انه الحق نسخه متنی

نيست چنانچه منقول است كه شيخ عارف محقق شيخ ابو سعيد ابوالخير را با قدوه الحكماء المتأخرين شيخ ابو على سينا قدس الله روحهما اتفاق صحبتى شد بعد از انقضاى آن يكى گفت آنچه او مى داند كه ما مى بينيم و ديگرى گفت آنچه او مى بيند ما مى دانيم . و هيچ يك از حكما انكار اين طريق ننموده بلكه اثبات آن كرده چنانكه ارسطاطاليس مى گويد : هذه الاقوال المتداوله كالسلم نحو المرتبه المطلوبه فمن اراد ان يحصلها فليحصل لنفسه فطره اخرى . و افلاطون الهى فرمود : قد تحقق لى الوف من المسائل ليس لى عليها برهان . و شيخ ابو على در مقامات العارفين گويد : فمن احب ان يتعرفها فليتدرج الى ان يصير من اهل المشاهده دون المشافهه ومن الواصلين الى العين دون السامعين للاثر . اين بود كلام مرحوم قاضى كه جمع بين رأيين و احقاق حقين نموده است . و حق هم اين است كه مرحوم قاضى احقاق كرده است و چنانكه گفته ايمجامعه بشرى با برهان و استدلال به سوى كمال ارتقاء مى يابد و اين برهان و استدلال فلسفه الهى است كه عين صواب است و سيرت حسنه سفراى الهى كه معلمان و مربيان واقعى بشرند بوده و هست و قرآن كريم به بينه و برهان دعوت مى فرمايد : ([ أاله مع الله قل هاتوا برهانكم ان كنتم صادقين ]) . ( 1 ) ([ ليهلك من هلك عن بينه ويحيى من حى عن بينه ]) . ( 2 ) ([ ادع الى سبيل ربك بالحكمه والموعظه الحسنه وجادلهم بالتى هى احسن ]) . ( 3 ) امير عليه السلام فرمود : فبعث فيهم رسله وواتر اليهم انبيائه ليستأدوهم ميثاق فطرته ويذكروهم منسى نعمته ويحتجوا عليهم بالتبليغ ويثيروا لهم دفائن العقول . ( 4 ) امام صادق عليه السلام در آخر توحيد مفضل ( 5 ) ارسطو را به بزرگى ياد مى كند كه وى مردم را از وحدت صنع و تقدير و تدبير نظام احسن عالم به وحدت صانع مقدر مدبرآن رهبرى كرده است : وقد كان من القدماء طائفه انكروا العمد والتدبير فى الاشياء وزعموا ان كونها بالعرض والاتفاق وكان مما احتجوا به هذه الاناث التى تلد غير مجرى العرف والعاده كالانسان يولد ناقصا او زائدا اصبعا ويكون المولود مشوها مبدل الخلق فجعلوا هذا دليلا على ان كون 1 سوره نمل آيه 64 . 2 سوره انفال آيه 42 . 3 سوره نحل آيه 126 . 4 نهج البلاغه خطبه يكم . 5 بحار ج 2 ص 47 طبع كمپانى .

الاشياء ليس بعمد و تقدير بل بالعرض كيف ما اتفق ان يكون . وقد كان ارسطاطاليس رد عليهم فقال : ان الذى يكون بالعرض والاتفاق انما هو شى ء يأتى فى الفرط مره لاعراض تعرض للطبيعه فتزيلها عن سبيلها وليس بمنزله الامور الطبيعيه الجاريه على شكل واحد جريا دائما متنابعا الخ . و شيخ رئيس ابو على در فصل چهاردهم مقاله اولى طبيعيات شفاء ( 1 ) در رد ونقض حجج قائلين به بخت و اتفاق همين سبك و شيوه ارسطو را پيش گرفته است كه بالعرض و بالاتفاق يكبار است نه دائمى . محيى الدين عربى را در فص محمدى صلى الله عليه و آله و صالحى عليه السلام فصوص الحكم كلامى در غايت جودت است كه اساس انتاج در تعليم و تكوين تثليث است و تثليث در معنويات كه مراد تعليم است اصغر و اوسط و اكبر دليل است . يعنى يك حكم در تكوين