لطفا منتظر باشید ...
احاديث مستحبات قرائت قرآن
در احاديث و آيات كريمه نيز به رعايت برخي امور در هنگام قرائت قرآن كريم تأكيد و ترغيب شده است كه در اين جا به ذكر برخي از اين موارد مي پردازيم.1-گفتن اِستعاذه.
در آيه 98 سوره نحل چنين آمده است:(فاذا قَرَأتَ القرآن فاَستَعِذ باللّه من الشيطان الرّجيم؛ هرگاه به قرائت قرآن مشغول مي شوي از شيطان رجيم به خدا پناه ببر.).عن الحلبي عن ابي عبدالله(ع): قال: سَألتُهُ عَنِ التَعوُّذِ مِنَ الشيطانِ عِندَ كُلِ ّ سُورة تَفتَحُها فَقال نَعَم، فَتَعوَّذ باللّهِ مِنَ الشَيطانِ الرّجيم اَخبَثُ الشياطين.(3)از حلبي نقل شده است كه از امام صادق(ع) سئوال كردم از تعّوذِ (پناه بردن) از شيطان هنگام شروع هر سوره اي ؛ پس حضرت(ع) فرمودند:( آرى، پس پناه ببر به خدا از شيطان رجيم (رانده شده) كه پليدترين شياطين است.).2-
ترتيل.
در آيه 4سوره مُزّمّل چنين آمده: (و رتِّلِ القرآن ترتيلاً؛ قرآن را با ترتيل، قرائت كن.).و حديث ذيل، مراد از ترتيل در اين آيه را چنين بيان نموده: (في قوله تعالي و رتِّلِ القرآن...) قال على(ع): (بَيِّنهُ تِبياناً وَلا تَهُذُّه هَذَّ الشِعرِ ولاتَنثُرهُ نَثرَ الرَّملِ ولكنِ افزَعُوا قُلُوبَكُمُ القاسِيَةَ وَلايَكُن هَمُّ أحَدِكُم آخِرَ السّورَة(4) يعني آن را نيكو بيان كن و كلماتش را روشن ادا نما و چون شعر، آن را شتابان مخوان و چون ريگ پراكنده اش مساز؛ بلكه دلهاي سخت خود را با آن به هراس اندازيد و فقط همت خويش را مصروف آن نداريد كه سوره اي را به پايان رسانيد.3-
قرائت با صداي خوش.
عن النبى(ص): (زيّنوا القرآن باصواتِكم (5).) قر آن را با صداهايتان زينت دهيد.سئل النبى(ص):( اىّ الناس احسن صوتاً بالقرآن قال(ص): مَن اِذا سَمِعتَ قِراءَتَهُ رَأيتَ اَنّه يَخشىَ اللّهَ.)(6)از پيامبر اكرم(ص) سئوال شد: (خوش صداترين مردم در قرائتِ قرآن چه كسي است) حضرت فرموند: (كسي كه وقتي قرائتش را بشنوي او را ترسان از خدا بيابى).4-
وقف كردن بر فواصل آيات.
عن ام سلمة انهّا قالت: (كان رسول الله(ص) يُقَطَّع قِراءَتَه آيةً آيةً.)(7)از ام سلمه نقل شده كه گفت: (رسول خدا(ص) قرائتش را در ابتداي هرآيه قطع مي كرد.).5-
تدبُّر در آيات.
عن على(ع): (اَلا، لاخَيرَ في قراءَة لَيسَ فيها تَدَبُّر، اَلا، لا خَيرَ في عِبادة لَيسَ فيها تَفَقُّه.)(8)از اميرالمؤمنين(ع) نقل شده كه:( آگاه باشيد كه در قرائت بي تدبّر خيري نيست و آگاه باشيد كه در عبادت بدون تفقه خيري نيست.).6-
طلب كردن نعمت هنگام قرائت آياتي كه در آن ذكر نعمتي شده و پناه بردن به خداوند هنگام قرائت آيات عذاب.
عن ابي عبدالله(ع):( يَنبَغي لِمَن يقرأُ القرآنَ اِذامَرَّ ب آية مِنَ القرانِ فيها مَسألة اَو تَخويف، اَن يَسأَلَ اللّهَ عِندَ ذلك ما يَرجو، و يسأَلَه العافيةَ مِن النار و من العذابِ.)(9)از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود:( براي آن كس كه قرائت قرآن مي كند شايسته است هرگاه به آيه اي از قرآن رسيد كه درآن درخواستي و يا بيم دادني وجود دارد، از خداوند درخواست خود را طلب كند و سلامت و عافيت از آتش و عذاب الهي را مسألت نمايد.).7-
خشوع و حزن در قرائت.
عن الصادق(ع): (إقْرءُوا القرآنَ بالحُزنِ فَاِنّه نَزَلَ بالحُزن.)(10)(قرآن را با لحني حزين تلاوت كنيد زيرا كه قرآن با حزن نازل شده است.).8-
مسواك زدن و پاكيزگي دهان.
عن النبى(ص): (إنّ اَفواهَكُم طرق القرآن فَطَيبّوها بِالسواك.)(11)از پيامبر(ص) نقل شده كه: (دهانهاي شما راههاي قرآنند، پس آنها را با مسواك، پاكيزه نماييد.9-
قرائت از روي مصحف و نگاه كردن به خط قرآن.
من اسحاق بن عمار، عن ابي عبدالله(ع) قال: قلت له: (جُعِلتُ فِداكَ اِنّي اَحفَظُ القرآنَ علي ظهرِ قلبى، فَاَقَرأه علي ظهرِ قلبي اَفضل، اَو أنظُر في المُصحف) قال: فقل لى: (بَلِ اقرَأهُ و انظُر في المُصَحف فَهُوَ افضَل، أما عَلِمتَ اَنَّ النَّظَرَ فِي المَصحَف عِبادَة.)(12)اسحاق بن عمار به حضرت امام صادق(ع) عرض كرد: (فدايت شوم من قرآني را از حفظ دارم، اگر آن را از حفظ بخوانم بهتر است يا از روي قرآن)حضرت (ع) فرمود: (البته در قرآن نظركني و بخواني بهتر است، آيا نمي داني كه نگاه كردن در قرآن خود عبادت است.).10-
بسيار تلاوت قرآن نمودن.
عن علي (ع) قال: قال رسول الله (ص): (عَلَيكم بتَعَلُّم القٍرآن وكثَرة تِلاوته...)(13)حضرت علي (ع) از پيامبر اكرم (ص) نقل نمود: (بر شما باد آموختن قرآن و بسيار تلاوت كردن آن.).عن ابي جعفر (ع) (... انما شيعة علي (ع)... صلاتهم كثيرة و دعاؤهم، كثير تلاوتهم كتابَ الله.)(14)حضرت امام محمدباقر (ع) در بيان صفات شيعيان اميرمؤمنان علي (ع) پس از ايراد جملاتي چنين مي گويند: (... آنان بسيار نماز بپا داشته و دعا مي كنند و كتاب خدا را زياد تلاوت مي كنند.).11-
حفظ نمودن قرآن.
عن على(ع): (إقرءُوا القُرآنَ، وَاستَظهِروُهُ، فَاِنَّ اللّهَ تعالي لايُعَذّبُ قَلباً وَعَي القرآن.)(15)از حضرت على(ع) نقل است كه فرمود: (قرآن بخوانيد و آن را حفظ كنيد همانا خداوند متعال قلبي كه قرآن را در خود جاي داده باشد عذاب نمي كند.).
ب ) سوره هايي كه مستحب است در نماز خوانده شود
1-در نمازهاي يوميه:.
- در نماز صبح، مستحب است قرائت سوره (نبأ) يا (دهر) يا (غاشيه) يا (قيامت) و امثال آن.- درنماز ظهر و عشاء، مستحب است قرائت سوره (اَعلى) يا (شمس) و امثال آن.- در نماز عصر و مغرب، مستحب است قرائت سوره (نصر) يا (تكاثر).- در نماز صبح روز جمعه، مستحب است قرائت سوره (جمعه) در ركعت اول و (منافقون) در ركعت دوم، يا سوره (جمعه) در ركعت اول و (توحيد) در ركعت دوم.- در نماز صبح روز جمعه، مستحب است قرائت سوره (جمعه) در ركعت اول و (منافقون) در ركعت دوم.- در نماز مغرب و عشاء شب جمعه، مستحب است قرائت سوره (جمعه) در ركعت اول و سوره (اعلى) در ركعت دوم يا در ركعت دوم مغرب (توحيد) و در دوم عِشاء (منافقون).- در نماز صبح روز دوشنبه و پنجشنبه مستحب است قرائت سوره (دهر) در ركعت اول و (غاشيه) در ركعت دوم.- قرائت سوره (قدر) در ركعت اول، و (توحيد) در ركعت دوم، در هر نمازي مستحب است.2-
در نماز جمعه:.
مستحب است قرائت سوره (جمعه) در ركعت اول و (منافقون) در ركعت دوم.3-
در نماز آيات:.
مستحب است قرائت سوره هاي بزرگ مانند (يس)، (روم)، (كهف) و مانند آن.4-
در نماز عيدقربان و عيدفطر:.
مستحب است قرائت سوره (شمس) در ركعت اول و (غاشيه) در ركعت دوم، يا سوره (اعلى) در ركعت اول و (شمس) در ركعت دوم.5-
در نماز استسقاء:.
مستحب است قرائت سوره هايي كه در نماز عيدفطر و قربان مستحب است.6-
در نماز جعفرطيّار:.
مستحب است قرائت سوره (زلزال) در ركعت اول و (عاديات) در ركعت دوم، سوره (نصر) در ركعت سوم و (توحيد) در ركعت چهارم.
ج ) موارد استحباب خواندن يا نوشتن قرآن كريم
(16).1-
درحال وضو.
خواندنِ سوره (قدر) مستحب است ؛و پس از وضوخواندن (آيةالكرسى).2-
در تعقيبات نماز.
بعد از فراغت از نماز، حتي نماز مستحبي خواندن تعقيبات مستحب است. و بر استحباب آن بعد از نماز واجب، خصوصاً نمازصبح، تأكيد بيشتري شده؛ و مقصود از تعقيبات آن است كه مشغول دعا، ذكر، قرائت قرآن، و مانند اينها شود.3-
در هنگام طواف.
قرائت قرآن و دعا و ذكر خداي متعال مستحب است.4-
در اوقات نماز براي حائض.
مستحب است وضو بگيرد و رو به قبله مشغول قرائت قرآن، ذكر و... شود.5-
نزد مريض.
از جمله آداب عيادت مريض آن است كه سوره (حمد) را هفتاد بار، يا چهل بار يا هفت بار يا يك بار بر مريض بخوانند.6-
نزد محتضر.
خواندن اين سوره ها و آيات، نزد محتضر مستحب است: 1-
سوره هاي (يس) و (صافات) به جهت زودتر راحت شدن محتضر. 2-
آيةالكرسي تا (هُم فيها خالِدونَ) 3-
آيه سخره (ان رَبَكُمُ اللّهُ الّذي خَلَقَ السَماواتِ وَالاَرضِ...)(17) و سه آيه آخر سوره بقره يعني از (للّه ما في السماواتِ والارضِ ... ) تا آخر سوره. 4-
سوره (احزاب) 5-
بلكه قرائت مطلق قرآن مستحب است.7-
نوشتن قرآن بركفن.
نوشتن تمام قرآن بركفن مستحب است و بهتر است براي مصون ماندن از تلويث و آلودگى، قرآن و دعاها را بر وَصله يا پارچه اي جداگانه بنويسند و در بالاي سر، يا سينه ميت بگذارند.8 - هنگام گذاردن ميت در لحد.
مستحب است بگويد:(بسم اللهِ و باللّهِ وعلي ملّةِ رسولِ اللّه)؛ و سپس سوره (حمد) و (آيةالكرسى) و سوره (فلق) و (ناس) و (توحيد) را بخواند و بگويد: (اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشيطان الرّجيم).9-
هنگام زيارت قبور مؤمنين.
مستحب است قرائت قرآن و طلب رحمت و مغفرت براي آنان و مستحب است زائر دست خود را بر قبر گذارد و رو به قبله نموده، هفت بار سوره (قدر) را بخواند؛ و مستحب است قرائت سوره (يس) و نيز هريك از سوره هاي (حمد)، (ناس)، (فلق) و همچنين (آيةالكرسى) را سه مرتبه خواندن و بهتر آن است كه در حال نشسته و رو به قبله باشد، هرچند در حال ايستاده نيز جايز است.10-
هرگاه مردگان را ياد كردند.
مستحب است آيه (انالله وانّا اليه راجعون) را بخوانند. .
