مبارزه با نقاط ضعف
او از نقاط ضعف مردم و جهالتهاي آنان استفاده نمي كرد ، برعكس ، با آن نقاط ضعف مبارزه مي كرد و مردم را به جهالتشان واقف مي ساخت روزي كه ابراهيم پسر هيجده ماهه اش از دنيا رفت ، از قضا آن روز خورشيد گرفت مردم گفتند : علت اينكه كسوف شد مصيبتي است كه بر پيغمبر خدا وارد شد او در مقابل اين خيال جاهلانه مردم سكوت نكرد و از اين نقطه ضعف استفاده نكرد ، بلكه به منبر رفت و گفت : ايها الناس ! ماه و خورشيد دو آيت از آيات خدا هستند و براي مردن كسي نمي گيرند .واجد بودن شرايط رهبري
شرايط رهبري از حس تشخيص ، قاطعيت ، عدم ترديد و دو دلي ، شهامت ، اقدام و بيم نداشتن از عواقب احتمالي ، پيش بيني و دور انديشي ، ظرفيت تحمل انتقادات ، شناخت افراد و تواناييهاي آنان و تفويض اختيارات در خور تواناييها ، نرمي در مسائل فردي و صلابت در مسائل اصولي ، شخصيت دادن به پيروان و به حساب آوردن آنان و پرورش استعدادهاي عقلي و عاطفي و عملي آنها ، پرهيز از استبداد و از ميل به اطاعت كوركورانه ، تواضع و فروتني ، سادگي و درويشي ، وقار و متانت ، علاقه شديد به سازمان و تشكيلات براي شكل دادن و انتظام دادن به نيروهاي انساني - همه را - در حد كمال داشت ، مي گفت : " اگر سه نفر با هم مسافرت مي كنيد ، يك نفرتان را به عنوان رئيس و فرمانده انتخاب كنيد " . در دستگاه خود در مدينه تشكيلات خاص ترتيب داد ، از آن جمله جمعي دبير به وجود آورد و هر دسته اي كار مخصوصي داشتند : برخي كتاب وحي بودند و قرآن را مي نوشتند ، برخي متصدي نامه هاي خصوصي بودند ، برخي عقول و معاملات مردم را ثبت مي كردند ، برخي دفاتر صدقات و ماليات را مي نوشتند برخي مسؤول عهدنامه ها و پيمان نامه ها بودند در كتب تواريخ از قبيل تاريخ يعقوبي و التنبيه و الاشراف مسعودي و معجم البلدان بلاذري و طبقات ابن سعد ، همه اينها ضبط شده است .روش تبليغ
در تبليغ اسلام سهلگير بود نه سختگير ، بيشتر بر بشارت و اميد تكيه مي كرد تا بر ترس و تهديد به يكي از اصحابش كه براي تبليغ اسلام به يمن فرستاد دستور داد كه : « يسرو لا تعسر و بشر و لا تنفر » ( 1 ) . آسان بگير و سخت نگير ، نويد بده ( ميلها را تحريك كن ) و مردم را متنفر نساز ! در كار تبليغ اسلام تحرك داشت به طائف سفر كرد ، در ايام حج در ميان قبايل مي گشت و تبليغ مي كرد ، يك بار علي ( عليه السلام ) و بار ديگر معاذبن جبل را به يمن براي تبليغ فرستاد ،1 صحيح بخاري ، ج 5 ، ص 204 و افعال به صورت تثنيه است .