مستحبات لباس در غير حال نماز
1 - پوشيدن لباس سفيد.روضة المتقين، ج 7، ص 621 .2 - پوشيدن لباس تميز.3 - داشتن لباس خانه و لباس بيرون و پوشيدن هر كدام در جاي خود و يا لباس كار و غير لباس كار.
شرايط لباس نمازگزار
لباس نمازگزار شش شرط دارد:.1 - اگر نمازگزار مرد است، لباسش طلاباف نباشد.2 - اگر نمازگزار مرد است، لباس او از ابريشم خالص نباشد.3 - از اجزاي حيوانات حرام گوشت نباشد.4 - از اجزاي مردار نباشد.5 - غصبي نباشد.6 - پاك باشد (مگر در شش مورد كه مي شود با لباس نجس نماز خواند).كه از اين شش شرط لباس نمازگزار، دو شرط اول مخصوص مردان است و در چهار شرط آخر زن و مرد شريكند كه مطالب هر كدام را مطابق نظر حضرت امام، مشروحاً بيان مي كنيم:.شرط اول:
(اگر نمازگزار مرد است، لباسش طلاباف نباشد و همچنين خود را به زيورآلاتي كه از طلا ساخته شده، زينت نكرده باشد.).پوشيدن لباس زرباف براي مرد حرام، و نماز با آن هم باطل است؛ ولي همراه داشتن آن، (مثلاً گذاشتن در جيب) مانعي ندارد و اما براي زن چه در نماز و چه در غير نماز اشكالي ندارد.تحريرالوسيله، ج 1، ص 145، 14 .توضيح المسائل،831 .يادآوري
1 - زينت كردن به طلا، مثل آويختن زنجير طلا به سينه، و انگشتر طلا به دست كردن و بستن ساعت مچي طلا براي مرد حرام و نماز خواندن با آنها هم باطل است و احتياط واجب آن است كه از استعمال عينك طلا و طلا كردن دندانهاي جلو براي تزيين خودداري شود، ولي زينت كردن طلا براي زنها در نماز و در غير نماز اشكالي ندارد.تحريرالوسيله، ج 1، ص 145، 14 . توضيح المسائل،833 .2 - در حرام بودن زينت كردن به طلا براي مرد فرقي نمي كند كه زينت ظاهر باشد و ديده شود و يا پنهان باشد.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،24 .
3 - در مواردي كه نماز خواندن با طلا باطل است، اگر نمي دانسته يا مي دانسته و فراموش كرده كه پوشش طلا دارد و با آن نماز خوانده، نمازش صحيح است.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،22 .
4 - پوشيدن طلاي سفيد (پلاتين) براي مردها جايز و نماز خواندن با آن هم اشكالي ندارد.380 استفتاءاز امام خمينى(ره)،173 .
شرط دوّم:
(اگر نمازگزار مرد است، لباسش از ابريشم خالص نباشد).پوشيدن لباس ابريشمي خالص - به خلاف مخلوط - در نماز و غير نماز، براي مردها حرام است و نماز را هم باطل مي كند، چه بتوان با آن ستر عورت كرد، يا نشود، مانند: آستر لباس و عرقچين و بند شلوار و...مگر در حال ضرورت، مانند: مريضي و سرما و درحال جنگ، و اما همراه داشتن آن، مثل در جيب گذاردن مانعي ندارد و اما براي زن چه در نماز و چه در غير نماز اشكالي ندارد.تحرير الوسيله، ج 1، ص 145 (الخامس)، توضيح المسائل، مسأله 834، 835،837 .يادآوري
اگر نداند لباسش از ابريشم خالص است و يا فراموش كرده باشد و در آن نماز بخواند، نمازش صحيح است.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،32 .شرط سوم:
(لباس نمازگزار غصبي نباشد).لباس نمازگزار بايد غصبي نباشد و اگر كسي عمداً با لباس غصبي نماز بخواند - ولو لباسي كه يك نخ و يا دگمه يا چيز ديگر آن غصبي باشد - بايد بنابر احتياط واجب نمازش را دوباره بخواند، چه مي دانسته نماز خواندن در لباس غصبي باطل است و چه نمي دانسته؛ ولي اگر نداند يا فراموش كرده باشد كه لباس او غصبي است و با آن نماز بخواند، نمازش صحيح است، مگر آنكه خودش آن لباس را غصب كرده باشد، كه در اين صورت بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.تحرير الوسيله، ج 1، ص 143، وتوضيح المسائل، مسأله 815، 816،717 .اگر در وسط نماز بفهمد لباسش غصبي است.اگر نداند يا فراموش كرده باشد كه لباسش غصبي است و در بين نماز يادش بيايد، چنانچه چيز ديگري كه عورت او را پوشانده و مي تواند فوراً يا بدون اينكه موالات نماز به هم بخورد، لباس غصبي را بيرون آورد، بايد آن را بيرون آورد و نمازش صحيح است و اگر چيز ديگري عورت او را نپوشانده يا نمي تواند لباس غصبي را فورا بيرون آورد، يا اگر بيرون آورد موالات نماز بهم مي خورد، در صورتي كه به مقدار يك ركعت هم وقت داشته باشد بايد نماز را بشكند و با لباس غير غصبي نماز بخواند و اگر به اين مقدار وقت ندارد، بايد در حال نماز، لباس را بيرون آورد و به دستور نماز برهنگان كه بعداً گفته مي شود، نماز بخواند؛ مگر اينكه به خاطر سرما و حفظ جانش يا از ترس اينكه اگر بيرون آورد، دزد لباسها را مي برد، لباس را بيرون نياورد كه در اين صورتها مي شود با همان لباس نماز خواند.توضيح المسائل، مسأله 818،819 .
يادآوري
1 - اگر با عين پولي كه خمس آن را نداده، لباس بخرد، نماز خواندن با آن لباس باطل است و به احتياط واجب همچنين است اگر به ذمه بخرد و در موقع معامله قصدش اين باشد كه از پولي كه خمس يا زكاتش را نداده بدهد.توضيح المسائل،820 .2 - بعضي محمول غصبي (يعني چيز غصبي كه همراه نمازگزار است) را هم سبب بطلان نماز مي دانند، ولي حضرت امام مبطل نمي دانند.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلي (الثانى).3 - هرگاه لباس را با آب غصبي تميز كنند و خشك شود، براي نماز اشكالي ندارد و لو آن شخص، ضامن آن مقدار آب هست و همچنين اگر با صابون غصبي آن را بشويند و اثري از صابون غصبي در آن نباشد.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى، مسأله 3، تحرير الوسيله، ج 1، ص 144،10 .
شرط چهارم: (از اجزاي حيوانات حرام گوشت نباشد).لباس نماز گزار بايد از حيوان حرام گوشت نباشد و نه تنها لباس، بلكه چيزي از اجزاي آنها هم، مانند: مو، عرق و آب دهان، نبايد همراه نمازگزار باشد، چه از اجزايي باشند كه روح داشته اند و چه از اجزايي باشند كه روح نداشته اند چه آن حيوان زنده باشد يا مرده، و مرده اش هم چه تذكيه شده باشد - يعني به دستور شرعي ذبح شده باشد - و چه تذكيه نشده باشد، چه از حيواناتي باشد كه خون جهنده دارند يا نه.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى(الرابع).
يادآوري
1 - همراه بودن موم و عسل و خون پشه و مانند آن، از فضله هاي حيواناتي كه گوشت ندارند، نماز را باطل نمي كنند.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى، مسأله 14، و توضيح المسائل،826 .2 - همراه بودن مو و آب دهان و چيزهايي مانند آن از انسانها، نماز را باطل نمي كند.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،15 .
3 - ظاهراً فرقي بين حيوانات حرام گوشت بالأصاله وبالعرض نيست، مانند حيوان حلال گوشتي كه نجاست خوار شده (جلاّل) و يا انساني با آن عمل شنيع انجام داده باشد؛ اگر چه اين مسأله خالي از اشكال نيست.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،18 .
4 - در چيزي كه شك دارد از اجزاي حيوان حلال گوشت است يا حرام گوشت، نماز خواندن مانعي ندارد و همچنين اگر شك كند كه اين شي ء از اجزاي حيوان است يا غير حيوان.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،18 .
5 - اگر در چيزي از اجزاي حيوان حرام گوشت نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد يا قبلا نمي دانسته و حالا فهميده و يا قبلا مي دانسته و فراموش كرده، كه اگر قبلا نمي دانسته نمازش صحيح است و اما اگر فراموش كرده بوده، بنابر احتياط واجب دوباره نمازش را با غير آن لباس يا اجزا بخواند.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،19 .
6 - با پوست سنجاب و خز، نماز خواندن اشكالي ندارد.توضيح المسائل،829 .
شرط پنجم:
(از اجزاي مردار نباشد).لباس نمازگزار بايد از اجزاي حيوان مرده اي كه خون جهنده دارد - يعني حيواني كه اگر رگش را ببرند، خون از آن جستن مي كند - نباشد، بلكه اگر از حيوان مرده اي كه مانند ماهي و مار، خون جهنده ندارد، لباس تهيه كنند، احتياط واجب آن است كه با آن نماز نخواند و نه تنها اگر لباس نمازگزاري از مردار باشد، نمازش باطل است، بلكه حتي اگر چيزي از مردار، كه داراي روح بوده، مانند: گوشت و پوست - ولو از مردار حلال گوشت - همراه نماز گزار باشد، اگر چه لباس او هم نباشد، بنابر احتياط واجب با آن نماز نخواند و اما چيزهايي از مردار حيوان حلال گوشت كه داراي روح نيستند، مانند: پشم و مو - اگر چه به صورت لباس باشد - نماز با آنها صحيح است.توضيح المسائل، مسأله 821، 822،823 .يادآوري
1 - گوشت و پيه و چرمي كه در بازار مسلمانان فروخته مي شود، پاك است و همچنين است اگر يكي از اينها در دست مسلمان باشد، ولي اگر بداند آن مسلمان از كافر گرفته - و رسيدگي نكرده كه از حيواني است كه به دستور شرع كشته شده يا نه - نجس مي باشد و اما اگر مسلماني است كه احتمال تفحص كردن را مي دهيم كه هر چند از كافر خريده، ولي تفحص كرده كه در آنجا شرايط تذكيه رعايت شده و آن مسلمان هم براي اين خريده كه در موارد تذكيه شده استفاده كند، در اين صورت پاك است و مي شود با آن نماز خواند.تحرير الوسيله، ج 1، ص 144 (الثالث) و توضيح المسائل،95 .2 - اگر در چيزي نماز بخواند و بعد بفهمد كه از مردار بوده، نمازش صحيح است و اما اگر مي دانسته كه مردار است و با آن به خاطر فراموشى، نماز خوانده، در اين صورت اگر از مرداري است كه خون جهنده داشته، بايد اگر در وقت است، نماز را اعاده، و اگر وقت گذشته آن را قضا نمايد و اما اگر از مرداري است كه خون جهنده نداشته، اعاده و قضا لازم نيست.عروة الوثقى، شرائط لباس المصلى،12 .
شرط ششم: (لباس نمازگزار بايد پاك باشد مگر در شش مورد خاص كه استثنا شده است).اگر كسي عمداً با لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است، چه مي دانسته كه نماز خواندن با لباس نجس باطل است يا نمي دانسته و همچنين چه مي دانسته فلان شي ء از نظر اسلام نجس است يا نه و همچنين اگر مي دانسته لباسش نجس است و فراموش كرده بود و بعد از مدتي يادش بيايد كه لباسش كه نجس بوده، پاكش نكرده است، آنچه با آن لباس نماز خوانده باطل است، ولي اگر قبلاً نمي دانسته كه لباسش نجس است و بعداً از نجاستش مطلع شده، اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحيح است، هر چند احتياط مستحب آن است كه اگر وقت دارد، دوباره بخواند و اما اگر در بين نماز بفهمد، بايد نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد.توضيح المسائل، مسأله 799 - 803 .
توجه به نجاست لباس در بين نماز.اگر كسي در بين نماز متوجه شود كه لباسش نجس است، سه صورت دارد:.- يا مي داند كه نجاست قبل از نماز بوده؛.- يا مي داند كه الآن پيدا شده و هنوز چيزي با آن نخوانده؛.- و يا نمي داند كه از اول بوده يا حالا پيدا شده است.اگر بداند نجاست الآن پيدا شده و هنوز هم با آن چيزي نخوانده يا شك دارد كه از اول بوده يا الآن پيدا شده، در اينجا دو صورت دارد: يا امكان در آوردن و يا عوض كردن و يا آب كشيدنش در همان موقع هست يا نيست، اگر باشد كه لباس را درآورده يا آب مي كشد و نمازش صحيح است و اما اگر امكان درآوردن يا آب كشيدن نباشد، يا وقت وسعت دارد يا وقت تنگ است - و در آوردن و يا آب كشيدن هم امكان ندارد - در اينجا بايد لباسها را بيرون آورده و به دستور برهنگان نماز بخواند و اما اگر طوري است كه مي بيند اگر لباس را در آورد، نماز به هم مي خورد يا به واسطه سرما و گرما و مانند آن نمي تواند لباس را در آورد، بايد با همان حال، با لباس نجس نماز بخواند و نمازش صحيح است.توضيح المسائل، مسأله 804، 805، عروة الوثقى، في الخلل الواقع في الصلوة،7 .
و اما اگر بداند كه نجاست از اول بوده، ولي او اطلاع نداشته در اينجا هم دو صورت دارد: يا وقت وسعت دارد و يا وقت تنگ است، اگر وقت وسعت داد، بايد نماز را رها كرده با لباس پاك نماز بخواند، چون حتي اگر برايش اين امكان باشد كه بدون قطع نماز، نجاست را به وسيله شستن يا در آوردن يا تعويض لباس از خود دور كند، باز هم فايده اي ندارد؛ زيرا در آن صورت فقط نيمه دوم نمازش را درست كرده، حال آنكه نيمه اول را با لباس نجس خوانده است و اگر وقت تنگ است بايد لباسها را بيرون آورده و به دستور نماز برهنگان نماز بخواند، البته بعداً هم بنابر احتياط واجب اين نماز را قضا نمايد. .توضيح موارد ياد شده در نمودار:.1 - بايد آن نماز را رها كرده و دوباره با لباس پاك بخواند.2 - بايد لباس ها را درآورده و به دستور نماز برهنگان نماز بخواند و بنابر احتياط واجب بعداً آن را قضا نمايد.3 - بايد آن را رها كرده و دوباره با لباس پاك نماز بخواند.4 - احكام مانند صورت دوم است (كه مي داند نجاست الآن پيدا شده است).