زمينه هاى پيشرفت حركت هاى ارتجاعى - نهضت انتظار و انقلاب اسلامی نسخه متنی

زنگار از لوح قلب ها همت گماشت و كم كم افرادى به او ايمان آوردند و زنـگ هـاى خـطـر بـراى سـردمـداران حاكميت جاهلى به صدا درآمد. بانيان و مدافعان نظام جاهلى ، حـاكـمـيـت خود را در خطر ديدند و با تطميع ، تهديد، شكنجه و ترور درصدد خفه كردن صداى انـقـلاب برآمدند. تاكتيك هجرت ، پيامبر را از دسترسى آنان خارج كرد و اولين مرحله پيروزى نـمـايـان گـرديـد. خطر آشكارتر و مخالفت ها و برخوردها با نهضت پيامبر شديدتر شد. جنگ هـاى پـى در پـى صـورت گـرفـت ولى حـق طـلبـان بـا چنگ و دندان از رهبر و نهضت خود دفاع كـردنـد و روز بـه روز قـدرت بـيـشـتـرى يـافـتـنـد. سـال هـشـتـم هـجـرى سـال شـكـسـت ظـاهـرى رهـبـران شـرك و جهل است . آنان كه با مشاهده قدرت اسلام از سركوب آن ماءيوس ‍ شدند، به ظاهر اسلام آوردند و مورد عفو و بخشش پيامبر اكرم (ص )واقع شدند:

(اِذْهَبُوا اَنْتُمُ الطُّلَقاءُ)(46)

برويد كه شما آزاد شده گانيد.

گـرچـه پـيـش از ايـن نـيـز افرادى به نفاق و دورويى و براى استحاله نظام ، به ظاهر ايمان آورده بـودنـد و در زيـر پـوشـش نـفـاق بـه پـيـشـبـرد اهـداف خـود مـشـغـول بـودند، ولى حركت ارتجاعى منافقان از اين تاريخ قوت و قدرت بيشترى گرفت به طورى كه بلافاصله بعد از رحلت پيامبر(ص )به حاكميت رسيد و به استحاله انقلاب پرداخت . ايـن جريان ابتدا فقط رهبرى نظام را از دست شخص صاحب صلاحيت و منصوب شده از طرف خدا و پـيـامـبـر(ص ) كـه هـمـه امـت بـا او بـيـعـت كـرده بـودنـد ـ خـارج كـرد ولى در بـقـيـه مـسـائل بـه خـصـوص مـسائل ظاهرى و سطحى همان روش پيامبر را ادامه داد و كم كم استحاله دامن گـسـتـرانـد بـه طـورى كـه بـعـد از سـى سال از وفات پيامبر، همان ملوكيّت و سلطنت مطلقه و استبدادى قبل از رسالت ، دوباره شكل گرفت و همان مناسبات جاهلى و طاغوتى تحت عنوان اسلام بـر جـامعه حاكم شد(47) و حتى احكام عبادى نيز مورد تحريف قرار گرفت به طورى كه در زمان امام سجاد(ع ) دوران حكومت مروانيان از بنى اميه ـ حتى بنى هاشم كيفيت صحيح نماز و حج را نمى دانستند.(48)

زمينه هاى پيشرفت حركت هاى ارتجاعى

چنان كه گذشت بانى و گرداننده حركت هاى ارتجاعى ، وابستگان به حكومت هاى جاهلى پيشين و دلدادگـان بـه آن مـنـاسـبات هستند كه با قدرت گرفتن نهضت حق طلبانه ، خود را منافقانه در زمـره مـعـتـقـدان بـه آن نـهـضت جا مى زنند. اينان از عوامل اصلى داخلى هستند و كافران و مشركان خـارجـى نـيـز پـشـتـوانـه آنـهـا مـى بـاشـنـد. زمـيـنـه هـايـى كـه عـوامـل داخـلى و خـارجـى ارتـجـاع بـا كـمـك گـرفتن از آنها، حركت ارتجاعى خود را پيش برده و گسترش ‍ مى دهند به قرار زير است :

1 ـ ايمان سطحى عموم

بـا پـيـشـرفـت انـقـلاب و پيدا شدن طليعه هاى پيروزى ، عموم مردم ، فوج فوج به نهضت مى پيوندند و روز به روز بر تعداد طرفداران نهضت افزوده مى شود:

(اِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَالْفَتْحُ وَ رَاءَيْتَ النّاسَ يَدْخُلُونَ فى دينِ اللّهِ اَفْواجاً)(نصر: 1 ـ 2)

آن گـاه كـه نصرت و يارى خدا و پيروزى برسد، مردم را مى بينى كه فوج فوج به دين خدا وارد مى شوند.

غالب اين ياران جديد، دلبستگى هايى به نظام جاهلى پيشين دارند وهنوز انس به رگه هايى از نـظام جاهلى در آنان موجود است . علاوه بر آن نسبت به بينش ، فرهنگ و نظام جديد نيز بصيرت كافى ندارند و حاضر به تحمّل سختى ها در راه اهداف انقلاب هم نيستند و به بيان قرآن آنها در مـرتـبـه اسـلام هستند نه در مرتبه ايمان و اگر در فتنه و حادثه خطرخيز و گمراه كننده اى واقع گردند، به عقب برمى گردند.

(وَمـِنَ النَّاسِ مـَن يـَعـْبـُدُ اللَّهَ عـَلَى حـَرْفٍ فـَإِنْ اءَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ اءَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَى وَجْهِهِ...)(حج : 11)

از مـيـان مـردم كـسـى اسـت كـه خـدا را فـقـط بـر يـك حـال [و بـدون عـمـل ] مـى پرستد. پس اگر خيرى به او برسد، بدان اطمينان يابد و اگر بلايى بدو رسد، روى برتابد.

نـمـونـه ايـن گـروه ، يـاران و پـيـروان حـضرت موسى (ع )هستند كه در جامعه طاغوتى و جاهلىِ فـرعـونـى زنـدگـى مـى كردند و به مناسبات آن جامعه خو گرفته بودند. حضرت موسى (ع )بـراى نـجـات