ایران در بند نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ایران در بند - نسخه متنی

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

نامهايشان كسب اعتبار كنند.

به نظر دكتر سياسى اگر مبارزه ئ فعلى به موفقيت برسد، دانشگاه تهران به
صورت يك آموزشگاه تهيه ئ كتب درسى درخواهد آمد و آن هم نه يك آموزشگاه خوب، زيرا هيئت
علمى آن با سياست بازان بى مقدار پر خواهد شد.

دكتر سياسى گفت كه تشكيلات وى از دو نقطه نظر مورد انتقاد قرار مى گيرد; يكى اين كه او نسبت به
عناصر دست چپى در دانشگاه بانرمش رفتار كرده است و ديگرى اين كه او اصرار دارد سيستم تربيتى
فرانسوى حفظ شود، در حالى كه حكومت مى خواهد سيستم تربيتى آنگلو آمريكا برقرار شود.

وى
گفت هر دوى اين مسائل براى اين كه به عنوان حربه اى عليه او به كار رود، ساخته و پرداخته شده
است.

دكتر سياسى مدعى شد كه وى همواره محكمترين تدابير را عليه نفوذ كمونيستها اتخاذ كرده است و
خاطر نشان ساخت كه هنگامى كه وى متقاعد شد كه اتحاديه ئ دانشجويان تهران تحت سلطه توده اى ها
قرار گرفته، آن را غير قانونى اعلام كرد.

او گفت يكى از دلايل سلامت سياسى هيئت علمى دانشگاه اين
است كه در ميان صدها نفرى كه در مبارزه ئ اخير ضد توده اى دستگير شده اند حتى يك استاد دانشگاه
نيز وجود ندارد.

او اذعان داشت كه شايد احساسات و تمايلات توده اى در ميان دانشجويان وجود
داشته باشد، ولى اين گرايشات چندان اهميتى ندارد و تدابير محكمى براى از بين بردن آنها اتخاذ
مى شود.

راجع به تضاد بر سر سيستم تعليم و تربيت، دكتر سياسى گفت كه در سالهاى اخير وى از تمجيدكنندگان
روشهاى آمريكائى بوده است.

او اكنون احساس مى كند كه نظام تحصيلى فرانسه بيشتر جنبه ئ
تئورى دارد.

از طرف ديگر نقاط ضعف متعددى در سيستم تعليم و تربيت آمريكائى وجود دارد.

به
نظر وى، ما تلاش مى كنيم ك اشخاص بسيار زيادى را تعيم دهيم كه قادر به جذب تحصيلات عالى
نيستند و بعضى از دوره هاى دانشگاهى ما بيشتر براى مدارس حرفه اى مناسبتر هستند.

دكتر سياسى
گفت او اعتقاد دارد كه بهترين روش تعليم و تربيتى ممكن، تلفيق برداشت تجربى و تحليلى آمريكائى
با اصرار فرانسويها بر تحصيلات كلاسيك است و اين سيستمى است كه او از آن دفاع مى كند و نه يك
سيستم كاملاہ فرانسوى طبق ادعاى منتقدينش.

دكتر سياسى يك مرد فوق العاده با فرهنگى است كه به زبانهاى فرانسه و انگليسى بروانى تكلم
مى كند.

او به عنوان دانشمندى در زمينه ئ ادبيات فارسى شهرت بين المللى كسب كرده است، ولى به
عنوان اداره كننده ئ دانشگاه ظاهراہ مرد عملى به نظر نمى رسد.

بسيارى از منابع مستقل تاعييد كرده اند
كه هم هيئت علمى دانشگاه و هم دانشجويان آن در معرض رخنه ئ شديد عناصر كمونيستى قرار
گرفته اند و دانشگاه براى فعاليت آنان كاملاہ باز
است.

دكتر سياسى ظاهراہ خود را متقاعد كرده است كه مايل به از ميان برداشتن اين عناصر بوده
است.

يك اقدام قاطع او عليه اين عناصر در گذشته " سال 1949 " چنان عكس العمل تندى بر
انگيخت كه از آن زمان به بعد او از اقدامات مشابهى احتراز كرده است.

توصيف او درباره ئ نادان بودن
جعفرى آن قدرها هم منصفانه نيست.

درست است كه وزير فرهنگ از خانواده ئ بى بضاعتى برخاسته
است، ولى يك ليسانس رياضى از دانشگاه تهران دارد و به عنوان يك مربى، زندگى حرفه اى
محترمانه اى داشته است.

دكتر سياسى در اين كه مى گويد دشمنان زيادى براى خود تراشيده است صحيح مى گويد.

ولى نه همه
يا لااقل اكثريت آنان به علت كسب بعضى امتيازات براى خودشان يا به علت حسادت نسبت به دكتر
سياسى با وى مخالفت نمى ورزند.

در ميان اين مخالفين كسان بسيارى هستند كه صميمانه معتقدند كه
سياسى براى دانشگاه خوب و مناسب نبوده است و اعتقاد دارند كه نهادى كه تماماہ توسط پولهاى
دولتى تاعمين مى شود بايد لااقل وفادارى به دولت شاه را تشويق كند.

تعليق استادان
روز 11 نوامبر نمايندگان دانشگاه قرار بود جهت ابلاغ تسليت به مناسبت مرگ برادر شاه، شاهپور
عليرضا، به حضور وى برسند.

روز قبل از آن وزير دربار ليست دوازده نفر از استادان را كه شاه از
پذيرفتن خوددارى مى كند، براى دكتر سياسى فرستاد.

هنگام شرفيابى، دكتر سياسى سرگرم ايراد نطق
تشريفاتى درباره ئ وابستگى و علاقه شديد هيئت علمى دانشگاه نسبت به تاج و تخت بودكه ناگهان
شاه سخن او را قطع كرد و گفت: " " اين دروغ است " " .

شاه آن گاه نطق تند و بى سابقه اى درباره ئ اين كه
دانشگاه به صورت يك كانون براندازى درآمده است، ايراد كرد و مدعى شد كه عده ئ زيادى از
استادان عدم وفادارى نسبت به تاج و تخت را دنبال مى كنند.

دكتر سياسى اذعان داشت كه اين امر
ممكن است در گذشته بوده باشد، ولى مدعى شد آن عده از استادانى كه از رژيم سلطنتى انتقاد
مى كرده اند اكنون توبه كرده و از اعليحضرت طلب پوزش مى كنند.

از قرار معلوم شاه خشمگين تر شد
و فرياد زد كه براى خائنان پوزشى وجود ندارد و آن گاه دستور داد كه استادان خارج شوند و به دكتر
سياسى گفت بازنگردد تا زمانى كه بتواند گزارش تصفيه ئ همه ئ استادان ضد سلطنت كه در كارهاى
براندازى شركت داشته اند را ارائه دهد.

چهار روز بعد وزير فرهنگ دستورى را درباره ئ تعليق دوازده استاد كه نامشان در ليست وزارت دربار
ذكر شده بود، صادر كرد.

اين يك اقدام خلاف قانون بود چون منشور دانشگاه
حق تعليق و عزل اعضاى هيئت علمى را به شوراى عالى دانشگاه تفويض مى كند.

اين اقدام از طرف
مقامات رسمى به عنوان اقدامى كه براساس ملاحظات امنيت ملى اتخاذ شد، توجيه شده است.

اسامى استادان تعليقى از اين قرار است:
دكتر رحيم عابدى استاد شيمى، مهندس منصور عطائى رئيس دانشكده ئ كشاورزى، مهندس بازرگان
از دانشكده ئ فنى، دكتر اسدالله بيژن عضو هيئت علمى دانشكده ئ ادبيات، مهندش انتظام عضو هيئت
علمى دانشكده كشاورزى، مهندس عبدالحسين خليلى رئيس دانشكده ئ فنى، دكتر عبدالله معظمى
اتساد حقوق بين الملل، دكتر ابراهيم نعمت اللهى عضو هيئت علمى دانشكده پزشكى، دكتر محمد
قريب استاد دانشكده ئ پزشكى، دكتر يدالله سحابى استاد زمين شناسى.

ضميمه اين گزارش شرح حال مختصرى از اين دوازده استاد تعليقى به نقل از هفته نامه فردوسى مورخ
3، نوامبر به افه يادداشت مختصرى از همان منبع در مورد رضا جعفرى وزير فرهنگ مى باشد.

بايگانى سفارت نشان نمى دهد كه هيچ كدام از اين استادان رابطه اى با حزب توده داشته باشند، هر چند
تعدادى از آنها اعضاى حبهه ملى مى باشند و يكى از آنها يعنى دكتر معظمى رئيس مجلس و و رئيس
كميسيونى بوده است كه قانون ملى دشمن نفت مصدق را تهيه كرده است.

دليل اين كه چرا اين گروه
ويژه در معرض خشم باه قرار گرفته اند، كاملاہ روشن است.

زمانى كه مجلس سرگرم رسيدگى به
قرارداد نفت با كنسرسيوم بود، نامه اى به مجلس در مخالفت با اين قرارداد نوشته شد.

اين نامه به
امضاى اللهيار صالح و شانزده نفر ديگر بود كه يكى از آنها در ميان اين دوازده نفر است در اين نامه به
" " حوادث اسفبار 28 مرداد 19 " " 1332 اوت 1953 " " " اشاره شده است.

اين البته روز قيام ملى بود كه
مصدق سرنگون شد و زاهدى قدرت را به دست گرفت و اين حادثه به شاه امكان داد كه از تبعيد كوتاه
مدت خود در رم بازگردد.

زمانى كه از دكتر قريب عضو هيئت علمى دانشكده ئ پزشكى سوئال شد تا درباره ئ تعليقش اظهارنظر
كند، گفت: " " هيچ كس نمى تواند مرا از حق بيان افكارم درباره ئ مسائل مهمى كه كشور با آن روبروست
و به ويژه درباره ئ مسئله نفت، محروم كند.

من تصور مى كنم كه درآمدهاى هنگفت نفت بايد به طبقات
محروم ايران اختصاص يابد و اين است دليل آن كه من نامه اى را كه تسليم شد امضا كردم و من تصور
نمى كنم كه عبارت حوادث اسفناك 19 اوت تعبير ديگر داشته باشد.

من طرفدار نجات زندگى انسانها
هستم و نه قربانى كردن آنها، من تصور مى كنم اين عبارت تعبير ديگرى غير از آنچه من فكر مى كردم
در بر
نخواهد داشت.

من مى خواهم تاعكيد كنم كه من به هيچ وجه مخالف با رژيم سياسى كنونى در كشورم
نيستم و اين كه هيچ گونه جاه طلبيهاى ويژه ئ شخصى ندارم.

" " " اين متن توسط ماعمور گزارشگر از متن
فرانسوى مندرج در بولتن ايران پرس به انگليسى ترجمه شده است كه متن فرانسوى نيز برگردانى از
متن فارسى مندرج در هفته نامه پيكار زندگى مورخ 24 نوامبر مى باشد " .

دكتر بيژن به مطبوعات چنين اعلام داشته است: " " به نظر من هيچ چيز در نامه ئ دوازده استاد وجود ندارد
كه بتواند خاطر حكومت را نسبت به آنها جريحه دار كرده باشد.

استادن دانشگاه مانند هر كس
ديگرى حق دارند نظر خود را درباره ئ مسئله ئ نفت ابراز دارند.

ما تصور مى كنيم به نفع حكومت بود كه
در آن زمان كه با كمپانيهاى نفتى مذاكره مى كرد، نظر مشورتى طبقات مختلف مردم را جويا شود.

من
از خودم مى پرسم دلايل اصلى كه باعث شد آنى طوفان در اطراف ما به اين بهانه درگير، چه بوده
است.

" " " همان منبع فوق "
تعليق استادان از سوى اشخاص ذى نفوذ در تهران با استقبال مساعدى مواجه نشده است.

انتقاداتى كه
عليه اين اقدام ابراز شده به شكل دفاع از افراد مورد بحث نبوده بلكه بيشتر متوجه بى نظمى شيوه ئ
اعمال شده بوده است.

به طور نمونه براى اين گونه اظهار نظرها مى توان اظهارات استاد احمد هون به
يك كارمند سفارت را ذكر كرد.

دكتر هومن معتقد بود كه حادثه ئ نامه ئ مورد بحث بهانه ئ ناچيزى بود
براى آن كه آنها را معلق بگذارند، او اذعان داشت كه بعضى از استادان گرايشات چپى داشته اند و
رفتارش خارج از نزاكت بود، ولى اعلام داشت كه روشى كه شايسته بود به كار گرفته مى شود آن بود كه
موارد اتهام را فهرست وار ذكر كنند و آنها را براى اقدام به شوراى عالى دانشگاه ارسال دارند.

دكتر سياسى شديداہ با اين اقدام مخالفت كرده است.

او ظاهراہ اين مخالفت را با توجه به تهديدى كه
اين گونه اقدامات به آزادى علمى وارد مى كند، ابراز داشته است و نه به عنوان مدافع شخصى استادان
تعليق شده.

با چنين كارى، او ناخرسندى بيشتر شاه را باعث شده است.

يك منبع سفارت گزارش
مى دهد كه او چند روز بعد از امضاى دستور تعليق استادان نزد شاه بازگشته و از او خواسته است تا
اين اقدام دولت پس گرفته شود.

تنها كارى كه در اين مورد صورت گرفت اين بود كه به وى دستور داده
شد كه از حضور شاه دور شود.

شاه بلافاصله قبل از ترك ايران به مقصد ايالات متحده در 5 دسامبر، دستور داد كه از دوازده استاد
مذكور اعاده ئ حيثيت شود و به مشاغل سابق خود بازگردند.

طبق گزارش مطبوعات اين اعاده حيثيت
مشروط و منوط بر آن بوده كه هر يك از آنها شخصاہ به اعليحضرت توضيح دهند كه تعبير آنها از
عبارت " " حوادث اسفناك 28 مرداد 1332 " " به طور
جداگانه در زمان امضاى اين نامه چه بوده است.

دلايل كامل شاه براى چنين اقدامى روشن نيست.

ظاهراہ شاه تحت فشار هيئت علمى دانشگاه و همچنين عده اى از نمايندگان مجلس " بويژه اعضاى
فراكسيون روشنفكران " و سناتورها و اعضاى دولت منجمله جهانشاه صالح، وزير بهدارى و رئيس
دانشكده ئ پزشكى قرار گرفته بود، محتمل است كه شاه به روش مردد خاص خويش متقاعد شده است
كه اقدام اوليه ئ او بسيار خودكامانه بوده است.

همچنين امكان دارد كه وى نمى خواسته هنگام خروجش
از كشور يك جوانزجار در دانشگاه باقى بگذارد، بويژه با توجه به اين كه انتخاب كانديداهاى رياست
جديد دانشگاه در پيش بود.

ساير تدابير دولت
مبارزه ئ دولت براى تحت كنترل خود در آوردن دانشگاه در هفته هاى اخير افزايش يافته است.

از جمله
تدابيرى كه اتخاذ شده عبارت است از:
1 وزير فرهنگ دتسو داده است كه " " كميسيونى براى حفظ امنيت و نظم " " در دانشگاه تشكيل شود.

اين كميسيون قرار است پرونده هاى كليه ئ اعضاى هيئت علمى و دانشجويان را با توجه به فعاليتهاى
توه اى يا ضد دولتى سياسى بررسى كند.

اين كميسيون همچنين قرار است تقاضا نامه هاى دانشجويان
جديد را از نظر فعالتيهاى نامطلوب سياسيم مورد تجديد نظر قرار دهد.

تاعييد كميسيون قبل از اين كه
هر دانشجو بتواند پذيرفته شود، لازم خواهد بود و آنى تاعييد بدون گواهى عدم سوعپيشينه از شهربانى
مبنى بر اين كه متقاضى هيچ گونه پيشينه ئ نامطلوبى در پرونده ئ خود ندارد، عملى نخواهد شد.

اين
كميسيون در حدود پنجاه دانشجو را از دانشكده هاى علوم و پزشكى اخراج كرده است.

، اصلاحيه ديگرى كه به لايحه ئ حقوق معلمان الحاق شد به مدرسين پاره وقت اجازه خواهد داد كه
اگر آنها از بدو خدمتشان افارات منظمى بوده اند با همان درجه و گروهى كه كسب كرده اند واردهيئت
علمى منظم دانشگاه بشوند.

قبلاہ چنين افرادى مجاز بودند با پائين ترين درجه وارد هيئت علمى منظم
دانشگاه بشوند.

اين اصلاحيه در رابطه با منافع بعضى افراد خاصى كه با دولت مناسبات حسنه اى
دارند ولى وضعيتشان مورد مخالفت دكتر سياسى قرار گرفته بود، به لايحه اضافه گرديد.

از ميان
اشخاص برجسته اى كه مشمول اين اصلاحيه قرار گرفت، منوچهر وارسته استاد رياضى دانشكده
افسرى است كه سالها به عنوان يك كار اضافى در دانشگاه، رياضيات تدريس مى كرده است.

به طورى
كه گزارش داده شده او دوست نزديك شاه است و اعليحضرت به ويژه مايل است كه وضعيت وى منظم
شود.

/ 57