امامت يعقوب ع - سیمای پیامبران در قرآن کریم نسخه متنی

امامت يعقوب ع

وجعلناهم ائمة يهدون بامرنا و اوحينااليهم16

ترجمه و آنان ابراهيم، اسحاق و يعقوب را پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما مردم را هدايت مى‏كردند و بسوى آنها وحى نموديم

ترجمه منظوم

تدبر و تفكر

از ظاهر آيه شريفه چند نكته استفاده مى‏شود

الف جمله "وجعلناهم ائمة "دلالت دارد براينكه علاوه بر حضرت ابراهيمع فرزندانش حضرت اسحاق و يعقوبع نيز مقام امامت داشته‏اند

ب معناى هدايت در جمله "يهدون بامرنا" راهنمايى و ارشاد كه رسالت عموم پيامبران الهى است، نمى‏باشد، بلكه بمعناى رساندن به مقصود است

ج "واوحينا اليهم" شاهدى است بر اينكه خداوند بر هر سه پيامبر وحى مى‏كرده است

ره جو معناى "يهدون بامرنا" چيست؟

رهنما "اين جمله بمعناى رساندن به مقصود است يعنى يك نوع تصرف تكوينى در نفوس كه با آن تصرف راه براى بردن دلها به سوى كمال و انتقال دادن آنها از موقفى به موقف بالاتر هموار مى‏شود، و چون تصرف تكوينى و عملى و باطنى است، ناگزير مراد از آن‏كه با آن هدايت صورت مى‏گيرد نيز امرى تكوينى خواهد بود، نه تشريعى كه صرفاً امرى اعتبارى است، بلكه امرى حقيقى است چنانكه در آيه شريفه "انما امره اذا اراد شيئاً ان يقول له كن فيكون فسبحان الله بيده ملكوت كل شى17" فرموده است

بنابراين هدايت به امر خدا، از فيوضات معنوى و مقامات باطنى است كه مؤمنين به وسيله عمل صالح به سوى آن هدايت مى‏شوند و به رحمت پروردگار ملبس مى‏گردند

و چون امام به وسيله امر، هدايت مى‏كند فهميده مى‏شود كه خود او قبل از هركس متلبس به آن هدايت است و از او به ساير مردم منتشر مى‏شود، و برحسب اختلافاتى كه "ائمه" در مقامات و درجات دارند، هركسى به قدر استعداد و ظرفيت خود از آن بهره‏مند مى‏شود از اينجا فهميده مى‏شود كه امام رابط ميان مردم و پروردگار در اخذ فيوضات ظاهرى و باطنى است، اما پيامبر رابط ميان مردم و خداى متعال در گرفتن فيوضات ظاهرى يعنى شرايع الهى است كه از راه وحى نازل گشته و از ناحيه پيامبر به مردم منتشر مى‏گردد، و نيز مى‏فهميم كه امام دليل و نشانه‏اى است كه نفوس را به سوى مقاماتش راهنمايى مى‏كند، همچنان كه پيامبر دليل و نشانه‏اى است كه مردم را به سوى اعتقادات حق و اعمال صالح راه مى‏نمايد

در نتيجه حضرت ابراهيمع و فرزندش حضرت اسحاقع و نوه‏اش حضرت يعقوبع هم مقام نبوت و هم مقام امامت را داشته‏اند18

5نزول وحى بر يعقوبع

و اوحينا الى ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب19

ترجمه و ما بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب وحى كرديم

ترجمه منظوم

تدبر و تفكر

از آيه شريفه چند نكته بدست مى‏آيد

الف آيه شريفه در كل، كه ما قسمتى از آن را نقل كرده‏ايم، مى‏فرمايد همانطورى كه بر حضرت نوح و پيامبران مابعدش و بر حضرت ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و ديگر پيامبران وحى مى‏شد بر پيامبر اسلام نيز خداوند وحى فرموده است

ب از ظاهر آيه نبوت حضرت يعقوبع استفاده مى‏شود زيرا اولاً نام آن جناب را در رديف ساير پيامبران بزرگ ذكر نموده، ثانياً، مى‏فرمايد به او وحى مى‏كرديم مانند ساير پيامبران، در نتيجه اين دو نكته شاهد مناسبى است بر نبوت ايشان

ج چنانكه بعضى از مفسرين گرامى اشاره نموده‏اند آيه شريفه ضمن مقابله با افكار باطل يهوديان كه در ميان پيامبران خدا تفرقه مى‏افكنند، بعضى را تصديق و بعضى را تكذيب مى‏كنند، مى‏فرمايد همانطورى كه بر نوح و پيامبران بعد از او مانند ابراهيم، اسحاق، اسماعيل و يعقوب وحى فرستاديم20 بر پيامبر خاتم نيز وحى فرستاديم

د آيه شريفه در مقام بيان اين نكته است، وحى كه بر پيامبر خاتم فراموش نشود مسئله نوظهورى نيست و چيز بى‏سابقه‏اى نبوده، بلكه وحى امرى يكنواخت و بدون اختلاف در مصاديق است البته نوع وحى بر پيامبران متفاوت بوده است21

نگاه سوم مكتب و آيين‏

1- آيينى را كه خدا برگزيد

2- آيين يعقوبع وفرزندانش‏