لطفا منتظر باشید ...
سئوال1345
اگـر ولـى ميت كسى را اجير كند تا براى ميت قرآن بخواند .و اجير نيز به قرار خود رفتاركند , ولى دستمزد او را نپردازند ,آيا به وصيت عمل شده و ثوابى براى ميت دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
به وصيت عمل شده است , و لكن ضامن اجرت است , واللّه العالم .
سئوال1346
شـخصى وصيت كرده تا قرآنهايى كه مدتها آن رامى خوانده است , با او در قبر بگذارند , آيااين عمل به وصيت اين شخص جايز است ؟
جواب
بسمه تعالى
مانعى ندارد , گر چه احتياط , استيذان از ولد اكبر است , واللّه العالم .
سئوال1347
براى غسل و كفن ميت , اجازه وارث و وصى , در چه حدى از لزوم هست ؟جواب
بسمه تعالى
چنانچه ميت , امر غسل و كفن را مشخصا وصيت كرده باشد ,اذن وارث لازم نيست , واللّه العالم .
سئوال1348
اگر متوفى وصيت كرده باشد كه بدون آگاهى ورثه مراسم غسل و دفن مرا انجام دهيد ,تكليف وصى چيست ؟
جواب
بسمه تعالى
مـى تـوانـد به وصيت عمل كند , ولى براى كفن از اموال ميت بدون اجازه وارث نمى تواند بردارد ,
مگر خود متوفى , كفن را در مالى جداگانه تعيين كرده باشد , واللّه العالم .
سئوال1349
شـخـصـى براى اداى نماز و روزه قضاى خود , ملك , ووصى مشخص كرده است .پس ازمـرگ او آن زمين در اختيارديگرى است , و وصى بر آن دستى ندارد .منزلى از او مانده ,و ورثه بر
آنند تا آن را تقسيم كنند , آيا به جاى ملك مى توان ازمنزل صرف بدهى هاى او كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
عـمل به وصيت از ساير اموال ميت با رضايت ورثه اشكالى ندارد .و اگر راضى نبودند , مادامى كه
امكان تصاحب آن ملك نباشد , عمل به وصيت بر وصى واجب نيست , واللّه العالم .
سئوال1350
آيـا ضـمـن عقد وكالت , موكل مى تواند وكيل را وصى بعداز مرگ خود قرار دهد تا وكيلنسبت به برداشت ديون خود ازمحل اموال وى اقدام نمايد ؟
جواب
بسمه تعالى
ضميمه كردن وصايت به وكالت مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1351
مـوصـى در وصـيت خود , وصى و ناظر برگزيده , لكن ناظردخالت نمى كند و وكيل همنمى گيرد , آيا وصى به تنهايى مى تواند عمل كند يا بايد حاكم شرع را ناظر قرار دهد ؟
جواب
بسمه تعالى
حاكم شرع ناظر تعيين مى نمايد , و تصرف وصى بدون آن جايزنيست , واللّه العالم .
سئوال1352
شـخصى وصيت مى كند كه بدنم را در سردخانه نگذاريد ,ولى طبق مقررات گاهى لازماست پزشك قانونى ببيند , وممكن است يك شب در سردخانه بماند , آيا اين وصيت نافذاست ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر ناچار به مخالفت وصيت نباشند , به آن عمل نمايند , واللّه العالم .
سئوال1353
مـادر شـهـيدى وصيت مى كند , سهم او را كه مثلا 400 هزارتومان است , صرف كار خيركـنـنـد .وصـى مى تواند آن مبلغ رادر صندوق قرض الحسنه گذاشته و پس از او به نام فرزند او
ونسل اندر نسل در آن جا بماند ؟
جواب
بسمه تعالى
مـبـلـغ مزبور چناچه از اموال مادر شهيد باشد , در صورتى كه زايد بر ثلث نباشد , بايد در خيرات
صرف شود .و اگر مال شهيدباشد وصيت مادر نسبت به آن اعتبار ندارد , واللّه العالم .
سئوال1354
شـخـصى وصيت مى كند از ثلث مالم خانه اى براى عيالم بخريد , ولى ورثه كوتاهى كردندنـخريدند و وصى هم مرد .حال آيا قيمت خانه در ملك آن زن قرار مى گيرد تا فقط ورثه زن ـ كه
ورثه او غير از ورثه شوهر است ـ ارث ببرند يا در ملك شوهر باقى است كه ورثه شوهر ارث ببرند ؟
جواب
بسمه تعالى
اين وصيت عهديه است .و چون عمل نشده است , ملك وارث شوهر است .و ورثه زن حقى ندارند ,
واللّه العالم .
سئوال1355
شخصى بدون اطلاع وصى , مقدارى از مال الوصيه راخرج و مصرف نمود .سپس به وصىاطلاعا داده و وصى هم راضى شده , آيا صحيح است ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه وصى اجازه كند , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1356
شـخصى مقدارى از ملكش را به دو فرزندش وصيت نمودتا بين ساير وراث نزاع نشود .آياهمشيره متوفى از اين مقداروصيت شده , ارث مى برد ؟
جواب
بسمه تعالى
انـسان مى تواند تا ثلث مال خود را براى بعد از مرگش , به هركس كه مى خواهد وصيت كند , هر
چند وارث او بوده باشد .بنابراين اگر شخص متوفى گفته باشد : مقدار مذكور بعد از مرگ من به
آن دو فـرزنـد بـدهـيـد , چنانچه زايد بر ثلث نبوده باشد , و لوبه انضمام وصيت هاى ديگر , مقدار
مذكور به اضافه سهم الارث شان به آن دو مى رسد .و بقيه ورثه در مقدار مذكور حقى ندارند .و در
صورتى كه زايد بر ثلث بوده باشد , وصيت او تامقدار ثلث نافذ است .و در زايد نفوذى ندارد , مگر با
رضايت ساير ورثه , واللّه العالم .
سئوال1357
از ثـلـث مال به حج بلدى وصيت كرده كه اكنون به جهت ترقى مؤنه حج , وافى نيست .وضمنا به نماز و روزه واجب وساير مخارج متعارف نيز وصيت كرده است , به چه ترتيبى عمل نمايند
؟
جواب
بسمه تعالى
اجرت حج ميقاتى را از تركه خارج مى كنند .و چنانچه ثلث ميت بر بقيه اجرت حج بلدى , و نماز و
روزه را مـى بـاشد , فهو .و الا صرف در نماز و روزه مى كنند .و اكتفا به حج ميقاتى مى شود ,البته
اين در صورتى است كه ورثه حاضر نشوند زايد بر ثلث رااز سهم خود بدهند , واللّه العالم .
سئوال1358
شـخصى به ثلث اموالش وصيت كرده و همسرش مى گويد : ثمنيه مرا بدهيد , سپس ثلثزمين خانه را از اصل مال جدا كنيد , چون من از زمين خانه ارث نمى برم و اگر ثلث تمام ما ترك را
قبل از دادن ثمنيه من كسر كنيد , به من ضررمى رسد .در حالى كه مى فرماييد : من بعد وصية او
دين ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچه ميت بر ثلث خود وصيت داشته باشد ثلث مال اوست .ودو ثلث ديگر متعلق سهام ورثه
است .و هيچ ورثه سهم او درفرض مزبور از اصل تركه خارج نمى شود , واللّه العالم .
سئوال1359
آيا ثبوت وصيت احتياج به نوشته يا نشان انگشت دارد ؟ اگر شخصى وصيت كند فلان چيزرا بـه فـلانـى بدهيد و شاهرهم دارد , اما نوشته و سر انگشت ندارد و وراث هم مخالفت مى كنند ,
تكليف چيست ؟
جواب
بسمه تعالى
ثبوت وصيت احتياج به نوشته و نشان انگشت ندارد .و اگرمحرز شود كه ميت اين وصيت را كرده
و محرز نشود كه قبل ازوفات آن را الغا كرده , احكام وصيت بر آن بار مى شود , واللّه العالم .
سئوال1360
مـيتى را بر پايه وصيت از بيرون قم , به قم آورده اند و درقم دفن شده است .مصارف دفناو از ما ترك برداشته مى شود ؟
جواب
بسمه تعالى
مـقدار واجب از تجهيز ميت از اصل تركه محسوب مى شود , مگراين كه وصيت كند همه را از ثلث
بـدهـنـد , و زايـد از مـقـدار واجـب ازثـلـث است , و چنانچه دفن در محل فوت , مانعى نداشته
مخارج زايد از مخارج دفن در محل فوت بر حسب وصيت از ثلث است ,واللّه العالم .
سئوال1361
بـعضى از مؤمنان وصيت مى كنند كه بعد از وفاتم سه روزمجلس ترحيم بگيرند و سه روزنهار بدهند , آيا اين وصيت راعمل نمايند يا صرف خيراتى بهتر از اين كنند ؟
جواب
بسمه تعالى
بايد طبق وصيت عمل شود .اگر چه عمل كردن براى اين امور كه ذكر كرده ايد خوب است , لكن
عمل كردن به وصيت ميت واجب است , واللّه العالم .
سئوال1362
شـخصى خود را مستطيع نمى ديد , هنگام وصيت , به حجة الاسلام وصيت نموده حال برفـرض ايـن كـه حج در گردن وى مستقر شده بود , به دليل تنگدستى , حج ميقاتى كفايت ازحج
بلدى مى كند ؟
جواب
بسمه تعالى
در فـرض مزبور , از ثلث مال ميت بايد حج بلدى براى او به جاآورند .و اگر ثلث مال وافى به حج
بـلدى نبود , چنانچه ورثه كبارميت راضى باشند , سزاوار است كسرى آن را از سهم خودبدهند .و
در غير اين صورت با ثلث ميت حج ميقاتى براى او به جا مى آورند , واللّه العالم .
سئوال1363
فـرزنـدى نـزد پدر براى خود كار مى كرده , و پدر هم برا اودستمزد وصيت نموده , آيا اينپسر از اموال ديگر هم ارث مى برد ؟ و آيا اموالى كه خود به دست آورده در اموال پدرش دخالت دارد
يا مال خودش است ؟
جواب
بسمه تعالى
بـعـد از مـرگ پدر پسران در اموال پدر شريك هستند , چه پسرى كه نزد پدر بوده و چه پسرى كه
مـسـتقل از پدر زندگى مى كرد .وچنانچه پسرى كه پيش پدر بوده , براى خود كار كرده و مالى
به دست آورده باشد , مالك آن مال بوده و در مقابل كارش چنانچه قصد مجانيت در كار نبوده باشد
, مـسـتـحق اجرت مى باشد , چه كار او در اموال پدر بوده باشد يا غير پدر .و ملكى را هم كه پدربه
وصـيت به پسر مذكور و فرزند ديگر تمليك نموده , به اضافه سهم الارث شان به آن دو مى رسد .و
رضـايـت سـاير ورثه لازم نيست , ولى اگر زايد بر ثلث بوده باشد , در زايد بر مقدار ثلث ,بايد ساير
ورثه رضايت بدهند , و الا وصيت نسبت به آن نافذنيست , واللّه العالم .
وقف
سئوال1364
اگر مسجد يا حسينيه از برق بى كنتور استفاده كند , از نظرشرعى اشكال دارد ؟جواب
بسمه تعالى
در موارد اضطرار كه از نظر مقررات ممنوعيت ندارد , بلا اشكال است , واللّه العالم .
سئوال1365
فـرش وقـف مـسجد , اگر فرسوده گردد , مى شود فروخت وچيزهاى تازه چون ظروفخريد ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچـه احـراز شـود كه وقف است , تا وقتى قابل استفاده است ,ولو در مساجد ديگر نمى توان
فروخت , واللّه العالم .
سئوال1366
بـراى بـرگزارى مراسم عمومى از قبيل عروسى و عزا ,اجازه هست از لوازم وقفى مسجداستفاده شود ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه وقف بر مسجد است , جايز نيست براى غير نيازهاى مسجد از آن استفاده كرد , واللّه العالم .
سئوال1367
مسجدى بر پا شد .همزمان با آن , مردم , قبرستانى را هم در نظر گرفتند و از هر دو بهرهمى بردند .سپس پولى در آن مسجد گرد آمد تا صرف عزادارى امام حسين ( ع ) شود , آيامى توان
صرف همان قبرستان نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر صاحبان اموال براى صرف در قبرستان اذن داده باشند ,جايز است .و در غير اين صورت جايز
نيست , واللّه العالم .
سئوال1368
خـيـرى , قـطـعه زمينى به نام مسجد اهدا نموده ولى نظرخويش را براى چيزهايى چونايوان , چايخانه , حياط وآشپزخانه در موقوفه , نگفته , آيا مى شود در موقوفه آنها را درنظر گرفت
و ساخت ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر زمين را به عنوان مسجد وقف كرده است , غير از مسجدنمى توان در آن احداث كرد .و اگر
براى صرف در مسجد اهداكرده مسجد و فقط چيزهايى كه براى مسجد متعارف است ,مى توان در
آن احداث نمود , واللّه العالم .
سئوال1369
اگـر مـوصى يكى از منازل را كه كمتر از ثلث مالش است , بااين قيد كه تا پنجاه سال حقفـروش بـه غـيـر را نـدارند , مگر دربين ورثه , حبس كند آيا برخى از ورثه مى توانند اين حبس را
به وقف عام تبديل كنند ؟
جواب
بسمه تعالى
صحت شرط مذكور محل اشكال است .و صحت وقف منزل به تمامه موقوف به رضاى جميع ورثه
اسـت .و هـر يك از ايشان مى تواند حصه خود را به نحو مشاع ـ به استثناى منافع در مدت حبس ـ
وقف كند , واللّه العالم .
سئوال1370
زمين متروكه اى هست كه مردم هر ساله مراسم عزادارى حضرت ابا عبداللّه الحسين ( ع )را در آنجا بر پا مى نمايندمى شود زمين مزبور را قبرستان مؤمنين كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه در آن زمين بنايى يا نشيمن گاهى ساخته اند , به اين قصد كه براى هميشه حسينيه باشد ,
زمين مزبور وقف حسينيه مى شود .و تصرف منافى در آن جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1371
زمـيـنـى به نام حسينيه اهدا شده , با بودن حسينيه ديگرنيازى به آن نيست , ساختن دارالقرآن در آن محل چه طوراست ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر آن زمين وقف بر حسينيه نشده و ساختن حسينيه موردى نداشته باشد , مانعى ندارد .و اگر
وقـف بـر سـاخـتن خصوص حسينيه شده , مى توانند آن را با زمين در مكان ديگر مبادله كنندكه
ساختن حسينيه در آن مورد حاجت است .و اگر مبادله ممكن نباشد , آن زمين را مى فروشند و با
ثمن آن زمين ديگر رامى خرند .و مباشر اين اعمال متولى شرعى وقف بايد باشد .و درفرض نبودن
متولى شرعى بايد از حاكم شرع اجازه بگيرند ,واللّه العالم .
سئوال1372
اثاثيه مسجد اگر به درد نخورد , آيا مى شود آن را دورانداخت و يا سوزانيد ؟جواب
بسمه تعالى
اگـر از قـبيل چيزهايى باشد كه در مسجد ديگر مصرف دارد , درمسجد ديگر بايد صرف شود , و
چـنـانـچـه مـسـجـدى كه نيازمند به آن باشد , يافت نشود , در مثل حسينيه و امثال آن از اوقاف
عامه تصرف شود .و اگر به هيچ وجه به درد نمى خورد و از فضولات است , سوزاندن يا دور ريختن
آن مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1373
براى تبديل به احسن , مى شود در و پنجره مسجد رافروخت ؟جواب
بسمه تعالى
نبايد بفروشند , و بايد به مسجد ديگر بدهند , واللّه العالم .
سئوال1374
چـيـزى كـه قبلا به مسجد داده شده به فرض اين كه احكام وقف و تمليك فرق كند اگرندانيم كه وقف مسجد شده ياتمليك , چه بايد كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
در فرض سؤال , بنابر احتياط احكام وقف ملاحظه شود , واللّه العالم .
سئوال1375
لـطفا فرق بين چيزهايى كه به نام تمليك و يا وقف به مساجد يا جاهاى ديگر داده مى شودبفرماييد .جواب
بسمه تعالى
اموال موقوفه در غير موارد استثنا قابل تبديل نيست , ولى اموالى كه تمليك شده است با اذن حاكم
شرع قابل تبديل است ,واللّه العالم .
سئوال1376
گـاه بـرخـى چيزها وقف مسجد يا حسينيه مى گردد كه به نظر آگاهان , استفاده از آننـارواسـت , اگـر نگه دارى شوند به تدريج از ارزش آنها مثل فرش يا جز آن , كاسته مى گردد .از
اين رو آيا فروش اينها جايز است يا نه ؟
جواب
بسمه تعالى
اموال موقوفه مادامى كه قابل استفاده است در غير موارد استثناقابل تبديل نيست .و مورد سؤال از
موارد استثنا محسوب نمى شود , واللّه العالم .
سئوال1377
زمـينى را براى مسجد اختصاص داده بودند هنوزساختمان نشده , نقشه جاده براى گذراز آن زمـيـن به ميان آمده است .شايد بعضى هم در آن جا نماز خوانده باشند .اكنون شوراى محل
قطعه بزرگى زمين به جاى آن براى مسجدواگذارده نموده , حكم چيست ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر قصد مالكين اين بوده كه با احداث ساختمان آن را مسجدقرار بدهند هنوز مسجد نشده و بر
مـلك آنها باقى است وتصرف مذكور فى حد نفسه مانعى ندارد , ولى اگر قصدشان اين بوده كه از
ابتدا يا با سكو ساختن مسجد شود , تصرف مذكورجايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1378
آب انـبارهايى كه گذشته كاربرد داشت و اكنون نيازى به آن نيست , آيا اجازه مى فرماييدآن جا براى جوانان دار القرآن بسازند ؟
جواب
بسمه تعالى
مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1379
مـسـجـدهـا و تكايا همواره ظرفهايى جهت پذايرايى از مردم داشته اند , برخى از آنها مسىهـسـتند و اين روزها , اينهاكاربردى ندارند , آيا اجازه مى فرماييد آنها را به چيزهاى كارآمد در آن
جاها تبديل كنيم ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچـه آن ظرفها در آن مساجد و تكايايى كه براى آن وقف شده اند قابل استفاده نيستند و در
مـساجد و تكاياى ديگر هم قابل استفاده نيستند مبادله آنها با ظرفهاى قابل استفاده مانعى ندارد ,
واللّه العالم .
سئوال1380
پـيـرو پرسش پيشتر , گاهى مسجدها و تكايا چوب , در وپنجره از كار افتاده دارند , اجازهفروش آنها براى خريدن آهن وآجر , اجازه مى فرماييد ؟
جواب
بسمه تعالى
در و پـنجره مسجد قابل فروش نيست .اگر در مساجد ديگرى قابل استفاده باشد بايد در مساجد
ديـگـر صـرف كنند .و اگر درمساجد ديگر هم مصرف نداشته باشد , فروش آن جايز نيست ,واللّه
العالم .
سئوال1381
زمـيـنى با نخلهاى خرما , وقف امام حسين ( ع ) است , آيارفتن در آن , و كندن آنها براىدامها , مانعى دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر ديـوار و مـانند آن ندارد , رفتن و نشستن براى استراحت مانعى ندارد , ولى چيدن علفى كه
قيمت دارد و مى خرند , و لو به جهت زيادى آن يا اجاره مى كنند , جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1382
آيا مى شود باغى با 30 نخل خرما كه وقف امام حسين ( ع ) با باغ ديگرى با همان تعداد نخلعوض كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
تبديل وقف جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1383
اگر انسان رساله عمليه اى را وقف مسجدى كرد بچه نمازگزاران آن مسجد از اين گونهكتابها استفاده نمى كنند آيامى تواند آن رساله عمليه را وقف كتابخانه اى نمايد ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر وقـف مـسـجـد شده , بايد در مسجد بماند و نمى توان آن را براى جاى ديگر وقف كرد , واللّه
العالم .
سئوال1384
اگر وقف كننده يا گيرنده از يك مرجع , هيئت امناى مسجد از مرجع ديگرى تقليد كنند.و ايـن دو مـرجـع هم درمسائل فوق با هم اختلاف نظر داشته باشند , آيا به نظر مرجع گيرنده و
وقف كننده يا نظر مرجع مجرى كارهاى مسجد رفتارشود ؟
جواب
بسمه تعالى
امر موقوفات راجع به متولى شرعى است و در صورت نبودن متولى بايد به حاكم شرع مراجعه شود
.و هيئت امنا با اجازه حاكم شرع بايد عمل كنند , واللّه العالم .
سئوال1385
اگـر چـيـزهـايى مانند فرش كه با پول چند نفر خريدارى شده , و نظر و نيت بعضى وقفبـوده و نظر بعض ديگر تمليك بوده .در اين گونه موارد چه بايد كرد ؟ اين چيزها موقوفه به شمار
مى آيند يا تمليك ؟
جواب
بسمه تعالى
بـايـد بـر طـبـق نـظر و اجازه كسانى كه پول داده اند , عمل شود .ودر صورت مفروض از تبديل
اجتناب شود , على الاحوط , واللّه العالم .
سئوال1386
چـيزهايى كه وقف يا تمليك شده و شرعا مجاز به فروش باشيم , آيا مى شود چيزى كه نيازمسجد باشد .خريده شود ؟
جواب
بسمه تعالى
حتى الامكان , بايد مشابه خريدارى شود , واللّه العالم .
سئوال1387
اگـر بـايـستى فرش خريدارى شود , لكن موكت خريدارى گردد يا به جاى فروش فرشدستباف , فرش ماشينى يا موكت خريدارى شود , آيا اشكال شرعى ندارد ؟
جواب
بسمه تعالى
نـظـيـر هـمـان فـرش فروش رفته بايد خريدارى شود , ولى اگر مبلغ وافى نبود خريد مشابه در
مصرف اشكالى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1388
زمينى را به مسجد داده اند تا هنگام نياز حسينيه يا منزل روحانى بسازند آيا مى شود آن رافروخت و صرف مسجدنمود ؟ اگر وقف فى سبيل اللّه باشد , چطور ؟
جواب
بسمه تعالى
زمـيـن مـذكـور را فـقط در جهات تعيين شده بايد مصرف كرد .ونمى توان فروخت .و اگر وقف
مـسـجـد شـده اسـت و جهت خاصى در استفاده از آن تعيين نشده است , مى توان از منافع اجاره
آن براى مسجد استفاده كرد .و در هر حال اگر متولى شرعى دارد ,امر آن راجع به متولى است .و
گر نه هر گونه تصرفى بايد به نظر مجتهد جامع الشرايط انجام بگيرد , واللّه العالم .
سئوال1389
زمـيـنهاى اصلاحات ارضى كه به دست كشاورزان رسيده آاز آن جايى كه زارعين , مالكمنافع ملك هستند نه عين ملك آآيا مى توانند بدون اذن مالك اصلى منافع را وقف نمايند ؟
جواب
بسمه تعالى
وقف منافع صحيح نيست .بلى , چنانچه وصيت باشد و عين راخود مالك باشد , مانعى ندارد , واللّه
العالم .
سئوال1390
غـسـال خانه تازه اى ساخته شده .غسال خانه ديرينه اى نيزبوده كه ظروف و اسبابى دارد ,مى توان از اينها در آن استفاده كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
در فرض عموم وقف , استفاده از ظروف مذكوره اشكالى ندارد ,واللّه العالم .
سئوال1391
چيزهايى كه در مسجد بوده , مثل قورى , ساعت و.. .كه كهنه اند .كسى مى خواهد به جاىآن چيزهاى نو بخرد .وچيزهاى قديمى خود را بردارد و به فقير بدهد يا به حسينيه ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر چيزهاى قديمى وقف شده باشد و در مسجد مذكور ياحسينيه اى كه ابتدا براى آن وقف شده
است مورد استعمال باشد , انتقال آن به جاى ديگر جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1392
ظـرفـهـايى كه در مسجد هست و وقف آن جا شده كه درروزگار ما كاربردى ندارد , و ازرسـم افـتـاده , در حـالـى كه گذشته به كار مى امده اجازه هست آنها فروخته شود و به جاى آن
,چيزهاى مورد نياز مسجد خريده شود ؟
جواب
بسمه تعالى
تـغـيير اموالى كه وقف مسجد شده است , جايز نيست , مگر آن كه در همان مسجد يا مسجد ديگر
هيچگونه مصرفى نداشته باشد ,در اين صورت فروخته مى شود , و با پول آن اشياء مشابه موردنياز
مـسـجد را تهيه مى كنند .و متصدى امر , متولى شرعى آنهاست و در صورت عدم متولى به حاكم
شرع مراجعه شود ,واللّه العالم .
سئوال1393
فـرش هـايـى كـه مسجد دارد و چون اين فرش ها با هم هماهنگ نيستند و هر كدام به يكنـقـشـه اسـت , ولـى قـابـل اسـتفاده است , آيا مى توان آن گونه فرش ها را فروخت و به جاى آنها
فرش هاى زيباتر خريدارى كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر وقف نشده , با اذن حاكم شرع قابل فروش و تبديل است .واگر وقف شده قابل تغيير نيست ,
و لو هماهنگ نبوده باشد ,واللّه العالم .
سئوال1394
فرشى خراب شده , به مسجدى وقف شده شايد درهمان حال به درد ساير مساجد بخورد ,آيا مى شود تبديل به احسن نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
مـالـى كـه وقـف مـسجد شده , تبديل آن به احسن جايز نيست .چنانچه در آن مسجد قابل انتفاع
نباشد , بايد به مساجد ديگرداده شود , واللّه العالم .
سئوال1395
زمـيـنـى متروكه كه سالهاست بى بهره مانده و معروف به زمين امام حسين ( ع ) است .وممكن است دستخوش سوءاستفاده واقع شود , آيا جا دارد حسينه اى ساخته شود ؟
جواب
بسمه تعالى
ساختن حسينيه در زمين مزبور با توجه با آنچه در سؤال فرض شده , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1396
شـخـصـى در مدرسه علميه كه براى طلاب وقف شده ,مدتى سكونت مى كند و تنها نمازقـضـا مـى خواند و كار ديگرى ندارد , آيا شرعا جايز است ؟ و آيا متولى مى تواند چنين اجازه اى به او
بدهد ؟
جواب
بسمه تعالى
در صـورتـى كـه وقـف بـر خصوص طلاب باشد و طلاب نياز به سكونت در مدرسه داشته باشند ,
متولى نمى تواند اذن بدهد ,مگر آنكه به مصلحت موقوف عليهم باشد , مثل اين كه خادم كه خدمت
بـه طـلاب بـكـنـد مانعى ندارد .و همچنين اگر طلاب در محل نباشد , جايز است متولى وى را
اسكان دهد , واللّه العالم .
سئوال1397
ايا زمين موقوفه را مى توان معامله يا عوض كرد ؟جواب
بسمه تعالى
بيع عين موقوفه به جهت تبديل به اصلح جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1398
در زمينى خانه اى ساختم و صاحب آن مى گويد : زمانى قبرستان بوده , در حالى كه اثرىاز قبر نديدم .آيا گفته اوحجت است ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر وقف بودن آن بر قبرستان مشهود نباشد , مانعى ندارد ,واللّه العالم .
سئوال1399
اگر چيزى كه در وقف آن آمده : (( از آن طلاب و دانش اموزان و معلمين است )) چگونهاست ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچه واقف خود حد و مقدارى معين نكرده منوط به نظرمتولى مى باشد هر مقدار كه صلاح
ببيند , واللّه العالم .
سئوال1400
اذن عمومى متولى در وقف خاص , چه صورت دارد ؟جواب
بسمه تعالى
بـر خـلاف وقف عمل كردن جايز نيست , و لكن در بعضى موارداذن عمومى بر خلاف وقف خاص
نـمـى شـود , مـثـلا اين كه طعامى از مال موقوف بر اهل علم تهيه شده براى اهل علم و اهل علم
كـم آمدند , غذا زياد ماند كه ضايع مى شود , متولى طعام را كه زيادى است به فقرا يا سايرين كه از
آنجا عبور مى كنند بدهد و آنها رادعوت به غذا كند , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1401
سـرويـس بـهـداشـتـى مدارس علميه اى كه وقف عام است ,به گونه اى كه براى طلبه هامزاحمت است , چون از بزرگ وكوچك حتى ديوانه ها از آن استفاده مى كنند .و بهداشت نيزرعايت
نمى شود , آيا مى توان آن را وقف ويژه كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچـه رفت و آمد مردم مزاحمت با طلاب باشد , متولى مى توانداز رفت و آمد آنها ممانعت يا
محدود نمايد , واللّه العالم .
سئوال1402
آيا وقف بر خيرات احتياج به اذن و اجازه از مرجع تقليدمى باشد ؟جواب
بسمه تعالى
وقـف بـر خيرات احتياج به اجازه ندارد .و سزاوار است كسى كه مالش را وقف مى كند , اهم و اكثر
خيرا را ملاحظه كند , و مال را برآن وقف نمايد , واللّه العالم .
سئوال1403
مـقدارى پول جمع آورى شده و از آن براى مسجد فرش خريدارى شده , چون اين فرش بافـرشـهـايى كه وقف مسجداست فرق مى كند , و اگر براى اين مسجد به درد نخورد آيا به مسجد
ديگر مى توان داد ؟
جواب
بسمه تعالى
فـرشـى را كـه با پول جمع آورى خريده ايد چنانچه وقف مسجدنشده باشد فروش آن و تهيه چيز
ديگرى كه به مصلحت مسجدباشد , مانعى ندارد .و اگر وقف مسجد شده باشد , حكم وقف رادارد
, واللّه العالم .
سئوال1404
زمـينى براى مسجد و خانه روحانى گرفته شد .مسجدساخته شد , لكن منزل عالم هنوزسـاخته نشده .فردى بدون اجازه هيئت امنا در آن زمين مغازه نانوايى برپا كرده , آيانانوايى خراب
شود يا اجاره صرف مسجد گردد ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنانچه زمين مزبور از زمينهاى موات بوده و بعد از ساختن مغازه نانوايى براى ساختن خانه عالم
جـايـى مانده باشد , درصورتى كه شخصى كه مغازه درست كرده متعهد شود براى مسجد مبلغى
بپردازد , باقى ماندن مغازه مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1405
مسجدى حياط وسيعى دارد , آيا مى توان بخشى از حياطرا به همسايه آن فروخت ؟جواب
بسمه تعالى
بيع مزبور صحيح نيست , واللّه العالم .
سئوال1406
مـقـدارى پـول بـه مـنـظور بازسازى مسجد از كمك هاى مردم گردآورى شده است , آيامى توان با آن كتاب مورد نياز روحانى و امام جماعت را خريدارى كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه پولى را كه از مردم جمع اورى كرده اند براى بازسازى مسجد گرفته اند نمى توان اموال را
در غـيـر ان صـرف نـمـود و اگـرمـقـدارى از ان زيـاد امـد يـا پـول را بـراى مـصـارف مـسجد
گـرفـته اندمى توان كتبى را كه مورد نياز است براى مسجد خريدارى نمودكه عالم مسجد در هر
زمانى بتواند از ان استفاده نمايد , واللّه العالم .
سئوال1407
مـسـجـدى درسـت شـد , سپس بر آن شدند تا بالاى آن خانه اى كه پيش بينى شده بود ,بسازند , آيا روا است ؟
جواب
بسمه تعالى
نمى توانند , واللّه العالم .
سئوال1408
مدرسه اى براى طلاب ساكن وقف شده .در وقفنامه آورده نشد كه ديگران تصرف نكنند .نظر واقف نيز روشن نيست .آيا وضو و تخلى براى غير ساكنين , چه طلبه يا غيرطلبه , جايز است ؟و اجازه مدير مدرسه اثر دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
غـيـر ساكنين نمى توانند وضو بگيرند و از دستشويى استفاده كنند , مگر اين كه عموم وقف احراز
شـود , و اجـازه مدير مدرسه اثرى ندارد .اگر متولى شرعى وقف اجازه داد , استفاده كردن مانعى
ندارد , واللّه العالم .
سئوال1409
مسجد و حسينيه اى كنار هم مى باشند مقدارى وسايل قديمى به طور مشترك در هم بودهكه اينك كارايى ندارند .آيامى شود صرف مسجد يا حسينيه ديگرى نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر در مـسـجـد و حـسينيه ديگر قابل استفاده نباشد , آنها رابفروشند و پول آن را در مسجد و
حسينيه و وضوخانه صرف نمايند , واللّه العالم .
سئوال1410
فـردى بـه عـلت نافرمانى فرزندانش , و روگردانى از آنان ,خانه مسكونى خويش را بدوناجـراى صيغه و رضايت قلبى ,وقف نموده .سپس محضرى نمود و توليت آن را مادام العمربه خود
اختصاص داد .بعد از مدتى پشيمان گشته و به مدت ده سال هم به مقتضاى وقف رفتار هم نكرده
.اكنون او مرده ,آيا وارثان مى توانند آن خانه را بين خود تقسيم كنند ؟
جواب
بسمه تعالى
وقف صحيح است , و قابل برگشت نيست .و بر طبق وقف متولى شرعى عمل كند , واللّه العالم .
سئوال1411
حـسـينيه تازه اى كه ساخته شد , حسينيه قديمى تقريبابى بهره مانده است , مگر تنها روزعاشورا .آيا مى توان آن جا رابه كتابخانه تبديل كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
گذاشتن كتاب در حسينيه و استفاده از كتابها به نحوى كه باعزادارى در حسينيه منافات نداشته
باشد , مانعى ندارد , ولى تبديل آن به كتابخانه جايز نيست .بايد به عنوان حسينيه باقى بماند , واللّه
العالم .
