20 ـ حكيم جمال الدّين ابو محمّد الياس بن يوسف بن زكى بنى مؤيّد «نظامى گنجوى» - حج در پهنه نثر فارسی نسخه متنی

آنك اساس تو بر اين گل نهاد
كعبه جان در حرم دل نهاد

مبين در دل كه او سلطان جان است
قدم در عشق نه كو جان جانست

همش كعبه خزينه هم خرابات

چندگويى كعبه راكاينك به خدمت مى رسم
چون نخوانندت هنوزازدورخدمت مى رسان

به عزم خدمتت برداشتم پاى
گراز ره ياوه گشتم راه بنماى

اگر در باديه ميرم ندانم

چنان رفتم كه سوى كعبه حجّاج
چنان باز آمدم كاحمد زمعراج

مرا كعبه خرابات است و آنجا
حريفم قاضى و ساقى امام است

عشق فتوا مى دهد كز كعبه در بتخانه شو
يار دعوا مى كند كز عاشقى ديوانه شو

دلبر ترساى من كعبه روحانى است
گفتمش اى جان و دل، كعبه چرا دير شد
دوش رفتم به خرابات مرا راه نبود
سركوشان عرفات است و سراشان كعبه
در كعبه و بتخانه تو را چند پرستم؟
چون ميل به سجّاده و زنّار منت نيست

اى در سر هر خاكى از باد تو سودايى
تو از همه كس فارغ واندر طلب وصلت
در كعبه و بتخانه هر كس به تمّنايى

سخنم هر آن كه جويد، نرود به نظم ديگر
كه به كوثرآب خورده نكندحديث زمزم

سلطان كعبه را بر تخت هفت كشور
او بر سرير شاهى چون خسروان مربّع
تركى است تازى اندام وز بهر دل ستانى
لبيكّ بر كشيده احراميان راهش
تا در حريم كعبه يا ربّ كعبه گويد
اين شكرها كه دارد از شاه عدل گستر...