لطفا منتظر باشید ...
مقدمه جلد 77
بسم الله الرحمن الرحيممقدمه و معرفى كتاب
در شماره هاى گذشته مجموعه اسناد منتشره ئ لانه جاسوسى، علاوه بر اسناد مربوط به ايران، اسنادى نيز در مورد
كشورهاى ديگر خاورميانه ، خصوصاہ همسايگان ايران، انتشار يافت.وجود اين سرى اسناد در سفارت آمريكا در تهران
ارتباط مستقيم با نقش اين سفارتخانه و موقعيت سياسى، جغرافيائى ايران در منطقه براى آمريكا دارد.سفارت آمريكا
يا بهتر بگوئيم لانه جاسوسى در تهران در زمان سلطه رژيم شاه، كه در منطقه به عنوان ژاندارم آمريكا شناخته مى شد،
ستادى براى هدايت ديگر نمايندگى هاى آمريكا در خاورميانه بود.در پى پيروزى انقلاب اسلامى، عليرغم كاهش
شديد در كميت كادرهاى به اصطلاح هيئت ديپلماتيك آمريكا، بدليل تاعثيرات انقلاب اسلامى در منطقه، از اهميت و
حساسيت آن كاسته نشد و باز اين سفارتخانه جهت دريافت گزارشات مربوط به منطقه در موقعيت ممتازى
قرار داشت كه ديگر گزارشات مربوط به منطقه را هم دريافت نمايد.
از جمله گزارشاتى كه از كشورهاى همسايه در جاسوسخانه آمريكا بدست آمد، اسناد مربوط به كشور عراق مى باشد.
سابقه ئ رقابت دو كشور ايران و عراق و همچنين نقش رژيم عراق در تحولات خاورميانه و منطقه خليج فارس خاصه
بعد از پيروزى انقلاب اسلامى در ايران و طبيعتاہ نقشى كه رژيم عراق مى توانست در مقابله با انقلاب اسلامى پذيرا
شود، عراق را در زمره علائق درجه اول آمريكا در منطقه قرار داده بود.اگر چه آمريكا و عراق تا زمان تسخير
لانه جاسوسى آمريكا در تهران، با يكديگر روابط سياسى نداشتند و اين رابطه بعداہ در جريان جنگ ايران و عراق برقرار
گرديد، اما دفتر حفاظت منافع آمريكا، مستقر در سفارت بلژيك در بغداد، عملاہ بصورت يك نمايندگى تمام عيار
ديپلماتيك ، به ارسال گزارشهاى خبرى در تمامى زمينه ها مى پرداخت و با استفاده از ديگر سفارتخانه هاى غربى در
جريان تحولات داخلى و خارجى آن كشور قرار مى گرفت.علاوه بر فعاليتهاى دفتر حفاظت منافع، عمليات پنهان
جمع آورى اطلاعات سيا نيز برآوردهاى اطلاعاتى نسبتاہ جامعى براى سياست گزاران آمريكايى در خصوص دورنماى
نقش عراق، فراهم مى آورد.
مجموعه حاضر، روشنگر واقعيتهاى ساختار حكومتى رژيم بعثى عراق و پيوندهاى داخلى و خارجى حزب بعث
مى باشد كه عمدتاہ توسط سيا و يا دفتر حفاظت منافع آمريكا تهيه گرديده است و تا حدودى مى تواند نمايانگر علل و
ريشه هاى رفتار رژيم عراق در خلال سالهاى اخير باشد.
در نخستين بخش، گزارش جامع ارزيابى اطلاعاتى سيا تحت عنوان "نقش عراق در خاورميانه "، كه در ژوئن 1979 تهيه
شده است، ملاحظه مى شود.اين گزارش مبتنى بر كليه اطلاعات و اسناد دستگاههاى ذيربط آمريكايى تا تاريخ تهيه
گزارش در مورد عراق است و برآوردى نهايى از جنبه هاى مختلف حاكميت در عراق در ابعاد
داخلى و خارجى ارائه مى نمايد.در تهيه اين برآورد علاوه بر سيا و سازمانهاى اطلاعاتى ديگر آمريكايى، وزارت امورخارجه،
وزارت دفاع، آژانس امنيت ملى، و ارتش آمريكا مشاركت داشته اند.
اين گزارش مرورى بر مباحث، ماهيت و سياستهاى رژيم، روندهاى اقتصادى و نظامى، اثرات حوادث ايران و روابط
خارجى عراق داشته و در ضمايم آن ساخت سياسى، نفت عراق، اقتصاد و نيروهاى نظامى اين كشور مورد ارزيابى
قرار گرفته اند.
اين ارزيابى موازنه ئ قوايى كه عراق در روابط خارجى خود با شوروى و اروپاى غربى برقرار نموده را مورد بررسى قرار
داده و حكايت از نزديك شدن تدريجى رژيم عراق به غرب، عليرغم شعارهاى تند گذشته در قبال مسائل اعراب و
فلسطين، مى نمايد.همچنين در اين ارزيابى، در عين حال كه استبداد و خفقان وحشتناك حاكم بر تمام شئون اين
كشور، ازنظر مقامات آمريكايى دور نمانده، هيچگاه اين امر به عنوان مانعى برسر بهبود رابطه با عراق تلقى نمى شود و
تنها شرط براى توسعه روابط ظاهراہ بهبود موضع عراق در قبال رژيم اسرائيل بوده است.اتفاقى كه در جريان جنگ
تحميلى شاهد تحقق آن بوديم و نهايتاہ منجر به برقرارى روابط سياسى بين رژيمهاى عراق و آمريكا گرديد.
با توجه به بسته بودن جامعه عراق و فقدان اسناد و اطلاعات معتبر در زمينه مسائل ياد شده اين سند از زمره اسناد
نادرى است كه واقعيتهاى پيرامون عراق را در مقاطع زمانى مذكور و شايد تا به امروز " با توجه به اينكه رهبران عراق
همچنان بر مسند قدرت هستند " روشن مى نمايد.
بخش دوم، تحت عنوان حاكميت و رهبرى در عراق به بررسى ماهيت و روابط درون سيستم حاكميت عراق، پرداخته
است.
رهبريت در عراق با روى كار آمدن "صدام" را مى توان در سه مرحله مشخص دسته بندى كرد.
الف: به قدرت رسيدن صدام و فعل و انفعالات درونى حاكميت تا زمان كشف و خنثى كردن كودتا.
ب: كودتا و نمود تعارضات درونى حاكميت عراق و برخورد صدام با كودتا.
ج: ماجراهاى بعد از كودتا و تداوم تصفيه در رهبرى و حركت در جهت انسجام هر چه بيشتر حاكميت با "صدام"
قبل از پرداختن به اين مراحل، اسناد به تشريح سه نهاد اصلى حاكميت عراق پرداخته است.اين سه نهاد عبارتند از:
1- فرماندهى ملى 2- شوراى فرماندهى انقلابى 3- كابينه
1- فرماندهى ملى:
فرماندهى ملى در حقيقت مركزيت حزب بعث بعنوان پان عربيسم مى باشد كه دبير كل آن ميشعفلق بود و معاونين وى از چند مليت مختلف عرب برگزيده مى شدند.در اسناد مى خوانيم:
"در تئورى فرماندهى ملى عالى ترين نهاد حزبى براى كل مليت پان عرب مى باشد و بدين ترتيب اهداف متعدد
سياسى مليت عربى را تعيين مى كند.دبير كل فرماندهى ملى ميشل عفلق سورى يكى از موئسسين حزب مى باشد."
"نفوذ فرماندهى ملى در داخل عراق محدود شده است و بغداد از آن بعنوان وسيله اى براى پيشبرد اهداف خود
بهره بردارى مى كند."
2- شوراى فرماندهى انقلابى:
اين شورا عالى ترين مرجع و در حقيقت شوراى انقلاب مى باشد كه قدرت ها در دست اوست و يكى از وظائف آنتعيين رياست جمهورى است.
3- كابينه: كه اجرائيات و اداره كشور را به عهده دارد.
در يك نگاه اجمالى مراحل تثبيت قدرت صدام حسين را از دريچه اسناد، مى توان اينگونه توصيف كرد:
