لطفا منتظر باشید ...
سئوال1412
فرد خيرى يك باب مسجد و مدرسه علميه ساخته ,سپس درآمد املاك و مستغلا ت ديگرخـود را بـراى تعميرمسجد و شهريه طلاب همان مدرسه وقف نموده نيز افزوده درصورت از بين
رفتن مسجد و مدرسه , درآمد موقوفات راصرف فقراى شهر نمايند .اكنون مسجد و مدرسه خراب
شـده است .فردى ديگر در همان جا مسجدى ساخته و بالاى آن رابه حجره طلاب اختصاص داده
است .در حال حاضر , آياموقوفات صرف مسجد و مدرسه جديد شود يا صرف فقراى شهر ؟
جواب
بسمه تعالى
در فرض مذكور موقوفات صرف فقراى شهر مى شود , واللّه العالم .
سئوال1413
زمينى به طور كلى وقف شده و شامل مسجد , مدرسه ,مقبره جز آن مى شود .و توليت آنرا بـه دسـت عـلـمـاى آن منطقه قرار داده اند , آيا مى شود در آن فقط مسجد ساخت ؟ آيامى شود
توليت آن را به عالمى از منطقه ديگر سپرد ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه مورد وقف براى مطلق امور اسلامى , مثل مسجد ومدرسه و غيره است , جايز است مسجد
بـنا كنند .چنانچه براى خصوص علماى منطقه خاص توليت قرار داده شده , توليت براى غير آنان
ثابت نيست , ولى مى توانند از غير منطقه براى خود وكيل قرار دهند , واللّه العالم .
سئوال1414
زمين وقفى كه جزء خيابان شود , آيا عبور و مرور افراد ازآن جا جايز است ؟جواب
بسمه تعالى
در صورتى كه زمين مزبور را بخرند و جزو خيابان قرار بدهند ,مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1415
زمـيـنـى وقف شده , عوايد آن صرف عزادارى سيد الشهدا( ع ) شود اكنون كه در خيابانقرار گرفته است , آيا جايز است آن را جزو خيابان قرار دهند , در چه صورت ؟
جواب
بسمه تعالى
در فـرض مـزبـور , جايز است زمين مزبور را فروخته و با پول آن زمينى در محل ديگرى بخرند كه
وقف سيد الشهدا ـ عليه السلام ـ باشد , واللّه العالم .
سئوال1416
مصالحه با متولى وقف بر قيمت , در اشياء مثلى , ماننداتلاف شيشه وقف چه صورت دارد ؟جواب
بسمه تعالى
مـانـعـى نـدارد .و لكن شى ء مزبور بايد از اجزاى مسجد نباشد ,مانند شيشه پنجره مسجد , چون
اتلاف اجزاى آن ضمان ندارد .و لو اتلاف عمدى آن حرام است , واللّه العالم .
سئوال1417
ساختن مسجد در زمين موقوفه بر فرقه متصوفه , چه صورت دارد ؟جواب
بسمه تعالى
چنانچه زمين وقف شده كه صومعه با خانقاه درست كنند يامقاطع آن را صرف در صومعه و خانقاه
كنند , مسجد ساختن درآن زمين براى مسلمانها , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1418
ايا مى تواند بدون حضور در مجلس عزاى مسجد فقط ازغذاى ان استفاده نمود ؟جواب
بسمه تعالى
اگر وقف گرديده براى عزاداران , كسى كه در عزا حاضر نبوده ,نمى تواند از آن غذا بخورد .ولى
اگر وقف شده باشد كه درمجلس عزا شام بدهند , خوردن آن مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1419
آيا سنگهاى قبرستان را براى احداث غسال خانه مى شودبرداشت ؟جواب
بسمه تعالى
بـرداشـتـن سـنـگ هـاى قـبر جايز نيست , مگر اين كه سنگهاى قبر رااز قبرستان بيرون بريزند و
صـاحـبـان آن مـعـلـوم نـباشد يا از آن اعراض كرده باشند كه در اين صورت مى توانند بردارند , و
لكن اگر اعراض معلوم نباشد , بايد از حاكم شرع اجازه بگيرند , واللّه العالم .
سئوال1420
حسينيه اى ساخته شده اما قصد وقف نشده آيا مى توانندمصالح آن را در جاى ديگرى براىساختن حسينيه انتقال دهد ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچه ساختمانى را كه ساخته , از ملك خود خارج كرده باشد ,نمى تواند در آن تصرف كند .و
اگـر از مـلـك خـود خـارج نـكـرده ,بـلـكـه در مـلك خود باقى گذاشته و فقط براى عزادارى
مورداستفاده قرار مى گيرد , تصرف در آن مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1421
آيا در زمين قبرستان مى شود مسجد درست كرد ؟جواب
بسمه تعالى
چـنانچه قبرستان , موقوفه نباشد و مستلزم نبش قبر نيزنباشد , احداث مسجد مانعى ندارد , واللّه
العالم .
سئوال1422
صاحب مال هنگام خواندن صيغه وقف , شرط مى كند كه اين مال تا به مدت و مبلغ معينىدر اجاره شخص خاصى باشد .پس از پايان آن به نظر متولى اجاره داده شود , آيا چنين وقف صحيح
است ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر عين را مسلوب المنفعة وقف كند , وقف درست است , و ذكرشرط مزبور لزومى ندارد .و اگر
هنگام وقف شرط كند كه عين به فلانى اجاره و مال الاجاره بر موقوف عليه صرف شود , بعيدنيست
كه چنين شرطى درست باشد , اگر چه خالى از تاءمل نيست , واللّه العالم .
سئوال1423
ملكى را وقف مدرسه علميه مى كنند كه اساتيد و طلاب در آن سكونت داشته باشند .اگراحتياج نباشد , اجاره بدهندو پولش را صرف حوزه علميه نمايند , آيا چنين وقف درست است ؟
جواب
بسمه تعالى
وقف مزبور درست است , واللّه العالم .
سئوال1424
وقف نهرها و رودخانه ها و چشمه هاى طبيعى درست است ؟جواب
بسمه تعالى
وقف مباحات درست نيست , واللّه العالم .
سئوال1425
عـيـن موقوفه به جهت طرو مسوغات شرعيه فروش رفته وپول آن براى خريد رقبه ديگركافى نيست , آيا مى توان با آن سهام شركتهاى سهامى را خريد و وقف نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
بـايد با آن پول عين ديگرى را ـ و لو از جنس ديگر باشد آخريدارى و وقف نمود .و در صورت عدم
امكان , بايد وجه مزبوررا در همان جهت وقف صرف كرد , واللّه العالم .
سئوال1426
آيا وقف بر كافر ذمى صحيح است ؟جواب
بسمه تعالى
وقف در جهات محلله مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1427
وضو گرفتن در حوضى كه نمى دانيم وقف عموم است ياخير چگونه است ؟جواب
بسمه تعالى
مادامى كه احراز نكرده وقف براى عام است نمى تواند از آن حوض وضو بگيرد بلى اگر سيره بر اين
جـارى شـده كـه افرادخارجى هم از آن وضو مى گيرند وضو گرفتن از آن آب مانعى ندارد , واللّه
العالم .
سئوال1428
فرشهاى موقوفه را كه كهنه شده اند مى تواند فروخت ولوازم ديگر مسجد را خريد ؟جواب
بسمه تعالى
اگـر احراز شود كه فرش ها وقف است نمى توان آنها را فروخت ياتبديل به غير كرد مگر اينكه ديگر
قـابل استفاده نباشد و لو درمساجد ديگر , كه در اين فرض , فروش يا تبديل آنها مانعى ندارد ,واللّه
العالم .
سئوال1429
محله ايست كه در سابق داراى چند دستشوئى و توالت بوده بنام حوضخانه در حدود پنجاهسـال اسـت كه به كلى متروكه است در نزديكى اين محل دو مسجد وجود دارد كه هركدام داراى
چند دستشوئى و توالت مجهز و داير مى باشد بااين وجود ديگر نيازى به توالت نيست چون سابق بر
اين محل حوضخانه گود بوده تا بتوان از آب قنات يا چشمه به آن آب رساند ولى الان با وضع فعلى
آن آبـهـا قـطع شده و از آب لوله كشى استفاده مى شود و آن دو مسجد هم مجهز به آب لوله كشى
مـى بـاشد اخيرا نيز با احداث خيابان مقدارى از آن حوضخانه در خيابان واقع شده و در حدود
48 مـتـر آن بـاقى مانده است چون اين محل در كنار خيابان است و محل هم احتياج به درمانگاه دارد
جايز است شخصى كه اين محل را ازاوقاف اخذ كرده درمانگاهى كه عام المنفعه باشد بنانمايد .جواب
بسمه تعالى
در فرض مزبور اگر درمانگاهى بسازند كه عام المنفعه باشد به نحوى كه به خاطر وقف بودن محل
به مراجعه كنندگان تخفيف داده شود , و وقفيت آن زمين هم حفظ شود مانعى ندارد , واللّه العالم
.
سئوال1430
چـيـزى را بـر اعلم علماى بلد يا امام جماعت مسجد وقف كرده , در حالى كه خود اعلم ياامام جماعت است , آيامى تواند از آن بهره ببرد ؟
جواب
بسمه تعالى
وقـف بـر نـفـس صـحـيح نيست .و چنانچه آن را وقف بر عنوان كرده و موقوف عليه بر واقف نيز
منطبق شود بعيد نيست بتواند از منافع وقف استفاده كند , واللّه العالم .
سئوال1431
مـنـزلى را وقف مسجدى كرده به شرط اين كه تا خود زنده است در اين زندگى كند , آياصحيح است ؟
جواب
بسمه تعالى
در صـورتى كه منزل را حين الوقف ـ با استثناى منافع مادام العمر برخود ـ وقف كرده است مانعى
ندارد , واللّه العالم .
سئوال1432
در كـنار مسجد مخروبه اى , جاده مالرو است و لازم است ماشين رو شود , مردم نيز راضىهستند به جاى آن زمين به مسجد بدهند , دادن زمين مسجد به جاده درست است ؟
جواب
بسمه تعالى
مسجد را نمى شود ضميمه جاده كرد , واللّه العالم .
سئوال1433
هيئت امناى مسجد براى بازسازى و ساير تصرفات ,مى تواند بدون اجازه متولى اقدام كند؟
جواب
بسمه تعالى
در امـور مـتـعـلق به موافق و موقوفات مسجد هيئت امنا و غيره ,نمى توانند بدون اذن و زير نظر
متولى تصرف نمايند , ولى تصرفاتى از قبيل تعمير مسجد و انداختن فرش در مسجدمانعى ندارد ,
واللّه العالم .
سئوال1434
مسجدى را وقف كرده كه امام جماعتش هاشمى باشد ,آيا اين شرط رواست ؟جواب
بسمه تعالى
رعايت شرط مذكور , لازم نيست , واللّه العالم .
سئوال1435
در وقف نامه آمده سالى دو روز روضه خوانى شود , آياشب را هم شامل مى شود ؟جواب
بسمه تعالى
چنانچه در آن محل روضه خوانى در شب نيز متعارف باشد ,مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1436
زمـينى وقف مسجد شد و با كمك ديگران مسجد برپاگرديد , تا كنون در آن نماز خواندهنشده , آيا حكم مسجد رادارد ؟
جواب
بسمه تعالى
حكم مسجد را دارد , واللّه العالم .
سئوال1437
فردى چيزى را وقف كرده و توليت آن را تا خود زنده است براى خود , و پس از خود , براىفـرزنـدان پسر ارشد نسل خويش قرار داده .آيا توليت بعد از مردن فرزندان پسر ارشدبى واسطه به
فرزند او مى رسد يا به عموى آنها ؟
جواب
بسمه تعالى
تـولـيـت آن در هر طبقه , بعد از فوت خود واقف با ولد ارشد ازذكور است .و به غير او به عموها و
ديگران نمى رسد , واللّه العالم .
سئوال1438
خانه اى براى آموزش قرآن بود .اينك از كار افتاده , آيامى شود مكانش را با زمين , دكان ياسـاخـتـمـانـى ديگر عوض كرد كه از آن استفاده بهتر شود ؟ در صورت عوض كردن خانه قرآن از
موقوفه بودن مى افتد ؟
جواب
بسمه تعالى
فـروش خـانـه مـوقوفه جايز نيست , بلكه آن را اگر ممكن شودتبرعا تعمير , و گر نه بعض آن را
اجاره دهند , و بعضى ديگر رابا عوايد حاصله تعمير كنند و اگر آن هم ممكن نشد ,مى فروشند .با
پول آن جاى ديگر براى تدريس قرآن تهيه مى كنند , و وقف مى نمايند .و اگر آن هم ممكن نشد ,
بـا پـول حـاصـل از فروش , و كافى را بخرند و وقف بر تدريس قرآن نمايند كه عوايد حاصله صرف
تدريس قرآن شود , واللّه العالم .
سئوال1439
در حـياط مسجد قديمى , حدود سى سال پيش چندكودك را دفن نموده اند .گروهى ازمردم خير بر آنند تا در آن حسينيه اى بسازند و مسجد را هم بازسازى كنند , آيا اجازه مى فرماييد ؟
جواب
بسمه تعالى
در صـورتى كه زمين مذكور از نظر موقوفه بودن مشكوك باشد ,ساختن حسينيه و توسعه مسجد
به طورى كه موجب نبش قبرنباشد , مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1440
حـيـاطى كـه مـال مـسـجـد است , ولى وقف نشده با اجازه متولى خاص , عالمى را دفننموده اند , اين عمل چه حكمى دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
صـيـغـه لـفظى براى تحقق وقف لازم نيست .و وقف به طورمعاطات نيز نافذ است .و همين كه
حـيـاط مـسـجـد را بـراى مسجدقرار داده اند , وقف براى مسجد است , گر چه احكام مسجد بر
آن مـترتب نيست , ولى دفن در حياط مسجد , با جهت وقف منافات دارد .بلى , اگر ميتى را دفن
كـردند و اخراج آن از جهت تلاشى بدن و مانند آن موجب هتك مؤمن باشد , اخراج واجب نيست ,
بلكه دربعضى موارد , جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1441
تـعـداد زيـادى قـرآن وقـف حـسـينيه شده به علت زيادى ,همه آنها تلاوت نمى شود , آيامى شود براى حسينيه هاى ديگروقف نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورتى كه نياز به آنها نباشد مى توان در حسينيه هاى ديگراز انها استفاده نمود , واللّه العالم .
سئوال1442
اگر مكانى مشكوك باشد كه موقوفه هست يا نه , مى شودنماز خواند ؟جواب
بسمه تعالى
در صورت شك در موقوفه بودن نماز خواندن , مانعى ندارد ,واللّه العالم .
سئوال1443
زمين حمام خرابه اى اهدايى است , آيا مى شود در اين زمين به جاى حمام مجتمع فرهنگىاحداث نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورت وقف بودن حمام مذكور چنانچه ممكن است و لو درآينده محل حاجت استحمام اهالى
قـرار بـگـيـرد , و بـايـد بـراى حـمـام عـمومى ابقا شود .و اگر ممكن نيست , و يا وقف بودن آن
احرازنگرديده براى امور مباحه مى توان محل عام المنفعه قرار داد ,واللّه العالم .
سئوال1444
بـعـرض مـى رسـانـد : حسينيه اى است قديمى كه در حال حاضر جهت برگزارى مراسممذهبى نياز به توسعه و تجديدبناء دارد ( زمينى هم براى اين منظور آماده گرديده ) در يك سمت
آن خانه ها است كه راه عبور آنها از حسينيه است .اجازه مى فرماييد كه در طرح توسعه آن كوچه اى
براى عبور همگان اززمين حسينيه جدا و ساختمان حسينيه مستقل و مجزا و بدون شريك باشد ؟
جواب
بسمه تعالى
زمين حسينيه را نمى شود كوچه قرار داد مگر اينكه از اول راه عبور خانه هاى مسكونى از اين طريق
بـاشد كه در اين صورت به مقدار نيازى كه قبلا داشتند مى شود كوچه درست كرد و اگرنه زمين
جديد كوچه درست كردن به مقدار متعارف مانعى ندارد , واللّه العالم .
سئوال1445
وقـف نـامه مدرسه دينى گم شد و عالمى با اذن مجتهدجامع الشرايط بازسازى آن را بهگردن گرفته آيا ديگرى بى اجازه مى تواند دخالت نمايد ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورتى اذن شخص مزبور لازم است كه بعد از ساختن مدرسه از طرف مجتهد به عنوان متولى
مـدرسـه تعيين شده باشد .و در غير اين صورت براى تصرف در مدرسه , بايد به مجتهد يا وكيل او
مراجه كنند , واللّه العالم .
سئوال1446
انـجمنى زمينى را خريدارى كرده اند .به علت زياد بودن زمين , قرار بود در قسمتى از آنمـسـجـد بنا كنند .هنوز صيغه وقف مسجد اجرا نشده و هيچ كارى هم از لحاظ بنا صورت نگرفته
اسـت .منتهى گروهى به قصد مسجد بودن , در آن مكان نماز خوانده اند , آيا همين مقدار كفايت
مى كند .اگركفايت نمى كند , مى شود زمين مزبور را فروخت و در جايى ديگرى مسجد بنا نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه افراد انجمن زمين را به پول خود خريده اند يا از آنهايى كه پول داده اند وكالت گرفتند در
تهيه زمين و وقف كردن مسجد ,و بعضى از افراد انجمن با اجازه بقيه , در قسمتى از زمين به قصد
مسجد شدن نماز بخوانند , آن قسمت مسجد شده .و در غيراين صورت وقف صورت نگرفته و در
صـورتـى كـه بـه پـول ديـگـران خريده اند اگر آنهايى كه پول داده اند راضى باشند , افرادانجمن
مـى تـوانند از حاكم شرع اجازه بگيرند و به جاى زمين اول مسجد را در زمين ديگر بنا كنند .و الا
بايد با اجازه حاكم شرع همان زمين اول را مسجد كنند , واللّه العالم .
سئوال1447
زمينى وقف مسجد شده و منافع آن به اين صورت تقسيم شده : 50% مال امام جماعت , و30% خـادم , و 20% در تعميرمسجد و خانه امام جماعت .و متولى را نيز معين كرده , آيامتولى حق
دارد چيزى به عنوان حق التوليه بردارد , پس بقيه رابه شكل تعيين شده تقسيم كند ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر زندگيش از غير مال الوقف اداره نشود , مى تواند به مقدارضرورت ـ كه نبايد بر اجرة المثل
افزون شود ـ از منافع وقف برداشت كند , واللّه العالم .
سئوال1448
آيا نذر بر چيزى و مكانى , حكم وقف دارد ؟جواب
بسمه تعالى
نـذر تـابـع قـصد نذر كننده است , لذا اگر قصد وى اين بوده كه فرش در مسجد پهن شود و اهل
مسجد استفاده كنند , در اين صورت فرش مزبور بعد از تحويل از موقوفات است , واللّه العالم .
سئوال1449
زمينى وقف مسجد مى باشد تا منافع آن اعم از درخت وغيره صرف مسجد شود , لكن خودمـسـجـد بـراى بازسازى نيازمبرم به پول دارد , آيا مى شود زمين مزبور را فروخت و صرف مسجد
نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
فروش آن جايز نيست , ولى مى توانند زمين را به مدت طولانى اجاره بدهند , و اجرت آن را صرف
در مسجد نمايند , واللّه العالم .
سئوال1450
بـعـضـى از مـوقوفات مانند آب انبار و غيره از كار افتاده اند وبى بهره اند , آيا مى توان از آنمكان استفاده ديگرى كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
در مصارف عام المنفعة , مثل كتابخانه , حسينيه , درمانگاه ازآنها استفاده كنند , واللّه العالم .
سئوال1451
زمينى است كه سندى دال بر وقف ندارد .شخصى بعد ازانقلاب آن را تصرف كرده و احيانموده , آيا شرعا جايز است آن را تصرف كند ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه معروف به وقف باشد , حكم وقف را دارد .و بايد از حاكم شرع جامع الشرايط اجاره كند .و
اگـر معروف به وقف نباشد ,چنانچه سابقه احيا داشته , مجهول المالك است و امر آن نيزراجع به
حاكم شرع است .و اگر سابقه احيا نداشته , مى تواندتملك كند , واللّه العالم .
سئوال1452
حـمام وقفى جنب مسجد قرار گرفته و به علت استفاده نكردن از كار افتاده , مى توان آنرا به مسجد ملحق نمود ؟
جواب
بسمه تعالى
حـمـام احـكام مسجد را پيدا نمى كند , هرچند به آن ملحق شود .واگر خود حمام در معرض اين
اسـت كـه در آيـنده , و لو به واسطه ورود مسافرين و عابرين , مورد حاجت شود , ملحق كردن آن
به مسجد جايز نيست , واللّه العالم .
سئوال1453
نـصـف قـبـرستان وقف و نصف ديگر آن متروكه , و وقفش ثابت نيست , آيا مى شود در آنبخشى كه شك هست ,مدرسه بنا كرد ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورتى كه در آن قسمت ميتى دفن نشده باشد كه احداث بنادر آن مستلزم نبش قبر او باشد ,
و لـو بـه جـهت اين كه استخوانهاى ميت هنوز باقى است , و احتمال موات بودن آن زمين هم داده
شود , درست كردن مدرسه در آن مانعى ندارد ,واللّه العالم .
سئوال1454
مقبره اى معروف به پير غيب كه مدفن او شناخته نشده درمحل هست , آيا مى شود در آنبنايى ساخت ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر بـنا منفعت عامه داشته باشد , مانند اين كه مسافران در آن استراحت , يا نزول كنند , مانعى
ندارد , واللّه العالم .
سئوال1455
مـسـجـدى داراى چـنـديـن مـغازه و درآمد قابل توجه است ,اگر دستمزد كارگرى رانپردازند , نماز خواندن در آن مسجدغصبى مى شود ؟
جواب
بسمه تعالى
نـمـاز جـمـاعـت و انجام مراسم هاى مذهبى در مسجد فوق اشكالى ندارد .ولى كسانى كه متعهد
شـده انـد , بـدهـى را بـايـد بـپـردازنـد .وچـنانچه پس از مدتى اعلام كنند از اين پس مخازج را
متعهدنيستم , از آن زمان به بعد مخارجى اگر انجام بگيرد ضامن آن نخواهند بود , واللّه العالم .
سئوال1456
زمـيـنـى براى حسينيه وقف شده كه بانى ساخت ندارد .آياجا دارد بخشى از آن فروختهشـود و هـزيـنه ساختمان فراهم شود ؟ يا همه زمين فروخته و هزينه ساختمان حسينيه ديگر رابه
دست آورد ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه زمين مزبور وقف حسينيه بود , و اگر مترقب نباشدكسى بانى شود براى ساختن حسينيه
در آن زمـيـن , و نـيـز نـتـوان در آن جا حسينيه درست كرد ـ و لو به اين كه بعضى از آن زمين را
بـفـروشـند و با پول آن بقيه حسينيه درست كنند ـ مى توانندآن زمين را بفروشند و با پول آن در
جاى ديگر حسينيه درست كنند يا در بناى حسينيه ديگر صرف كنند , واللّه العالم .
سئوال1457
مـتولى موقوفه اى مثل مسجد , مدرسه و حمام تا چه حدى مى تواند قوانين و شرايط وضعكند , مثلا استماع راديورا در حجرات ممنوع سازد , يا وارد شدن با لنگ در حمام راشرط بداند ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر مـتـولـى شرعى باشد , چيزهايى را كه واقف با او شرط كرده بايد مراعات كند , و اگر واقف
شرط نكرده مصلحت وقف رارعايت مى كند , واللّه العالم .
سئوال1458
قـرآنـهاى مسجدى كهنه كه متروك شده , براى جلوگيرى ازهتك حرمت آنها , به خانهبرده شود , چه صورت دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
اگر محرز باشد كه وقف است , بايد به مسجد ديگر برند , بلكه اگروقف بودن آنها محرز نشود , باز
بنابر احتياط به مسجد ديگربرده شود , واللّه العالم .
سئوال1459
آب انبار از كار افتاده بى استفاده كنار مسجد , به مسجدملحق شود , چه صورتى دارد ؟جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچـه اب انبار موقوفه از كار افتاده و قابل استفاده , و لو براى بعد نباشد , تصرف در آن براى
تـوسـعـه مـسـجـد مـانـعى ندارد , لكن بر مقدار توسعه يافته كه قبلا آب انبار بود , احكام مسجد
بارنمى شود , واللّه العالم .
سئوال1460
زمين كشاورزى وقف شده تا منافع آن در خيرات مصرف شود از هنگام مرگ وقف كننده ,فـرزندش متولى آن بود .چون احياى آن هزينه هنگفتى نياز دارد , و او ندارد , زمين بى بهره مانده
است .چه طور است زمين فروخته شود و صرف مسجدو مدرسه و بيمارستان گردد ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر ممكن است كه بعضى آن را فروخته و صرف تعمير و آبادى بقيه نمايند , چنين كنند .و اگر
ممكن نيست يا مفيد نيست وخراب شده و در حال نابودى است و اميدى به آينده نيست ,مى توان
فروخت و به مصرف همان جهتى كه براى آن وقف شده برسانند , واللّه العالم .
سئوال1461
شـخـصى ملك موقوفه امام ( ع ) را از اوقاف به مدت ده سال اجاره كرده و با اجازه ماءموراوقـاف چاهى را جهت آبيارى باغها حفر كرده و به باغداران اطراف مى فروشد .و آبها را به نفع خود
قرار مى دهد , آيا اين كار جايز است ؟
جواب
بسمه تعالى
چـنـانـچه از متولى شرعى , باغ را اجاره كرده و اجازه استتفاده ازچاه را گرفته يا به طور مطلق
اجـاره كـرده , چـاه تـابـع بـاغ اسـت و تامدتى كه در اجاره اش باقى است , مى تواند از منافع چاه
استفاده كند , واللّه العالم .
نكاح
سئوال1462
در جـلـد اول صراط النجاة سؤال 796 مى فرماييد : عزل كردن بدون اذن زن بنابر احتياطجايز نيست ؟ اين احتياطمستحبى است يا وجوبى ؟
جواب
بسمه تعالى
مراد از احتياط در مساله مذكور , احتياط وجوبى است , واللّه العالم .
سئوال1463
استفاده از وسائلى مثل قرص و اسپرى يا پماد دارويى براى تقويت قوه شهوانى و لذت بردنبيشتر در هنگام آميزش جنسى با همسر از نظر شرعى چه حكمى دارد ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورتى كه مشتمل بر امر حرامى مثل خوردن چيز نجس ياحرام نباشد مانعى ندارد , واللّه العالم
.
سئوال1464
اثـاثيه اى كه پدر دختر هنگام ازدولاج به خانه دخترش مى دهد چه پيش و چه پس از عقدمتعلق به كيست ؟
جواب
بسمه تعالى
آنچه دختر از خانه پدر آورده ملك دختر مى شود , مگر اين كه پدر ادعا كند كه من تمليك نكرده ام
يا بگويد من به هر دو تمليك كرده ام كه در صورت دوم ملك هر دوى آنها مى شود , و اللّه العالم .
سئوال1465
اگـر خـانمى از شوهرش اجازه گرفت به محلى برود , آيامى تواند از آنجا به محله ديگرىهم برود ؟ مثلا به منزل مادر ياخواهر خود رجوع كند ؟
جواب
بسمه تعالى
به همان اندازه كه اجازه داده است بايد عمل كند , واللّه العالم .
سئوال1466
آيا رفتن به مجالس عزا يا عروسى , بدون اجازه شوهر كه گاهى بى خبر و بى اجازه شوهرشصورت مى گيرد , درست است يا نه ؟
جواب
بسمه تعالى
خـروج وى بـدون اذن زوج , على الاحوط جايز نيست , نگر براى تعلم احكام و نحو آن كه منافى با
حق زوج هم نباشد , در اين صورت اجازه خواستن از شوهر لازم نيست , واللّه العالم .
سئوال1467
خانمى در عده ازدواج كرده است .او آگاه به حكم شرعى آن نبوده كه حرام است .اينك اوباردار است , تكليف نوزادچيست ؟
جواب
بسمه تعالى
چنانچه عده , عده طلاق رجعى بوده و تولد بچه بعد از شش ماه از زمان وطى به شبهه , و كمتر از
يك سال باشد , و همچنين نسبت به وطى شوهرى كه او را طلاق داده , در الحاق بچه بين شوهرى
كـه او را طـلاق داده و كسى كه وطى به شبهه كرده است قرعه انداخته مى شود .و چنانچه عده ,
عده طلاق بائن يا عده متعه يا عده طلاق رجعى بوده و فاصله تولد از وطى شوهرى كه او را طلاق
داده است كمتر از يك سال نباشد , بچه ملحق به شوهر دوم است و در صورتى كه كمتر از شش ماه
باشد , بچه ملحق به شوهر اول مى باشد , و اللّه العالم .
سئوال1468
دخـتـرى نـيـاز دارد شوهر كند , پدر و مادر او به دليل برخى باورهاى بيهوده با او مخالفهـسـتـنـد .اگر او ازدواج نكند گمان مى رود جوان مؤمن مورد نظر از كف برود , آيا اجازه پدر و
مادرلازم است ؟
جواب
بسمه تعالى
در صـورت نـياز دختر باكره به ازدواج و عدم اذن پدر به ازدواج با كفو , اذن پدر لازم نيست , واللّه
العالم .
سئوال1469
اگـر دخـتـر يـقين دارد كه پدرش به ازدواج موقت راضى است , و ليكن نمى تواند اظهاررضايت بكند , آيا دخترمى تواند ازدواج دايم يا موقت بكند ؟
جواب
بسمه تعالى
پدر رضايت را بايد ابراز كند , واللّه العالم .
سئوال1470
چنان كه در برخى خانواده ها رسم است , يك سال پيش از عقد دايم , براى محرميت , عقدموقت پياده مى كنند .درحالى كه همين مدت هنوز به پايان نرسيده عقد دايم جارى مى شود ؟
جواب
بسمه تعالى
بـايد داماد مدت باقى مانده از عقد موقت را ابتدا ببخشد و بعدعقد دايم اجرا شود , و الا عقد دايم
صحيح نيست , واللّه العالم .
سئوال1471
اگر بين جد پدرى و پدر در ازدواج دختر صغير يا باكره رشيده اختلاف شد , قول كدام يكمقدم است ؟
جواب
بسمه تعالى
اگـر يكى از آنها در عقد سبقت گرفت عقد او صحيح است , و اگردر يك زمان عقد بستند عقد
جد مقدم و صحيح است , واللّه العالم .
سئوال1472
زن در چه صورت ناشزه مى شود ؟جواب
بسمه تعالى
نشوز زن به ترك حقوق مرد از تمكين , و ازاله نكردن منفرات وخروج از خانه به صورت قهر و ترك
شوهر و غير ذلك محقق مى شود , واللّه العالم .
سئوال1473
آيا مرد نيز حكم ناشزه را دارد ؟ در چه صورت ؟جواب
بسمه تعالى
در صورت تعدى به زوجه و ترك حقوق وى از حق قسم و نفقه وغيرها مى شود , واللّه العالم .
سئوال1474
آيا ازدواج با كسى كه بر يكى از فرق اسلامى است ,صحيح است ؟جواب
بسمه تعالى
چنانچه آن غير شيعه محكوم به كفر نباشد , ازدواج دختر شيعه با او صحيح است , لكن اگر خوف
ضلالت و گمراهى باشد بايداجتناب شود , واللّه العالم .
سئوال1475
آميزش با همسر دبر چه حكمى دارد ؟جواب
بسمه تعالى
احتياط , ترك آن است , واللّه العالم .
سئوال1476
اگـر پسر و دخترى به دليل مخالفت پدر و مادر به حرام بيفتند , مى توانند بدون اذن ولىازدواج موقت كنند ؟
جواب
بسمه تعالى
در صورتى كه كفو باشند , و ولى دختر با وجود مصلحت , ازازدواج منع كند , اذن وى لازم نيست ,
واللّه العالم .
سئوال1477
كسى كه با دخترى زنا كرده و بكارتش را از بين برده ,مى تواند با او ازدواج كند ؟جواب
بسمه تعالى
مـانـعى ندارد , ولى احتياط واجب اين است كه ازدواج با وى بعداز گذشت يك حيض باشد , واللّه
العالم .
سئوال1478
ايا در متعه با دخترى كه با زنا بكارتش را از دست داده ,اجازه پدر لازم است ؟جواب
بسمه تعالى
اگر بالغه رشيده باشد , ديگر اذن پدر شرط نيست , واللّه العالم .
سئوال1479
آيا زن در عقد مى تواند شرط كند كه اجازه خروج از منزل به دست خودش باشد ؟جواب
بسمه تعالى
نمى تواند چنين شرطى بكند , ولى مى تواند شرط كند كه شوهراجازه بدهد , واللّه العالم .
سئوال1480
ايـا در صحت هبه , قبول شرط است و در عقد منقطع اگرشوهر مدت را به زن مى بخشدقبول زن شرط صحت آن است ؟ و اگر زوجه غايب باشد , آيا اين هبه صحيح است ؟
جواب
بسمه تعالى
در صـحـت هـبـه ايـجـاب و قبض شرط است , و قبول لازم است على الاحوط .و چنانچه در عقد
منقطع شوهر مدت را به نحو ابراءببخشد , قبول زوجه لازم نيست .و ابراء مدت , اسقاط حق زوج بر
زوجه است , واللّه العالم .سئوال
1481 ـ در صـورتـى كـه پدر و يا جد پدرى غايب باشند و دخترباكره احتياج به شوهر داشته باشد لازم نيست كه از آنان اجازه بگيرند , معناى احتياج داشتن به شوهر را واضح فرماييد ؟
جواب
بسمه تعالى
احـتـيـاج داشـتن به اين است كه فعلا بدون شوهر زندگى كردن براى او مشكل باشد چه از غلبه
شهوت و چه از جهت ديگر , واللّه العالم .
