بزرگان ری جلد 1

سن شباب نبوده بلكه بعد از آنى بوده كه وى مردى مشهور به علم و فضل و يكى ازائمه مسلمين و شيوخ ايشان محسوب مى شده است و واضح است كه اين درجاتدر حال صغرسن براى كسى دست نمى دهد و چون تولد زمخشرى در سنه 467است پس اگر فرض كنيم كه آغاز شهرت زمخشرى و انتشار صيت او از سن چهلسالگى او به بعد مثلاً بوده است نتيجه آن خواهد بود كه تأليف تفسير به ظنّ غالببلكه تقريباً به نحو قطع و يقين مقدّم بر حدود 510 نبوده است و اين نكته را نيزناگفته نگذاريم كه چنان كه مشاهده شد مؤلف در دو فقره عبارت مذكور در فوق كهاز زمخشرى نام برده در هر دو مرتبه به مناسبت نقل پاره اى از اشعار او است كهذكرى از او كرده است ولى ازكشّافمعروف او تا آن جا كه راقم سطور تتبع كرده وقاضى نور الله ششترى نيز درمجالس المؤمنينبدان اشاره نمودهظاهراً هيچ نامىنبرده است با وجود اين كه مؤلف به عادت خود از غالب تفاسير مشهوره عصر خوداز قبيلتفسير طبرى و تفسير ابوالقاسم بلخى كعبىوتفسير ابومسلم محمد بن بحراصفهانىوتفاسير جبّائىو پسرش ابوهاشم جبّائىو ابوبكر اصمو رمّانىو

1از تفسير فارسى او ظاهر مى شود كه معاصر صاحبكشافبوده و بعضى اشعار صاحبكشافبه او رسيده اماكشافبه نظر او نرسيده (مجالس المؤمنيندر ترجمه احوالابوالفتوح رازى در اواسط مجلس پنجم) در كتابروضات الجنات،ص 184 در ترجمهعبارت مزبور اشتباهى دست داده كه متغير معنى است و نصّه: «و يظهر منه (اى من تفسيره)انّه كان معاصراً لصاحبالكشّافو قد بلغه بعض ابيات (صاحب) الكتاب دون اصله»، كلمه«صاحب» دوم از