پاسخ به سؤ الات فلسفی و اعتقادی نسخه متنی

وقتى مردم نادان و بى سواد آن عصر كه فقط از اسلام شـنـيـده بـودنـد كـه :

"دنـيـا بـازيچه اى بيش نيست ولى قوانين اجتماعى آن را يا نديده بودند و يا در اثر حسّ عـزلت طـلبـى كـه داشـتـند از آنها صرف نظرنموده بودند، ديدند كه يك عدّه براى دنيا و رياست آن ، بر سر يـكـديـگـر مـى زنـنـد و بـلكـه حـقّ مـسـلّم افـراد مـسـلمـان را تـا مـى تـوانـنـد پايمال مى كنند و ظلم و ستم در بين بزرگان آنان براى دنيا بوجود آمده است .

در صـفـّه هـاى مـسـجـد، ايـن عـدّه مـشـغـول نـمـاز و ذكر شدند و از معارف و قوانين اجتماعى اسلام كاملا صرف نظر نمودند؛ اين عدّه از مسلمانان به زهّاد و اصحاب صفّه مشهور شدند". لذا "حسن بصرى " جزء زهّاد ثمانيه بود كه بعدها نامش در طومار متصوّفه نوشته شد.

در زمـان "ابـى بـكـر" و "عـمـر" بـه دو جـهـت ايـن افـراد عـزلت طـلب در مسائل اجتماعى و سياسى كاملا ساكت بودند.

اوّل :

ضعف زهّاد كه بعد از "پيغمبر اسلام " (صلى اللّه عليه و آله ) هنوز قدرتى پيدا نكرده بودند.

دوّم :

مـدارا و تـظـاهراتى كه اين دو نفر در مقابل عموم مسلمين به خصوص اين عدّه كه در تمام دورانها مورد توجّه مردم عوام و جاهل مى باشد، مى نمودند.

ولى در زمـان "عـثـمان " كه مرد مادّى و بى باكى بود و در زمان "على بن ابى طالب " (عليه السّلام ) كه تنها طرفدار حق و حقيقت و اجتماعى بود، صداى زهّاد بلند شد و بناى مخالفت با آنان را گذاشتند و دائما آنها را به باد انتقاد مى گرفتند.

ايـن روحـيـه در مـيـان مـردم عـزلت طـلب (كـه هـمـيـشـه اكـثـريـّت اجـتـمـاع را تـشـكـيـل مـى دهـنـد) رو بـه رشـد گـذاشـت ، تـا آنـكـه در زمـان خـلفـاى عـبـّاسـى (حـدود سال 200 هجرى ) كه كتب فلاسفه و متصوّفه يونان به عربى ترجمه شد، زهّاد و مردم عزلت طلب مسلمان كه در اثـر بـى سـوادى نمى توانستند معانى اصول فلسفه يونان را كاملا درك كنند، تنها به مبانى تصوّف كه به آنها سر و سامانى مى داد اكتفا كردند و حلقه هاى ذكر و لباس پشمينه براى خود ترتيب دادند.

"بـزنـطـى " كـه يكى از دانشمندان اسلام است مى گويد:

روزى خدمت حضرت "امام صادق " (عليه السّلام ) بودم كه مردى از شيعيان گفت :

شما درباره جمعيّتى كه اخيرا پيدا شده اند و نام آنها صوفى است چه مى فرمائيد؟ حضرت "امام صادق " (عليه السّلام ) فرمود:

"آنها دشمنان ما هستند كسى كه به مسلك آنها ميل كند از ما نيست ."

"ابـى هـاشـم كـوفـى " در هـمـان زمان اوّلين كسى است كه رهبرى متصوّفه را در كادر اسلام به عهده گرفته و افراد عزلت طلب مسلمان را دور خود جمع كرده است .

روزى از "امـام صـادق " پـيـشـواى شـشـم شـيـعـيـان (عـليـه السـّلام ) سـؤ ال كردند كه :

شما درباره "ابى هاشم كوفى " چه مى گوئيد؟ حضرت فرمود:

او عـقائد فاسدى دارد، همين مرد است كه مسلكى در اسلام به نام تصوّف درست كرده و براى عقائد زشت خود، راه فرارى تهيّه نموده است .

دكتر "توحيدى پور" مى نويسد:

"اوّل كـسـى كـه او را صـوفـى خـوانـدنـد "ابـوهـاشـم كـوفى " بود و پيش از وى كسى را به اين نام در اسلام نخوانده بودند .".

و تـقـريـبـا نـام صـوفـى قـبـل از 200 هـجـرى در اسـلام پـيـدا شـد و "اوّل خانقاهى كه در اسلام براى صوفيان بنا كردند بوسيله يك فرد نصرانى در رمله شام بود".

"ابوالقاسم قشيرى " دانشمند صوفى مسلك در رساله "قشيريه " مى گويد كه :

تـا زمـان "ابـوهـاشـم كـوفـى " نـامـى از تـصـوّف در اسـلام نـبود. و در كتاب "كشف المحجوب " مى گويد:

اسم صوفى تقريبا در سال 200 هجرى در اسلام پيدا شد.