هدايت عامه
اعتقاد به وحي و نبوت ، از نوعي بينش درباره جهان و انسان ناشي مي شود ، يعني اصل هدايت عامه در سراسر هستي اصل هدايت عامه لازمه جهان بيني توحيدي اسلامي است ، از اين رو اصل نبوت لازمه اين جهان بيني است خداوند متعال به حكم اينكه واجب الوجود بالذات است و واجب الوجود بالذات ، واجب من جميع الجهات است ، فياض علي الاطلاق است و به هر نوعي از انواع موجودات در حدي كه براي آن موجود ممكن و شايسته است تفضل و عنايت دارد و موجودات را در مسير كمالشان هدايت مي كند اين هدايت شامل همه موجودات است : از كوچكترين ذره گرفته تا بزرگترين ستاره و از پست ترين موجود بيجان گرفته تا عالي ترين و راقي ترين جاندارها كه ما مي شناسيم يعني انسان از اين روست كه قرآن واژه " وحي " را همچنانكه در مورد هدايت انسان به كار برده در مورد هدايت جمادات و نباتات و حيوانات به كار برده است . هيچ موجودي در اين جهان ثابت و يكنواخت نيست ، دائما منزل و جايگاه عوض مي كند و به سوي مقصودي روان است . از طرف ديگر ، همه علامتها نشان مي دهد كه نوعي " ميل " و " كشش " در هر موجودي به سوي مقصدي كه به آن مقصد روان است وجود دارد ، يعني موجودات با نيروي مرموزي كه در درونشان هست به سوي مقصدشان كشيده مي شوند اين نيرو همان است كه از آن به " هدايت الهي " تعبير مي شود قرآن كريم از زبان حضرت موسي نقل مي كند .كه به فرعون زمان خويش گفت : " پروردگار ما همان است كه به هر موجودي آن آفرينشي كه شايسته آن بود عنايت كرد و سپس آن را در راه خودش هدايت نمود " ( 1 ) . جهان ما جهاني هدفدار است ، يعني در درون موجودات كششي به سوي هدف كمالي شان موجود است و هدفداري همان هدايت الهي است . كلمه " وحي " در قرآن كريم مكرر به كار رفته است .شكل استعمال اين كلمه و موارد مختلف استعمال آن نشان مي دهد كه قرآن آن را منحصر به انسان نمي داند ، در همه اشياء و لااقل در موجودات زنده ساري و جاري مي داند ، از اين رو در مورد زنبور عسل به وحي تعبير مي كند چيزي كه هست درجات وحي و هدايت ، بر حسب تكامل موجودات متفاوت است . عالي ترين درجه وحي همان است كه به سلسله پيامبران1. " ربنا الذي اعطي كل شي ء خلقه ثم هدي » " ( طه / 50 ) .