پاسخ به سؤ الات فلسفی و اعتقادی نسخه متنی

سدير مى گويد:

"در مسجدالحرام خدمت حضرت "امام صادق " (عليه السّلام ) بودم ، آن حضرت به من فرمود:

مى خواهى دامهائى كه مردم مسلمان را از دين خدا باز مى دارد به تو نشان دهم ؟".

پـس از ايـن جـمـله بـه گـوشـه اى از مـسـجـد نـگاه كرد ديدم در همان موقع ابوحنيفه و سفيان ثورى با جمعى از دوستانشان دور هم نشسته اند، "امام صادق " (عليه السّلام ) با دست اشاره به طرف آنها كرد و فرمود:

"ايـنـهـا بـدون دليـل صـيـّاد و جـلوگـيـر مـردم مـسـلمان از راه راست و دين حق شده اند. اين افراد پست اگر در ميان منازلشان مى نشستند و مزاحم مردم نمى شدند، مردم مسلمان گردش مى كردند و وقتى جز ما كسى را كه از معرفت خدا و "پيغمبر" (صلى اللّه عليه و آله ) چيزى به آنها بگويد نمى يافتند، خودبخود به طرف ما مى آمدند و ما آنان را از حقايق و علوم معنوى آگاه مى ساختيم ".

در زمـان "مـاءمـون الرّشـيـد" خـليـفـه عـبـّاسـى كـه كتب يونانى به عربى ترجمه شد و در نتيجه دامنه تصوّف تـوسـعـه پـيـدا كرد و پيشواى هشتم شيعيان به ولايتعهدى ماءمون انتخاب گرديد، روزى جمعى از صوفيه بر "امام هشتم شيعيان " در خراسان وارد شدند و گفتند:

"امـّت پيغمبر به امامى احتياج دارد كه غذاى نيكو نخورد و لباس خشن بپوشد و دائما سوار الاغ شود از مريضها عيادت كند".

حضرت "على بن موسى الرّضا" (عليه السّلام ) فرمود:

"يـوسـف پـيغمبر لباس ديباج و طلاباف مى پوشيد و بر بساط فرعونى تكيه مى كرد و قوانين الهى را اجرا مى نمود.

آنـچـه كـه از امـام و پـيـشـواى مـردم مـسـلمـان تـوقـّع مـى رود، گـسـتـرش عدل و داد است . وقتى سخن مى گويد، بايد راست بگويد. و زمانى كه وعده اى داد، بايد وفا كند.

خداى بزرگ براى احدى لباسها و غذاهاى خوب را حرام نكرده و در قرآن مجيد فرموده :

"بگو اى پيغمبر ما، چه كسى زينت و آنچه خدا براى بشر خلق فرموده بر شما حرام نموده ؟"((23))

"ابـى خـطـاب " مـى گـويـد:

با پيشواى دهم شيعيان در مسجد مدينه بوديم ، كه "ابى هاشم جعفرى " و جمعى از دوسـتـان آن جناب وارد شدند و نزد ما آمدند و سپس چيزى نگذشت كه دسته اى از صوفيه نيز آمدند و در گوشه اى نشستند و مشغول ذكر و گفتن "لااله الا الله " شدند.

"امام هادى " (عليه السّلام ) به ما فرمود:

"نـگـاه بـه طـرف ايـن حـيـله گـران نـكـنـيـد، ايـنـهـا جـانـشـيـن شـيـطـانـنـد و مـى خـواهـنـد پـايـه هـاى ديـن را متزلزل كنند".

و بـالاخـره شـيـعـه در كـتـب تـاريـخـى و روائى خـود دهـهـا حـديـث از پـيـشـوايـان اسـلام در مـذمـّت صـوفـيـه نـقـل مى كنند كه از نظر علم الحديث هر متتبّعى معتقد مى شود كه اجمالا ائمّه شيعه و پيشوايان اسلام با اين دسته سخت مبارزه مى كرده و مخالف بوده اند.

پيدايش تصوّف در اسلام شايد از روايات فوق ، پيدايش مسلك تصوّف در اسلام معلوم شده باشد، ولى توضيحا بايد يادآور شويم كه در زمان حيات "پيغمبر اسلام " (صلى اللّه عليه و آله ) اسمى از تصوّف در بين مردم مسلمان نبود و تنها حضرت "محمّد" (صلى اللّه عليه و آله ) از نظر پيش بينى و بلكه جلوگيرى از ظهور اين مسلك گاهى سخن به ميان مى آورد و گـاهـى اگـر مسلمانان عزلت طلبى را شعار قرار مى دادند "پيغمبر اسلام " (صلى اللّه عليه و آله ) با تـازيـانـه به آنها حمله مى كرد و آنها را از آن عمل باز مى داشت . ولى در عصر خلفاء، تقريبا يك نحوه فقر و انـزوا كـه شباهت كاملى به اصول تصوّف داشت در اثر اختلافات فرقه اى و فعّاليّتهاى انتخابى در بين يك عـدّه از مـقـدّسـيـن عـوام پـيـدا شـد؛ به عبارت واضح تر: