تقسيم روزى - پاسخ به سؤ الات فلسفی و اعتقادی نسخه متنی

تقسيم روزى

سؤ ال شده اين كه مى گويند روزى افراد تقسيم شده آيا صحيح است يا خير؟ و اگر صحيح است اين اعتقاد مايه ركود جامعه و ترك فعاليّتهاى اقتصادى و پيشرفتهاى صنعتى نمى باشد؟

پاسخ :

بدون ترديد پروردگار متعال روزى تمام افراد بشر را بين آنها تقسيم نموده و هر كس را به سهم مقدّر خويش مـى رسـانـد، زيـرا انـسـان بـراى تـرقـّى معنوى و نيل به كمالات اخلاقى و روحى ورسيّدن بمقام خليفة الهى و عـبـوديـّت كـامـل خـلق شـده است . او آمده تا روان تشنه خود را از سرچشمه معنويات و كمالات سيراب سازد و به سـجـايـاى اخـلاقـى و تـرقـيـّات روحـى نـائل گـردد، او آمده تا به كسب علم و فضيلت پرداخته و با استمداد از نـيـروهـاى مـعـنـوى و الهـى روح انـسـانى و ملكوتى خود را كامل نمايد، لذا براى آنكه در اين دنيا از مسير اصلى مـنـحـرف نـشـده و بـه كـجـروى و انـحطاط نيفتد و بخاطر آنكه غرق در ماديّات نشده و دائما به فكر امور مادّى و مسائل ظاهرى زندگى خويش نباشد، پروردگار متعال تضمين نموده كه روزى او را مقدّر كرده و از نظر امور مادّى زندگى ، و مايحتاج معاش ، تاءمينش نمايد.

لذا صريحا در قرآن مجيد اين تقسيم روزى را اعلام نموده و مى فرمايد:

"نَحْنُ قَسَمْنا بَيْنَهُمْ مَعي شَتَهُمْ فِى الْحَيو ةِالدُّنْيا ".((131))

ما روزى و معاش زندگى دنياى مردم را بين آنها تقسيم كرده ايم .

"و در آيه ديگر مى فرمايد":

"وَ ما مِنْ د ابَّةٍ فِى الاَْرْضِ اِلاّ عَلَى اللّ هِ رِزْقُها ".((132))

هيچ جنبنده و موجود جاندارى در روى زمين نيست مگر آنكه برعهده پروردگار است كه روزى او را بدهد.

بـنـابـرايـن بـنـص صـريـح قـرآن و روايـات و اخـبـار كـثـيـرى كـه در ايـن بـاره اسـت و بـنـا بـدلائل عـقلى كه مختصرا گذشت ، خداوند متعال روزى مردم را تضمين نموده و ضامن امور مادّى و مايحتاج زندگى بشر شده است .

تقسيم روزى و ركود اقتصادى

اكنون اين اشكال پيش مى آيد، اگر روزى افراد بشر تقسيم شده و هر كس به معاش مقدّر خويش مى رسد، آيا اين عـقـيـده مـايـه ركـود جامعه نبوده و روحيه تلاش و ترقّى را در جنبه هاى مادّى و پيشرفتهاى زندگى از بين نمى برد؟ و آيا در مردم روح سستى و تنبلى ايجاد نمى كند؟ گـروهـى از افـراد بـراى آنـكـه سـؤ ال فـوق را جـواب گـويـنـد مـعـتـقـدنـد كـه پـروردگـار متعال در قبال كار و كوشش و در عوض فعاليّت و تلاش به مردم روزى مى دهد، يعنى هر كسى بايد كار كند و در عوض كوششهاى خود روزيش را بيابد.

امـا ايـن فـكـر و عـقـيـده نـاقـص ، حـتـى بـكـلى مـردود و بـاطـل اسـت ، زيـرا بـرخـلاف آيـات و روايـات ، و دلائل عـقـلى و مـنـطـقى مى باشد، چون در اين صورت همان كار و كوشش تقسم روزى بوده و فعاليّت و جنبش هر كـسـى تـاءمـيـن كـنـنده امور مادّى زندگى وى مى باشد، و با اين كه خدا صريحا در قرآن بگويد:

"نَحْنُ قَسَمْن ابـَيـْنـَهـُمْ مـَعـي شـَتـَهُمْ" منافات دارد، زيرا در اين صورت كار و كوشش موجب روزى شده است ، لذا در جواب سؤ ال فوق (با استمداد از آيات و روايات ) مى گوئيم :

پروردگار متعال روزى همه افراد را تقسيم نموده و معاش مادّى زندگى آنان را تاءمين و تضمين كرده است ، ولى هـمـانـطـورى كـه خـودش صـراحـتـاً ايـن تـقـسـيـم روزى را بـيـان فـرمـوده ، در جـاى ديـگـر نـيـز وصول آن را منوط و مشروط به دو شرط مهم و اساسى نموده است . يعنى آن كسانى را روزى مى دهد، و معاش مادّى زنـدگـى آن افـرادى را تـاءمـيـن و تـضـمـيـن مـى نـمـايـد كـه واجـد ايـن دو شـرط بـوده و مشمول عنايات پروردگار باشند، كه اكنون اين دو شرط را مختصراً توضيح مى دهيم :

خداوند متعال در قرآن مجيد مى فرمايد: