گفتار سوم: استقلال و نفى سلطه - بررسی فقهی و حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام نسخه متنی

و رفاه اقتصادى) در برابر تهديدهاى خارجى و داخلى.

ترقى و تكامل جامعه در فضاى امن و آرام و مصون از تعديات ميسر است و بدون امنيت ملى، امنيت فردى برقرار نمى‏شود، بنابراين استقرار و حفظ امنيت بايد از اولين برنامه‏هاى حكومت اسلامى باشد. مصلحت امنيت در جامعه از چنان اهميتى برخوردار مى‏باشد كه در قرآن مجيد از اهداف استقرار حاكميت صالحان شمرده شده است: «وعدالله الذين امنوا منكم وعملوا الصالحات ليستخلفنهم فى الارض كما استخلف الذين من قبلهم و ليمكّننّ لهم دينهم الذى ارتضى لهم و ليبدّلنّهم من بعد خوفهم أمناً يعبدوننى لايشركون بى شيئاً»(10) ذكر بندگى خداوند كه غايت خلقت انسان مى‏باشد پس از استقرار امنيت در جامعه، در آيه شريفه اشاره است به ضرورت مقدميت ايجاد امنيت براى تحقق عبوديت كامل و تكامل جامعه. در آيه ديگرى مى‏فرمايد: «وقاتلوهم حتى لا تكون فتنة ويكون الدين لله»(11) با دشمنان و كسانى كه موجب برهم زدن امنيت هستند جهاد كنيد تا فتنه و آشوب از زمين رخت بربندد و در نتيجه حاكميت دين خدا تحقق يابد.

امنيت و آرامش در جامعه موجب جريان سالم اقتصاد جامعه و در نتيجه زيادى ارزاق و مايحتاج جامعه مى‏شود خداوند متعال در قرآن كريم مى‏فرمايد: «ضرب الله مثلاً قرية كانت آمنة مطمئنة يأتيها رزقها».(12) امام على(ع)، يكى از علت‏هاى تصدى خلافت خويش را ايجاد امنيت و فضاى سالم براى قشر مظلوم جامعه ذكر مى‏كند. «اللهم انك تعلم انه لم يكن الذى كانت منّا منافسة فى سلطان ولا التماس شى‏ء من فضول الحطام ولكن لنردّ المعالم من دينك ونظهر الاصلاح فى بلادك فيأمن المظلومون من عبادك»(13) بار خدايا، تو آگاهى آن چه از ما صادر شده، (جنگ‏ها و زد و خوردها) نه براى ميل و رغبت در سلطنت و خلافت بوده و نه براى به دست آوردن چيزى از متاع دنيا بلكه براى اين بود كه آثار دين تو را باز گردانيم و در شهرهاى تو اصلاح و آسايش را برقرار نماييم تا بندگان ستم كشيده‏ات در امن و آسودگى باشند.

«امنيت، علاوه بر موارد جان و مال و عمل و حقوق و آزادى‏هاى مربوط به اين موارد، شامل شخصيت و شرف و حيثيت نيز مى‏باشد»(14) پيامبر اكرم(ص) مى‏فرمايد: «من اهان مؤمناً فقد بارزنى بالحرب» و فرمود «سباب المؤمن فسوق»(15) كسى كه به مؤمن اهانت كند با من به جنگ برخاسته است. دشنام به مؤمن، فسق و گناه است. و نيز آن حضرت فرمود: «كل المسلم على المسلم حرام؛ دمه وماله وعرضه» تعرّض به خون و مال و آبرو هر مسلمانى بر مسلمان ديگر حرام است.

امنيت ملى با قدرت ملى تأمين مى‏شود. قدرت ملى عبارت است از تمامى توانايى‏هاى بالقوه و بالفعل ملت‏كه از منابع موجود سياسى، اقتصادى، جغرافيايى، اجتماعى، علمى و تكنولوژيك ناشى شده است. رهبرى و اراده ملى از عوامل متحدكننده اين توانايى‏ها محسوب مى‏شود.

بنابراين براى تحقق مصلحت امنيت ملى بايد در تهيه و تقويت منابع مذكور تلاش‏كرد.

حاصل اين‏كه قوانينى كه براساس مصلحت، براى تأمين امنيت ملى تدوين مى‏شود اگر مستلزم تضعيف و تحليل منابع مذكور باشد در واقع تأمين كننده مصلحت امنيت نخواهد بود و بر خلاف مصلحت است.

گفتار سوم: استقلال و نفى سلطه

خداوند متعال در قرآن كريم مى‏فرمايد: «ولله العزة ولرسوله وللمؤمنين»(16) عزت مخصوص خدا و رسولش و مؤمنين است. خداوند متعال راضى نيست كه مؤمنين در سيطره كفار و مشركين باشند. حكومت اسلامى كه براساس تقوى بنا مى‏شود و هدف آن تعالى جامعه به سوى خداست آرمان آن بدون استقلال و نفى سلطه بيگانگان قابل تحقق نيست، حكومت اسلامى كه حاكميت «الله» را در جامعه به ظهور مى‏رساند نمى‏تواند حاكميت طواغيت را بر جامعه اسلامى بپذيرد.

حكومتى كه در اداره كشور و سياست خويش به كشور ديگر وابسته باشد در واقع حاكميت خويش را نقض كرده است.

قاعده «الاسلام يعلو ولا يُعلى‏ عليه» و آيه شريفه «لن يجعل الله للكافرين على المؤمنين سبيلا»(17) هرگونه وابستگى را به كفار (كه امروزه كشورهاى سلطه‏گر را تشكيل مى‏دهند) نفى مى‏كند.

بر اين اساس بوده است كه انقلاب اسلامى كه برخاسته از فرهنگ اسلامى بوده است، يكى از شعارهاى اصلى آن اعلان استقلال بوده است (استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى).