بزرگان ری جلد 1

صورت ويژه اش مقوّم ذات او و ذات او همان طبيعت اوست و طبيعتش مبدأحركت خاص او و همين است كه او را به سوى تماميت به حركت وا مى دارد.تماميت هر چيز سازگار با خود اوستهر متحركى كه به سوى تماميت خود درحركت است، حركتش به سبب شوق است و آنچه به شوق مى آيد، معلول مشوّقخويش استچون علت طبعاً مقدم بر معلول است، از اين رو استدلال به حركت،بهترين استدلال بر وجود آفريدگار است (ص 20 21)در فصل چهارم، مسكويه بااين استدلال كه هر جنبنده اى به جنباننده اى نيازمند است و در نهايت جنباننده اىاست كه خود جنبنده نيست، به اثبات ذاتى بودن وجود براى آفريدگار مى پردازد ونتيجه مى گيرد كه مُبدع نخستين، عدم پذير نيست و وجود او واجب است (ص22 23).

فصل پنجم به اثبات يگانگى خدا اختصاص دارد (ص 25)فصل ششم تا هشتمدر نفى جسمانيت خدا و اثبات ازليّت اوست و اينكه خدا به روش سلبى و برهانخُلف شناخته مى شود، نه به روش ايجابى و برهان مستقيم، زيرا سخن نه از چيزىاست كه دراوست، بل از چيزى است كه در او نيست(ص 27 31)فصل نهم در ايناست كه نخستين وجود صادر از مبدأ، عقل اول است كه هم به گفته او عقل فعالناميده مى شود، باقى و تغييرناپذير است، زيرا بى هيچ واسطه اى، فيض از خدامى گيردسپس نفس فلكى است كه به واسطه عقل اول پديد آمده و از همين رووجودش تمام نيست و براى آنكه به تماميت خويش رسد، نياز به حركت دارد (ص32)در فصل دهم گويد: خداوند اشيا را آفريد، اما نه از چيزىدر اين فصل سخناسكندر افروديسى را در رد نظر جالينوس كه گويد: «هر چيز از چيز ديگرى پديدمى شود» تأييد مى كند (ص 35).

بخش دوم اين كتاب نيز در 10 فصل كوتاه و در شناخت نفس و معاد است.فصل نخست در تجرد نفس استمسكويه در مقدمهتهذيبنيز اين مسأله را با