بزرگان ری جلد 1

فتح آن به دست مسلمانان (سال 22 هجرى قمرى) و بعد از آن تا حمله مغول يكىاز آبادترين و مهم ترين شهرهاى ايران به شمار مى رفته استشكوه و عظمت اينشهر در تاريخ اسلام از موقعى بالا گرفت و بر اعتبار و اجتماع مردم آن افزود كه ركنالدوله ديلمى و سلاطين بعد از وى آنجا را پايتخت خود قرار دادند.

ساكنين اين شهر نخست از عامه بودند ولى بعدها و مخصوصاً در روزگارپادشاهان «آل بويه» يكى از مراكز شيعه به شمار آمد، اما قسمتهاى عمده آن دردست اهل تسنن بود.

دانشمندان بسيارى از شيعه و سنى از «رى» برخاسته اند كه در رديف علماىدرجه اول اسلام به شمار مى آيندمانند ابوحاتم رازى، و فرزندش عبدالرحمن ابنابى حاتم، محمد زكرياى رازى، فخر رازى، ابوالفتوح رازى و غيرهدانشمندانديگرى هم در رى مى زيسته يا پرورش يافته و معروف به رازى بوده اند كه از جملهبايد از شيخ اجل و دانشمند گرانقدر، نويسنده چيره دست، واعظ متتبع سخن گسترعبدالجليل قزوينى رازى نام برددانشمند بلند قدرى كه هم اكنون در صدد شناختناو هستيمعبدالجليل قزوينى هم عصر شيخ منتجب الدين رازى و ابن شهر آشوبو ابوالفتوح رازى و ديگران بوده، و همين معنى اهميت مقام او را با توجه به نگارشكتابالنقضبه خوبى آشكار مى سازد.

در عصر شيخ عبدالجليل قزوينى، يكى از علماى متعصب عامه كتابى به فارسىبه نامبعض فضايح الروافضدر رد مذهب شيعه مى نويسد و با استفاده از آزادى كهداشته اند و محدوديتى كه شيعيان آن عصر (عهد سلجوقيان) با آن دست به گريبانبودند، سخت بر شيعيان تاخته علماى بزرگ شيعه همچون شيخ صدوق، شيخمفيد، سيد مرتضى، شيخ طوسى و راويان مشهور شيعه را كه از شاگردان امام محمدباقر و امام جعفر صادق و ديگر ائمه قدس سرهما بوده اند، مورد نكوهش و تهمت قرار داده وتا آنجا كه قدرت داشته در تخطئه مذهب و معتقدات شيعه مى كوشدشيخ