11كاظم يا فروبرنده خشم‏ - سیمای پیامبران در قرآن کریم نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

سیمای پیامبران در قرآن کریم - نسخه متنی

عین‏اله ارشادی‏

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

كه هرگز ندانيد آن را شما

جمله "واعلم من الله ما لاتعلمون" اشاره‏اى است اجمالى به علم يعقوبع به خداى تعالى، و اما اينكه اين چگونه علمى بوده؟ از آيات قرآن چيزى استفاده نمى‏شود مگر همان مقدارى كه متذكر شديم77

در خصوص علم الهى حضرت يعقوبع به اين آيات نيز مى‏توان استناد نمود

علم غيب يعقوبع

ولمّا فصلت العيرقال ابوهم انى لاجد ريح يوسف لولا ان تفندون

قالو اتالله انك لفى ضلالك القديم فلمّا ان جاء البشيرالقاه على وجهه فارتد بصيراً قال الم اقل لكم انى اعلم من الله مالاتعلمون78

هنگامى كه كاروان از سرزمين مصر جدا شد، پدرشان يعقوب گفت "من بوى يوسف را احساس مى‏كنم، اگر مرا به نادانى و كم عقلى نسبت ندهيد گفتند به خدا تو در همان گمراهى سابقت هستى! اما هنگامى كه بشارت دهنده فرا رسيد، آن پيراهن را بر صورت او افكند ناگهان بينا شد؛ گفت آيا به شما نگفتم من از خدا چيزهايى مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد

تدبر و تفكر


كلمه "فصل" به معناى قطع و انقطاع است و كلمه "تفنّد" به معناى ضعف رأى است و معناى آيه اين است كه وقتى كاروان حامل پيراهن يوسف از مصر بيرون آمد و از آن شهر جدا شد، يعقوب در كنعان به كسان خود گفت، من بوى يوسف را مى‏شنوم، اگر مرا به ضعف رأى نسبت ندهيد، چنين احساس مى‏كنم كه ديدار او نزديك شده، اگر مرا تخطئه نكنيد جا دارد كه شما نيز به آنچه كه من مى‏يابم اذعان و اعتقاد داشته باشيد، ليكن احتمال مى‏دهم كه مرا نادان شمره تخطئه‏ام كنيد

بالاخره هر دو پيش گويى حضرت يعقوب محقق شد، هم فرزندانش گفتار او را در مورد آمدن يوسف باور نكردند و هم صدق گفتارش در مورد آمدن خبر از يوسف مشخص شد البته آن زمانى كه حامل پيراهن يوسف بشارت آورد، در اين حال يعقوبع خطاب به كسان خود فرمود "الم اقل لكم انى اعلم" آيا به شما نگفتم كه من چيزهايى مى‏دانم در اينجا بود كه فرزندان وى به عذرخواهى افتادند و گفتند اى پدر براى گناهان ما طلب مغفرت نما حضرت يعقوبع كه پدرى مهربان براى فرزندانش بود فرمود بزودى نزد پروردگارم برايتان طلب آمرزش مى‏كنم كه او آمرزنده و مهربان است79

11كاظم يا فروبرنده خشم‏

وتولى عنهم و قال يا اسفى على يوسف و ابيضت عيناه من الحزن فهوكظيم80

ترجمه و يعقوب از آنها فرزندانش روى برگرداند و گفت وا اسفا بر يوسف! و چشمان او از اندوه سفيد شد؛ اما خشم خود را فرو مى‏برد و هرگز كفران نمى‏كرد

منظوم

پس آنگاه صورت از ايشان بتافت‏

چو پيمان شكستن در آنها بيافت‏

بفرمود كه از دورى يوسفم‏

شب و روز بر اشك و غم عاكفم‏

چنان درد هجران بر او شد شديد

كه از گريه، چشمان او شد سفيد

ولى سوز هجران به قلبش نهفت‏

از آن داغ با كس كلامى نگفت

تدبر و تفكر


پس از آنكه فرزندان يعقوب از مصر برگشتند، با حال پريشان و زار نزد پدر آمدند و گفتند بدليل اتهام سرقتى كه مأمورين حاكم به برادر ما زده‏اند بنيامين و برادر بزرگمان به دست حاكم دستگير شدند و در مصر محبوس اند

يعقوبع با شنيدن اين خبر غم و اندوهى سراسر وجودش را فرا گرفت و جاى خالى بنيامين كه مايه تسلى خاطر او بود در غياب يوسف وى را به ياد فقدان يوسف مى‏افكند و اين امر غيرقابل تحمل بود كه هنوز از يوسف خبرى نيامده بنيامين نيز گرفتار شود بنابراين يعقوب در اين هنگام از فرزندان روى برگرداند و گفت "وا اسفا بر يوسف" اين حزن و اندوه مضاعف سيلاب اشك را بى اختيار از چشم يعقوب جارى ساخت تا آن حد كه "چشمانش نابينا" شد اما با اين حال سعى مى‏كرد خود را كنترل كند و خشم را فرو بنشاند و سخن برخلاف رضاى حق نگويد "او مرد با حوصله و برخشم خويش مسلط بود" چنانكه مى‏فرمايد "فهو كظيم81"

ره جو كلمه "اسف" به چه معناى است؟

رهنما كلمه "اسف" به معناى اندوه توأم با غضب است و گاهى فقط در اندوه و يا تنها در غضب استعمال مى‏شود اما حقيقت "اسف" عبارت است از فوران خون قلب و شدت اشتها به انتقام، حالت اسف اگر دربرابر شخص ضعيفتر و پايين دست آدمى باشد غضب ناميده مى‏شود و اگر دربرابر مافوق باشد حالت، اندوه دست مى‏دهد82

ره جو معناى "كظم" چيست؟

رهنما صاحب مفردات مى‏گويد كظم بمعناى، بيرون آمدن نفس است

وقتى گفته مى‏شود، كظم خود را گرفت يعنى جلوى نفس خود را گرفت، كنايه از سكوت كردن است چنانكه در عرف كسى كه سكوت مى‏كند مى‏گويند، نفسش بيرون نمى‏آيد83

به هر حال، آيه شريفه بر صفت "كاظم بودن به معنى فروبرنده خشم و غضب" نسبت به آن حضرت دلالت دارد و در عين حال اين صفت موجب اميدوارى مى‏شود و از يأس و نااميدى انسان را نجات مى‏دهد

12اميدوار وتلاش‏گر

يا بنى اذهبوا فتحسّسوا من يوسف واخيه ولا تأيئسوا من روح الله انه لايأيئس من روح الله الاالقوم الكافرون84

ترجمه يعقوب گفت اى پسرانم برويد و ازيوسف و برادرش جستجو كنيد و از رحمت خدا مأيوس نشويد، كه تنها گروه كافران از رحمت خدا مأيوس مى‏شوند

/ 23