انه الحق نسخه متنی

مقابل وجودات خاصه ممكنه دانستند با اين تفاوت كه حق انيت محض است و ممكنات را ماهيات كه معروضات وجوداتند چنانكه كتب رائج آنان در اين موضوع حكم عدل اند آنگاه در حل عيون مسائل حكميه مرتكب تكلفات ناگوار شدند و راههاى دشوار پيمودند و در طايفه اى از امهات و عيون مسائل بسر منزل مقصود نرسيدند . صائن الدين على بن تركه در تمهيد گويد([ : ذهب المتاخرون من المشائين الى ان الحقيقه الواجبه هى الطبيعه الخاصه التى هى فرد من افراد الوجود المطلق ومقابل للوجودات الخاصه الممكنه الا ان الوجودات الممكنات لها ماهيات معروضه لها دون الطبيعه الخاصه الواجبه فان الوجود نفس ماهيتها اذ ليس للواجب ماهيه غير طبيعه الوجود كما قضت به البرهنه القاطعه الناطقه]) . ( 1 ) مانند همين كلامش در چند جاى ديگر تمهيد تصريح كرده است كه متأخرين مشاء را در توحيد چنين ممشا است اما قدماى آنان بر همان توحيد اهل تحقيق بوده اند . رسائل و كلمات آنان مصدق ابن تركه اند . و كتب تذكره قدما بسيارى از آنها را ورثه انبياء عليهم السلام معرفى كرده اند كه تنى چند از آنان را قرآن كريم نام برده است از آن جمله اند حضرت ادريس و داود و سليمان عليهم السلام بلكه در بعضى از روايات ما عده اى از آنان را در عدد انبياء معرفى فرموده اند . 1 تمهيد القواعد ط 1 36 .

سنريهم آياتنا فى الافاق وفى انفسهم حتى يتبين لهم انه الحق ( 1 ) در صحف كريمه اهل الله در تبيان مسير تكاملى انسان به مدارج و معارج الهيه اهتمام اكيد و اعتناى شديد بر اقتفاى به كتاب وحى ختمى صلى الله عليه و آله و اقتداى به سيرت و سنت منطق و سائط فيض حق است كه ان هذا القرآن يهدى للتى هى اقوم لذا در تأديه حقائق و رقائق به لسان صدق مرزوقين به فصل خطاب تمسك جسته اند . اهل تحقيق و اهل نظر هر دو حق گفته اند ولى نسبت ميان حقى كه در نزد اهل تحقيق محقق است و ميان حقى كه اهل نظر بدان ناطق اند چون نسبت بين موضوع علمين است كه بدان اشارتى رفت . كتاب حق بيش از هر كتابى از حق و مشتقات آن در موارد گوناگون سخن به ميان آورده است و در هيچ كتابى بدين پايه عنايت به حق نشده است و سر سلسله همه آن موارد كه احق حقائق و احق اقاويل است كريمه([ سنريهم آياتنا فى الافاق وفى انفسهم حتى يتبين 1 قرآن كريم سوره فصلت آيه 54 .

لهم انه الحق ]) است . حق و ميزان چون يوسف و حسن ازل در نزد واقفان حروف دو جسم يك روح اند كه افتراقشان را نشايد هر نيكبختى كه به لب آن رسيد و مغزاى آن را چشيد و معنى آيت را به درستى فهميد كه چشم حق بينش به ديدار فروغ طلعت دل آراى حتى يتبين لهم انه الحق از آيات آفاق و انفس روشن شد مى يابد كه چون او حق است همه آثار صنع او حق است زمين و آسمان حق است ماه و خورشيد و ستارگان حق است از ذره تا كهكشانها حق است