شفاعت قرآن در قيامت - روزنه ای به سوی اسرار الهی نسخه متنی

نـوعـى عبوديت عملى است كه عده اى را به خدمت خود در مى آورد و از آن راه ، نورانيت به دسـت مى آورند.

اين بركات ، در عالم پس ‍ از مرگ نيز به كمك انسان مى آيد. مرحوم شيخ عباس قمى (ره ) در بحث زيارت قبور مى فرمايد: اگر انسان وارد قبرستانى شد و سيزده بار سوره قـدر و يـازده بـار سـوره تـوحـيـد را بـخـوانـد، خـداوند به بركت آن قرائت ، عذاب مردگان آن قـبـرسـتـان را تـخـفـيـف مى دهد و به تعداد مرده ها، براى قارى ثواب مى نويسند... اگر انسان بالاى قبر عزيزش برود و روى به قبله بنشيند و دست بالاى قبربگذارد و هفت بار سوره قدر را قرائت كند، خداوند متعال به بركت آن ، ملكى را ماءمور مى كند تا در كنار قبر، اعمالى را به جاى بياورد و ثواب آن را از آنِ صاحب قبر قرار مى دهد.

شفاعت قرآن در قيامت

امام صادق (ع ) درباره شفاعت قرآن از قارى آن در روز قيامت فرمود:

(اِنَّ الدَّواويـنَ يـَوْمَ الْقـِيـامـَةِ ثـَلاثـَةٌ: ديوانٌ فيهِ النِّعَمُ، وَ ديواٌن فيهِ الْحَسَناتُ وَ ديوانٌ فيهِ السَّيِّئاتُ. فَيُقابَلُ بَينَ ديوانِ النِّعَم وَ ديوانِ الْحَسَناتِ فَتَسْتَغْرِقُ النِّعِمُ عامَةَ الْحَسَناتَ وَ يـَبـْقـى ديـوانُ السَّيِّئاتِ فـَيـُدْعـى بـِابْنِ آدَمَ الْمُؤْمِنِ لِلْحِسابِ فَيَتَقَدَّمُ الْقُرآنُ اَمامَهُ فى اَحْسَنِ صوُرَةٍ. فَيَقوُلُ: يا رَبِّ اَنَا الْقُرآنُ وَهذا عَبدُكَ الْمُؤْمِنُ قَدْ كانَ يُتْعِبَ نَفْسَهُ بِتَلاوَتى وَ يـُطـيـلُ لَيـْلَهُ بـِتـَرْتـيـلى وَ تـَفـيـضُ عـَيْناهُ اِذا تَهَجَّدَ فَاَرْضِهِ كَما اَرْضانى . قالَ: فَيَقُولُ الْعـَزيـزُ الْجـَبّارُ: عَبْدى اُبْسُطْ يَمينَكَ فَيَمْلاَُها مِنْ رِضْوانِ اللّهِ الْعَزيزِ الْجَبّارِ وَ يَمْلاَُ شِمالَهُ مـِنْ رَحـْمـَةِ اللّهِ ثـُمَّ يـُقـالُ: هـذِهِ الْجـَنَّةُ مـُبـاحـَةٌ لَكَ فـَاقـْرَاءْ وَاصـْعـُدْ. فـَاِذا قـَرَاءَ آيـَةً صـَعـَدَ دَرَجَةً)(55)

در روز قـيـامـت ، سـه نـوع دفـتـر وجود دارد. دفترى كه نعمت ها در آن ثبت شده است . دفترى كه كارهاى نيك در آن است و دفترى كه كارهاى زشت در آن نوشته شده است . پس دفتر نعمت ها را با دفـتـر كـارهـاى نـيـك بـرابر كنند. نعمت ها، همه كارهاى نيك را فرا گيرد و در خود فرو برد و دفتر كارهاى زشت به جاى ماند. پس آدمى زاده مؤ من را براى حساب بخوانند و قرآن در بهترين صورتى پيش روى او در آيد و گويد:

پروردگارا! من قرآنم و اين بنده مؤ من تو است كه خود را براى خواندن من به رنج مى انداخت و شـبِ خـود را بـا آهـنـگِ خـوش آن سـپرى مى كرد و ديدگان او در هنگام نماز شب ، اشك ريزان بود چنانچه مرا خشنود ساختى ، او را نيز خشنود فرما! پس خداى عزيز و جبار مى فرمايد: اى بنده من ! دسـت راسـت خـود را بـاز كـن و خـداونـد آن را از رضـوان خود و دست چپ را از رحمت خود سرشار سازد. سپس به او گفته شود: اين بهشت براى تو مباح است . پس قرآن بخوان و [در درجات آن ] بالا برو! پس هر گاه يك آيه بخواند، يك درجه بالا رود.

بركات نفسى و مقدّمى

(بـركـات نـفـسـى )، يـعـنـى : انـسـان عـمـلى انـجـام مـى دهـد و بـركـت وعنايت بر نفس انجام آن عـمـل مـترتب مى شود. اما (بركات مقدّمى ) به اين معنى است كه انسان عملى انجام مى دهد كه آن عـمـل مـقـدمـه عـمل ديگرى مى شود. بدين ترتيب اگر پس از انجام مقدمه ، ذى المقدمه و كارى كه هدف بود، انجام شود، آن بركات را به انسان عنايت مى كنند.

به عنوان مثال ، وجود غسل بر انسان وجوب مقدّمى است ، نه وجوب نفسى . زيرا در نماز، طهارت شـرط اسـت و جـُنـُب بـا انـجـام غـسـل جـنـابـت بـه طـهـارت مـى رسـد. بـنـابـر ايـن ، وجـوب غـسـل بـه خـاطـر طـهارت و در نهايت نماز خواندن است . براى رفتن به مسجد و مسح كردن قرآن كـريـم نـيـز بـه طـهـارت نـيـازمـنـد اسـت و انـسـان جـنـب ، بـا غسل كردن طاهر مى شود. پس وجوب غسل ، وجوب مقدمى است .

بـركـات عـلم ، بـركـات مـقـدمـى اسـت ، نـه بـركـات نـفـسـى . زيـرا عـلم مـقـدمـه بـراى عمل است .

و خود عمل ذى المقدمه مى باشد. پيامبر اكرم (ص ) در اين باره مى فرمايد:

(اَلْعِلْمُ رَاءسُ الْخَيْرِ كُلَّهُ وَ الْجَهْلُ رَاْسُ الشَّرِ كُلَّهُ)(56)

علم ، آغاز همه اعمال خير است و جهل منشاء همه اعمال شر است . (كُلُّ عِلْمٍ وَبالٌ عَلى صاحِبِه اِلاّما عُمِلَ بِهِ)(57)