جـَلَّ حـَتـّى فـِى الخـَيـْطـِ وَالْمـِخْيَطِ) 55
اى على ! امانت را به نيكوكار و بدكار پس بده ، كم باشد يا زياد حتّى نخ و سوزن .همچنين آن حضرت در يكى از وصيت هايش فرمود:(اَدُّوا الاَْماناتِ وَ لَوْ اِلى قَتَلَةِ الاَْنْبِياءِ) 56
امانت ها را رد كنيد، گرچه به قاتلان پيامبران باشد.روايـات يـاد شده ، اهمّيت فراوان امانت دارى را مى رساند؛ صفتى كه ضامن قوام و بقاى روابط اجتماعى
بر پايه اعتماد عمومى است .
خيانت در امانت
بـه هـمـان انـدازه كـه امانت دارى ، شريف و ارجمند است ، خيانت در امانت ، نكوهيده و زشت است و دراسلام در رديف گناهان كبيره جاى دارد. 57 پيامبر اكرم (ص ) فرموده است :(لَيْسَ مِنّا مَنْ خانَ مُسْلِماً فى اَهْلِهِ وَ مالِهِ) 58
آن كه به ناموس و مال مسلمانى خيانت كند، از ما نيست .
آفات زبان
زبـان نـعـمتى است كه انسان از آن براى رساندن مقاصد خود به ديگران استفاده مى كند. زبان پـرده دارروح وسـيـع و باطن نامحدود انسان است و هيچ گونه محدوديتى در قلمرو آن نيست ؛ نه در جانب خير براى آن
مرزى وجود دارد و نه در طرف شر. حتى در بالاترين مرحله ؛ كفر و ايمان ازطريق گواهى دادنِ زبان صورت مى
پذيرد. امام باقر(ع ) مى فرمايد:(اِنَّ هذَا اللِّسانَ مِفْتاحُ كُلِّ خَيْرٍ وَ شَرٍّ) 59
زبان ، كليد هر خوبى و بدى است .رسول خدا(ص ) مى فرمايد:(اَلاِْيمانُ مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ اِقْرارٌ بِاللِّسانِ وَ عَمَلٌ بِالاَْرْكانِ) 60
ايـمـان ، شـنـاخـت پـيـدا كـردن بـا قـلب و اقـرار بـا زبـان و عمل با جوارح است .زبان ، مظهر شخصيت و به تعبير امير مؤ منان على (ع ) معيار سنجش انسان است . 61
بـنـابـرايـن ، كـنـتـرل زبـان كـارى مـهـم و لازم اسـت . انـسـان بـايـد نـخـسـت حـق و بـاطل
رابشناسد تا زبان را در راه حق به كار گيرد. در اين كار مهم اولين گام ، شناخت آفت ها و آسيبهايى است
كه گوهر ارزشمند زبان و سخن را به تباهى مى كشد. در اينجا به برخى از آنها اشاره مى كنيم .
1 ـ ناسزاگويى
نـاسـزاگـويـى يـكـى از رذايـل اخـلاقـى است كه در اسلام مورد نكوهش قرار گرفته است . ادب اسـلامـىايـجـاب مـى كـند كه يك مسلمان در گفتار خود نزاكت و احترام را نسبت به ديگران رعايت نمايد. حضرت على
(ع ) مى فرمايد:(اِعْلَمْ اَنَّ اللِّسانَ كَلْبٌ عَقُورٌ اِنْ خَلَّيْتَهُ عَقَرَ) 62
بدان كه زبان سگ گزنده اى است كه اگر او را رها كنى مى گزد.در اينجا به برخى از آثار سوء و پيامدهاى بدزبانى اشاره مى كنيم :
الف ـ دشـمـنـى نـزد خـدا
هـمـان طـور كـه پـاره اى از اعـمال ، نزديك شدن انسان به خدا را بهدنـبـال دارد و شـخص ، محبوب خدا مى گردد، بدزبانى بين او و خدا فاصله مى اندازد و مبغوض درگاه حضرتش
مى شود. امام باقر(ع ) فرمود:(اِنَّ اللّهَ يُبْغِضُ الْفاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ) 63
خداوند انسان بدخو و ناسزاگو را دشمن مى دارد.