را مى‏داند.
(سياق مطلب ديگر بار به ايمان به آخرت باز مى‏گردد، و اين كه چگونه اين انسان كه خدا نعمتهاى خود را بر او بارانده است به آخرت كفر مى‏ورزد و با تمام لاف و گزاف در مورد آن مخاصمه و مجادله مى‏كند) آيا انسان نمى‏بيند كه خود از نطفه‏اى (ناچيز) آفريده شده و اكنون كارش بدانجا كشيده كه با خدا دشمنى ورزد؟!

(در نعمتهاى خدا غوطه مى‏خورد و در آيات او مجادله و منازعه مى‏كند!)

(آن گاه چنين كسى) مثالى مى‏زند (استخوانى پوسيده را برمى‏دارد و مى‏گويد):

چه كسى اين استخوانهاى پوسيده را زنده مى‏كند؟