لطفا منتظر باشید ...
6- محمدبنعلىبنالحسينبنبابويهقمى،معروفبه صدوق
او در شهرستان قم، تولد يافت و وجود او به بركت دعاى حضرت صاحب الامر صلواتاللَّهعليه بود، كه به درخواست پدر محترم او از امام عليهالسّلام صورت گرفت.و در شرح حالات شيخ صدوق اول، جريان دعاى امام زمان را ذكر كرديم و دنبال همان قضيّه دارد كه شخصى به نام حسين بن عبيداللَّه گفته است: "من شنيدم كه ابوجعفر - شيخ صدوق - مىفرمود: من به دعاى صاحبالامرعليهالسّلام ولادتيافتم و بدين مطلب افتخار مىكرد." (92)
آن بزرگوار در قم، رشد يافت و از علما و مشايخ عصر خود در قم استفاده وافر برد و به درخواست اهل رى به آنجا مهاجرت كرد، تاريخ مهاجرتشان به صورت مشخّص ذكر نشده است، اما طبق استظهارى كه محقق جليل مرحوم آيت اللَّهحاج شيخ عبدالرحيم ربانى شيرازى رحمةاللَّهعليه از مواضعى از كتابهاى عيون اخبارالرضا و خصال و امالى - كه هر سه از تأليفات شيخ صدوق است - كردهاند، مهاجرت ايشان به رى بعد از ماه رجب سال 339 ه'ق و قبل از رجب 347 ه'ق بوده است. (93)
آثار و تأليفات آن مرد بزرگ بسيار زياد است و ظاهراً در ميان علماى اماميّه كسى مانند ايشان در كثرت تأليف نداريم.
نجاشى در حدود دو ورق اسامى كتابهاى شيخ صدوق را ذكر كرده است.
و در حالات او آمده است كه در سال 355 ه'ق وارد بغداد شد. شيوخ طايفه از او استماع حديث و مطالب مىكردند و حال آنكه او خود تازه سال بود. مصنفات او بسيار است و در ميان قميين كسى مانند او در حفظ حديث و روايت و مطالب و كثرت علم ديده نشده است. (94) مباحثات و مناظرات او بسيار ارزنده است و در مقام مناظره بسيار قوى و نيرومند بوده است.
بر اثر شدت اعتماد علما بر روايات و نقلهايش، اشتهار به صدوق پيدا كرد و او را رييس المحدّثين خواندهاند.
شيخ عبدالجليل قزوينى رازى در جواب يكى از علماى سنّى كه شيعه را متهم كرده كه ايشان را درسى نباشد، مىگويد: "...و فضل و بزرگى شيخ كبير، ابوجعفر بابويه، رحمةاللَّهعليه، را خرد چگونه انكار توان كرد از تصانيف و وعظ و درس و از رى تا بلاد تركستان و ايلان، اثر علم و فضل و بركات زهد و امانت او پوشيده نيست." (95)
و در جاى ديگر در جواب سخن ديگرى از آن منحرف مىگويد: " و ابوجعفربابويه، شيخى بزرگوار است و استاد همه طايفه." (96)
و نيز مىگويد: " ابوجعفر الكبير بابويه، مصنف سيصد مجلّد از اصول و فروع." (95)
و بالاخره آن بزرگوار در سال 381 هجرى قمرى در حالى كه عمر شريفش به هفتاد و چندسال رسيده بود از دنيا رفت و قبر شريفش در شهر رى نزديك قبر حضرت عبدالعظيم حسنى مىباشد و داراى قبّه و بارگاه و حرم و صحن است و دلدادگان مكتب على آل على عليهمالسّلام به زيارتش مىروند و بدان تبرّك مىجويند.
