پى ريزى تمدّن اسلامى - نهضت انتظار و انقلاب اسلامی نسخه متنی

در حقيقت ، موسى را با آيات خود فرستاديم [و به او فرمان داديم ] كه قوم خود را از تاريكى ها به سوى روشنايى بيرون آر.

و در جوامعى كه نظام و حاكم ، الهى نباشد، طاغوت حاكم مى شود و نظام طاغوتى ، مردم را به تاريكى و بدبختى مى كشاند؛ (وَالَّذي نَ كَفَرُوا اَوْلِي ائُهُمُ الطّ اغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ اِلَى الظُّلُم اتِ)(بقره :257)

و كـسـانـى كـه كـفـر ورزيـده انـد، سـرورانـشـان طاغوت اند كه آنان را از روشنايى به سوى تاريكى ها درمى آورند.

پى ريزى تمدّن اسلامى

چنان كه ياد كرديم ، همه جوامع دينى از برنامه و نظام خاصى برخوردار بوده اند و جرقّه هاى نـخـسـتـيـن تـمـدّن بشرى نيز از سوى پيامبران و در ميان دينداران زده شده است ، حتى قرآن مجيد اخـتـراع صـنـايـع خـاصـّى را به پيامبران نسبت مى دهد و گوشه اى از سلطنت پرشكوه حضرت سـليـمـان (ع )را بـازگـو كـرده اسـت . لذا انـديشه تمدّن نيز از دين سرچشمه مى گيرد و اگر تـمـدّن را بـه مـعـنـاى شـهـرنـشـيـنـى و رويـكـرد بـه ظـرافـت و انـس و مـعـرفـت و مـرحـله كامل تربيت اجتماعى بدانيم .(21)

باز، تمدن بخشى از معارف و آموزه ها دينى است و هـمـواره ديـنـداران بـيش از ديگران متمدّن بوده اند.

در اينجا دورنماى از تمدّن بزرگ اسلامى را ترسيم مى كنيم .

رهبر فرزانه اسلام پس از هجرت (22) به مدينه در اولين فرصت ، حكومتى عادلانه و هـمـه جانبه تشكيل داد و هر سازمان و تشكيلاتى كه در اداره مملكت نياز بود، تاءسيس كرد كه عبارتند از:

الف ـ نهادهاى سياسى و ادارى ؛ همچون امور دفترى ، گروه مشاوران ، اعزام سفير به كشورهاى ديگر، نصب واليان .

ب ـ تـشـكـيـلات قـضـايـى ؛ گـرچـه مـقـام قـضـاوت در درجـه اوّل و بـالاصالة از شؤ ون رهبر الهى است ولى به سبب گستردگى كشور اسلامى و فراوانى دعـواهـا، يـك تشكيلات منظم و مقتدرى براى حل و فصل امور اختلافى لازم است و گسترش دستگاه قضايى از همان زمان نيز پيش بينى و حتى شروع شد.

ج ـ امـور لشـكـرى ؛ دين مهم و تمدّن بزرگ اسلام ، بدون شك دشمن نيز خواهد داشت و ضرورت تـشـكـيـلات نـظـامـى لازمـه آن اسـت . بـه هـمـيـن دليـل از هـمـان زمـان در دسـتـور كـار رسـول اكـرم (ص )قـرار گـرفـت و پـيـروان خـالص ديـن اسـلام بـه شكل داوطلب و بسيجى به دفاع از كيان آيين خويش پرداختند و جملگى از دانش نظامى ، آموزش كافى ، مهارت هاى رزمى ، اطلاعاتى و تاكتيكى بالايى برخوردار بودند.

د ـ آمـوزش و پـرورش نـيـز در مـتـن دعـوت پـيـامـبـر قرار داشت كه در حد بالايى به آن همّت مى گماشت ؛ (...يَتْلُواعَلَيْهِمْآياتِهِوَيُزَكّيهِمْوَيُعَلِّمُهُمُالْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ...)

(جمعه : آيه 2)

[پيامبر] آيات خدا را بر مردم مى خواند و آنان را تربيت مى كرد و كتاب و حكمت ، تعليم مى داد.

ه‍ ـ سـازمـان اقـتـصـادى ؛ در شـريـعـت مـقـدّس اسـلام ، امـورى چـون انـفـال ،فـى ء، خـمـس ، زكات و صدقه ، انفاق و احسان ، وقف و خيرات ، ديات و كفّارات ، ارث ، مـعـامـلات ، تـجـارت و... زيـر مـجـمـوعـه سـازمـان اقـتـصـادى نـيـرومـنـدى را تشكيل مى دهند كه در نوع خود بى نظير است .

و ـ وضـع قـوانـين و مقررات ؛ اسلام در همه ابعاد زندگى ، قوانين و مقررات خاصّى را وضع و پـيـروان خـويش را بدانها ملزم كرده است و رعايت آنها انسان ها و اجتماع را در عالى ترين سطح تـرقـى و تـكـامـل قـرار مـى دهـد. امـام خـمـيـنى (ره ) پيرامون جامعيت و سازندگى احكام اسلام مى فرمايد:

اسلام همه اطراف قضايا را در آن حكم دارد، تمام قضاياى مربوط به دنيا، مربوط به سياست ، مـربـوط بـه اجـتـمـاع ، مـربـوط بـه اقتصاد... نمازش مخلوط به سياست است ، حجش مخلوط به سـيـاسـت اسـت ، زكـاتـش