بـا تـوجـه بـه ايـن كـه بـعـد از هـر انقلاب و نهضتى ظهور ارتجاع مورد انتظار است ، قرآن و پيامبر نسبت به اين مساءله حساسيت ويژه نشان داده و مسلمانان را از اينكه مبادا دوباره به قهقرا برگردند، هشدار داده اند. در آيات زيادى هشدار مى دهد كه مبادا كافران و مشركان شما را فريب دهـنـد و بـه جاهليت سابق برگردانند.(39) در آيه اى مى فرمايد كه مبادا اگر روزى پـيـامبر كشته شد يا از دنيا رحلت كرد، به عقب بازگرديد.(40) در آياتى نيز آنان را در صـورت روى گـردانـى از رسـول خـدا و بـازگـشت به جاهليت ، به عذاب شديد و خسران آخـرت انـذار مـى كـنـد.(41) در آيـاتـى هشدار مى دهد كه اگر به جاهليت بازگرديد، خـداونـد شـمـا را خـواهـد بـرد و قـوم ديـگرى را براى يارى دينش جايگزين شما خواهد كرد و او ضرر نكرده ، بلكه شما ضرر خواهيد نمود.(42)پـيـامـبـر نـيـز بـارها و بارها در سخنان خود نسبت به غلبه ارتجاع هشدار و از وقوع فتنه هاى گمراه كننده بعد از مرگ خود خبر داد و مسلمانان را از گمراه شدن و بازگشت به جاهليت برحذر داشت و براى در امان ماندن ، به چنگ زدن به دستگيره محكم قرآن و عترت ، سفارش نمود. ايشان در يكى از خطبه هايش فرمود:اگر آنچه را من مى دانم ، مى دانستيد بسيار مى گريستيد و كم مى خنديديد؛ اين حقيقت را كه نفاق غـالب و آشـكـار مـى گـردد... و فـتـنـه هـاى گـمـراه كـننده مانند شب ظلمانى شما را احاطه خواهد كرد.(43)در آيـنـده گـرفـتـار چـنـان فـتنه هايى خواهيد شد كه فرد صبحگاهان مؤ من است ، ولى به گاه عصر كافر مى گردد، مگر آنان كه به علم خدايى حيات يافته اند.(44)دوره اى بـراى امـت مـن پيش خواهد آمد كه در آن از قرآن جز خط و نشان و از اسلام جز نامى باقى نـمـى مـانـد. خـود را بـه آن نـسـبـت مـى دهـنـد در حـالى كه نسبت به آن از هر كس بيگانه ترند. مساجدشان آباد است اما از لحاظ هدايت و ارشاد، ويران مى باشد.(45)در ايـن بـيـانات و بيانات فراوان ديگر به امت نسبت به حركت ارتجاعى آينده ، هشدار داده شده است .
حركت ارتجاعى بعد از نهضت پيامبر
بـا نگاهى به صدر اسلام ، حركت ارتجاعى و بازگشت به فرهنگ طاغوتى و جاهلى را با همه هـشـدارهـا، بـعـد از وفـات پـيـامـبـر بـه وضـوح مـى بـيـنـيم . پيامبر در شهر مكه عليه شرك ، جـهـل ، بـت پـرستى و ظلم قيام كرد و با تلاوت آيات قرآن ، به بيدار كردن وجدان هاى خفته و زدودن لايه هاى ضخيم