احكام جعاله - توضیح المسائل نسخه متنی

چنانچه بنا كمتر از مقدارى كه از صاحب كار مىگيرد به عمله بدهد، زيادى آن بر او حرام است وبايد آنرا بصاحب كار بدهد ونيز اگر اجير شود كه ساختمان را تمام كند وبراى خود اختيار بگذارد كه خودش بسازد، يا بديگرى بدهد در صورتى كه كمتر از مقدارى كه اجير شده بديگرى بدهد، زيادى آن براى اوحرام مىباشد.

مسأله 2225 - اگر رنگرز قرار بگذارد كه مثلا پارچه را بانيل رنگ كند، چنانچه با رنگ ديگر رنگ نمايد حق ندارد چيزى بگيرد.

احكام جعاله

مسأله 2226 - جعاله آنست كه انسان قرار بگذارد در مقابل كارى كه انجام مىدهند مال معينى بدهد، مثلا بگويد هر كس گمشده مرا پيدا كند، ده تومان باو ميدهم وبكسى كه اين قرار را مىگذارد جاعل وبكسى كه كار را انجام مىدهد عامل مىگويند وفرق بين جعاله واينكه كسى را براى كارى اجير كنند، اين است كه در اجاره بعد از خواندن صيغه، اجير بايد عمل را انجام دهد وكسى هم كه او را اجير كرده اجرت را باو بدهكار مىشود، ولى در جعاله عامل مىتواند مشغول عمل نشود وتا عمل را انجام ندهد، جاعل بدهكار نمىشود.

مسأله 2227 - جاعل بايد بالغ وعاقل باشد واز روى قصد واختيار قرارداد كند وشرعا بتواند در مال خود تصر نمايد، بنابر اين جعاله آدم سفيهى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مىكند وجعاله محجور نسبت باموالى كه شرعا از تصرف در آنها ممنوع است صحيح نيست.

مسأله 2228 - كارى را كه جاعل مىگويد انجام دهند، بايد حرام يا بى فايده نباشد، پس اگر بگويد هر كس شراب بخورد، يا در شب بجاى تاريكى برود ده تومان باو ميدهم، جعاله صحيح نيست.

مسأله 2229 - اگر مالى را كه قرار مىگذارد بدهد معين كند مثلا بگويد: هر كس اسب مرا پيدا كند، اين گندم را باو ميدهم، لازم نيست بگويد: آن گندم مال كجاست وقيمت آن چقدر است.ولى اگر مال را معين نكند مثلا بگويد: كسيكه