پاسخ به سؤ الات فلسفی و اعتقادی نسخه متنی

و ازآن طـرف خـداونـد مـتـعـال اجـر و مـزد احـدى را ضـايـع نـكـرده و حـتـى بـه كـوچـكـتـريـن اعمال نيك آنها پاداش خواهد داد، چنانكه در قرآن مجيد مى فرمايد:

خدا اجر نيكوكاران را ضايع نمى كند.((135))

"و يا در جاى ديگر مى فرمايد":

هـر كـس بـه مـقـدار سـنـگينى ذرّه اى نيكى كرده باشد (پاداش ) آن را ببيند و هر كس هم بوزن ذرّه اى بدى نموده باشد (سزاى ) آن را خواهد ديد.((136))

بنابراين براى آنكه خداوند اين قسم از خدمتگزاريها و نيكيهاى كفار و مشركين را پاداش داده و اجرشان را در همين دنـيـا عـنـايـت فـرمـايـد و بـراى آنكه در عالم آخرت به خاطر همان اعمالشان ادعا و اعتراضى نداشته باشند، و پـروردگار رئوف و مهربان نيكيهاى آنان را جبران نمايد، در اين دنيا از جنبه هاى مادّى و معاش روزانه زندگى تاءمينشان نموده و آنان را از نظر ماديّات دراين جهان بهره مند و بى نياز مى سازد.

ايـن جـوابـى بـود كـه در پـاسـخ سـؤ ال فـوق گـفـتـيـم ، و بـا دلائل عـقـلى و مـنـطـق اخـبار نيز موافق است ، ولى در عين حال ممكن است ، مطالب ديگرى در اين زمينه باشد كه به علت اختصار از ذكر آنها خوددارى مى كنيم

و امـا در مـورد افـراد مـؤ من و پرهيزگارى كه دچار فقر و تنگدستى شده و از نظر معاش و زندگى در مضيقه و فشار قرارگرفته اند نيز مى گوئيم :

پروردگار متعال بر همين اساس است كه در قرآن مى فرمايد:

"و كسيكه به وزن ذرّه اى كار بد كند آنرا مى بيند".((137))

لذابخاطر آنكه آنان را به سبب اعمال زشت و كردار ناپسندشان در همين دنيا مجازات كند و در سراى جاويد آخرت بـدون هـيـچ مـانـعـى از نـعـمـات و الطـاف خـويـش بـهـره مـنـدشـان سـازد، كـيـفـر و مـجـازات اعـمـال زشـتـشـان را فـقـر و تـنگدستى اين دنيا قرار داده تا بدين وسيله از لوث گناه و پليدى پاك شده و با كمال تقوى و فضيلت ، به سوى سراى ابدى و جاويد آخرت پرواز كنند.

زيـرا چـون بـالاخـره يـك انـسـان جـائز الخـطـااسـت و مـشـكـل اسـت بـتـوانـد بر اساس فرامين خدا و دستورات دين كاملاًزندگى كند، اگرچه در امور فردى و اجتماعى خود مراقب و دقيق باشد، اما باز نكته ضعف ها و كجرويهائى در لابـلاى زنـدگيش وجود دارد كه خداوند بوسيله فقر مادّى در اين دنياى فانى ، آنها را محو و او را مجازات مى نمايد.

بـنابراين آنچه مسلّم است روزى همه مردم از جانب خدا تقسيم شده و پروردگار ضامن تاءمين جنبه هاى مادّى افراد است . البته به همان دو شرط تقوى و به ياد خدا بودن .

روى ايـن حـسـاب حرص و طمع ، دزدى و دغل ، چپاول و غارت و هر فعّاليت و تلاشى كه در غير مسير حق و رضاى خدا باشد، نه تنها در كسب روزى و منافع پاك و حلال اثرى ندارد بلكه گاهى موجبات ضيق آن را فراهم آورده از اصـل آن نـيـز مـى كـاهـد؛ و اگـر هـم كـسـى از راه چـپـاول و سـتـم بـه منافع مادّى برسد، آنها روزى واقعى و حلال او نبوده و بخاطر آن نيز موجب عقاب و سزاوار عذاب الهى مى باشد.

زيـرا روزى تـقـسـيـم شـده و سـهـم مـقـدّر هـر كـس از جـانـب خـدا آن مـقـدارى اسـت كـه از راه حلال و مسير حق بدست آمده و بخاطر آنها مورد غضب و عذاب الهى واقع نشود.

تقسيم روزى چه لزومى داشته است ؟

اكـنـون مـمـكـن اسـت سـؤ ال شـود كـه اصـلاً چـه لزومـى داشـتـه ابـتـدا خـداونـد مـتـعـال روزى را تـقـسـيـم كـرده و بـه مـردمـان وعـده تـاءمـيـن و وصـول آن را بـدهـد، و بـعـد وصول روزى را مشروط و منوط به تقوى و پرهيزگارى اعلام نمايد؟

پاسخ :

اگـر بـا ديـدى وسـيـع و نـظـرى عميق به اين مساءله توجّه شود، هر انسان باخردى به خوبى در مى يابد كه وجـود اين مساءله و اعتقاد به آن نه تنها پوچ و بيهوده و يا مضر و بى فائده نيست بلكه از نظر روحى و جنبه هـاى روانـى نـقـش مـؤ ثـّرى را در پـيـشـرفـت امـور مـادّى و مـعـنـوى جـوامـع بـشـرى ايـفـا كـرده و اثر مستقيمى در تكامل و ترقّى بشر خواهد داشت .

اكنون براى آنكه مطلب بهتر روشن شود به ذكر مقدّمه اى مى پردازيم .

مـسـلّمـاً در بين افراد بشر نوابغى وجود دارند كه از فكر و استعداد بيشترى برخوردار بوده و ظرفيت بيشترى براى پيشرفت و ترقّى دارند.